Bazıları tasarrufları arttırırsak cari açığın kapanacağına inanıyorlar. Bu görüş doğru değil. Eğer doğru olsaydı, bu yıl sonunda toplam tasarruflarının milli gelirine oranı eksi yüzde 1.3 olacağı tahmin edilen Japonya'nın ve yine toplam tasarruflarının milli gelirine oranı yüzde 11.3 olan Almanya'nın cari işlemler fazlası vermemeleri gerekirdi.
Peki niye cari açık, tasarruflar arttırılarak kapatılamaz? Nedeni basit. Çünkü bir ekonominin uzun dönemde büyüme hızı tasarruflardan bağımsızdır. Uzun dönemli büyüme hızı, teknolojik değişme, sermaye ve emek faktörlerindeki değişime bağlıdır. Dolayısıyla ekonomide tasarrufları arttırmak yerine, teknolojik araştırma ve geliştirmeye daha fazla kaynak aktarılırsa, cari açık olmadan daha yüksek bir büyüme hızına ulaşmak mümkün olur.
Gelelim cari açığın niye tasarruflar artırılarak kapanmayacağına... İktisatçı Roy Harrod ve Evsey Domar, 1950 yılı öncesinde ayrı çalışmalarla geliştirdikleri "Harrod-Domar büyüme modeli"nde, bir ekonominin büyümesi için tasarrufların milli gelire oranının, sermaye/hasıla katsayısının ve emek artışının gerekli olduğunu düşünüyorlardı.
Bu görüş, bir ekonominin daima istikrarlı bir ortam içerisinde olduğu varsayımına dayanıyordu. Oysa kapitalist ekonomi adeta patlayan bir oynaklık ortamındadır. Dolayısıyla yüksek tasarruf oranı gerçekleşemez ve uzun dönemli büyüme yüksek tasarruf varsayımına bağlanamaz.
İşte bu görüşü savunan Robert Solow, uzun dönemli ekonomik büyümenin tasarruflara bağlı olmadığını ileri sürdü.Çünkü Solow, 1890 bunalımı, 1929 büyük krizi ve II. Dünya Savaşı'nı inceleyerek kapitalist ekonomide sürekli istikrarın olamayacağını düşündü.
Peki Solow'a göre, uzun vadeli büyüme niçin teknolojik gelişmeye bağlıydı? Çünkü patlayıcı oynaklığa olan kapitalizm yüksek tasarrufa izin vermiyordu. Bu nedenle teknolojik değişim, faktör verimliliğini çoğaltarak uzun dönemli büyümeyi sağlıyor. Dolayısıyla Solow, yüksek oranlı ve sürdürülebilir bir büyüme hızına ulaşmak için devletin teknolojik araştırmaları finanse etmesini ve desteklemesini öneriyor.
Bütün bunları niye anlattığımıza gelince... "Faizleri arttıralım, cari açık kapanır" diyenler, bir anlamda, "fazla tüketmeyip tasarruf yapalım" diyorlar. Bu öneriyi yapanlar arasında yorulmadan para kazanmaya alışmış faiz lobisi de var.
Oysa cari açık tasarrufları çoğalttımızda da kapanmayacak. O halde "tasarrufları arttıralım da cari açık kapansın" diyenlerin, halka kullanım süresi dolmuş ilaçları satmaya çalıştıklarını görelim ve bunların önerilerini zamanın, aklın ve ekonomi biliminin süzgecinden geçirelim.
