Bunca yıldır gazetecilik yapıyorum. 300 yıllık hikâyesi olan bir şirketle ilk kez tanıştım. 1722'de kurulan Kühne, Avrupa'nın en büyük sirke, turşu ve sos üreticisi. Berlin'de küçük bir sirke fabrikası olarak kurulan Kühne, iki büyük dünya savaşını gördü. Tarihi, sanayi kapitalizminden bile eski. Avrupa'nın birkaç kere yeniden şekillenmesine tanıklık etti. Bana da ekonomide arkeolojik kazı yaptırdı.
Kalite en büyük ilke olunca 300 yıllık sirke de şarap olmuş adeta. Sizce, dünyada 300 yıllık geçmişi olan kaç şirket vardır? Araştırdım. İsveç ve Japonya'da halen iki şirket bin yaşını kutlamış. Bunca yaşa rağmen beyni genç şirket sayısı ise bir elin parmaklarını geçmiyor. Yaşı, 300 ile 800 arasında olan şirket sayısı 10.

İngiltere'nin 1730'da kurulmuş en yaşlı şirketi Stephenson Clarke Shipping Ltd. yeni yüzyıla ayak uyduramadı. Havlu attı. Bu şirket İngiltere'nin serbest ticaret hegemonyasının dünya ekonomisine hâkim olmaya başladığı dönemde doğdu. 1873 büyük bunalımını aştı. Büyük krizlerin canlı tanığıydı ama çağın gerisinde kaldı ve kepenk indirdi.
Kühne, Almanya'da üniversitelerin serbest ticaret ekonomisine "kutsal incil" gözüyle baktığı bir dönemde doğdu. 1850'ye kadar tıpkı Almanya gibi İngiltere'nin ekonomi modelini taklit etti. Prusya Kraliyet tedarikçisi ilan edildi. Ne zaman ülke, ulusal teknolojik yaklaşımı, üniversiteleri, sanayi ve ticaret odalarıyla birlikte ulusal kalkınma programına imza attı, Kühne de değişime ayak uydurdu.

***
Kurumsallaşmaya ve markaya bakar mısınız?
Şirketinkurucusu Carl Kühne.
Aile şirketin hâlâ sahibi. 10'uncu kuşak yönetimde. Tek hisse dahi halka açık değil. Aile bireyleri önce farklı küresel şirketlerde en az 10 yıl çalışıyor, sonra da kendi şirketlerinde göreve geliyor. Kühne'nin cirosu 1 milyar dolar, yarattığı katma değer yüksek. Doğrudan tüketiciye ulaşıyor. Bir de uluslararası şirketlerin hammaddesini sağlıyor. Cirodan çok kaliteye ve insan sağlığına önem veriyor. Üretimin gücü, uzun vadeli düşünme... Köşe dönmeye kafayı takmamak bu olsa gerek. Kühne, pür (saf) yani tek bir alanda uzmanlaşmanın küresel temsilcisi.
Türk burjuvaları Kühne'den ders almalı.