Fransa'nın Rennes şehrinde yaşayan 32 yaşındaki mucit Nicolas Huchet, 2002 yılında 18 yaşındayken geçirdiği bir kaza sonrasında sağ kolunu kaybetti. Bir süre Fransa devletinin sosyal güvenlik kurumundan iyi bir protez alabilmek için uğraştı. Ancak kurumun üst düzeyde bir protezi karşılamaması üzerine kendi kolunu üretmek fikrini geliştirdi. Çünkü devletin verdiği protezle hiçbir işini göremiyordu. Bu süreçte yaşadığı şehir olan Rennes'te bir FabLab olduğunu öğrendi. Orayı ziyaret ettiğinde oradaki bir grup insanın da robotik el yapma konusunda projeler üstünde çalıştıklarını öğrendi. Onların cesaretlendirmesiyle de, üç boyutlu yazıcıyı ve açık kaynaklı donanımları kullanarak 2012 yılında Bionico Hand adını verdiği projeyi geliştirerek kendi protezini üretti. Bionico Hand, üç boyutlu yazıcıda üretilen ve açık kaynaklı donanımsal parçalardan başka, koldaki hareket sinyallerini proteze ileten elektronik bir devreden oluşuyor. Bu sayede protezi kullanan kişi, kendi eliyle yapabildiği birçok hareketi (ayakkabı bağlama, bardak tutma, tokalaşma gibi) yapabiliyor. Huchet, bu protez kol sayesinde Massachussets Institute of Technology'nin gerçekleştirdiği '35 Yaş Altı Genç Mucitler' yarışmasını kazandı. Ayrıca Paris, Roma, New York ve San Francisco gibi şehirlerde gerçekleştirilen tasarım sergilerinde ödüller kazandı. Huchet şimdi 'My Human Kit' adlı bir vakıf kurarak dünyanın dört bir yanındaki fiziksel engelli insanlar için protezler üretmeyi hedefliyor. Ekonomi Bakanlığı'nın desteğiyle gerçekleştirilen 'Türkiye İnovasyon Haftası Ankara Etkinlikleri'ne davet edilmesi nedeniyle Türkiye'ye gelen Fransız mucit Nicolas Huchet, Kadir Has Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi bünyesinde yer alan FabLab İstanbul'u da ziyaret etti. Nicolas Huchet ile FabLab İstanbul'da buluştuk. Huchet, protez kol yapma hikayesini sadece GÜNAYDIN'a anlattı…
Böyle zor bir işe nasıl cesaret ettiniz?
Her şeyden önce Rennes'deki Fab- Lab'da görev yapan insanlar beni bu işe teşvik etti. Ailem ve arkadaşlarıma bu konuyu açtığımda onlar da moral açısından büyük destek oldu. Böyle bir yerde robotik bir kol yapmanın harika bir fikir olduğunu, bu sayede kendi kolumu yapabileceğimi ve böylelikle hayatımı daha kolay ve kaliteli idame ettirebileceğimi düşündüklerini söylediler. Etrafınızdaki insanların bu konuda size destek olması, benim durumumdaki bir insan için son derece önemli. Zira bu işin en temel unsuru motivasyon. İnsan motive olduğunda yapamayacağı şey yok.
Bionico Hand'i geliştirdiğiniz FabLab Rennes'te ne gibi imkanlar vardı?
Benim çalıştığım dönemde, yani 2012 yılında FabLab Rennes oldukça küçük ve imkanları kısıtlı bir yerdi. Makine sayısı ve özellikleri azdı. FabLab İstanbul, 2012 yılındaki FabLab Rennes'e göre oldukça gelişmiş bir yer. Sanırım bu imkanlar o dönem-
de önüme sunulsaydı Bionico Hand'i çok daha kolay üretirdim. Ancak bu gibi konularda önemli olanın insan olduğunu düşünüyorum. Böyle bir süreç yaşayan bir insan için etrafında nasıl insanların olduğu çok önemli. Elinizin altında son derece kaliteli, yüksek teknolojili makinalar olabilir ama sizi yüreklendirecek, 'Evet, sen bunu yapabilirsin, en azından denemiş olursun, ne kaybedersin ki' diyebilecek insanlar yoksa, böyle bir işi başarmanız zor.
ÜÇ AYDA TAMAMLANDI
Bionico Hand'i üretmek ne kadar zamanınızı aldı?
Toplam üç ayda tamamladım. FabLab Rennes'e gidip böyle bir imkandan haberdar olduktan sonra eski protezimle vedalaştım. Sonra benim koluma uygun bir protez kolun proje olarak hazırlanması vardı. Ondan sonra da FabLab Rennes ekibiyle birlikte parçaları tek tek üç boyutlu yazıcıda ürettik. Gerekli başka parçaları açık kaynak donanımlarla elde ettik. Ardından kol kaslarımdan gelen motor sinyalleri Bionico Hand'e aktaracak elektronik devrenin yapımı geldi. Bunların hepsi iki ayımızı aldı. Son aşamada da bütün bu parçaların birleştirilerek koluma monte edilmesi vardı. Bu da bir ay kadar bir zamanımızı aldı. Sonuçta üç aylık bir zaman zarfında Bionico Hand'i tamamlamış olduk.
Bu projenin patentini aldınız mı, ya da almayı düşünüyor musunuz?
Hayır, kesinlikle düşünmüyorum. Çünkü bu Bionico Hand projesinin doğasına aykırı. Ben bu projeyi tamamen açık kaynak olarak tasarladım. Bionico Hand'i oluşturan parçaları üç boyutlu yazıcıda ürettiğim parçalarla, açık kaynak donanımlarla ürettim. Herhangi bir ticari amaç da gütmedim. Projeyle ilgili materyal ve çizim gibi temel unsurları da internetten açık kaynak olarak paylaşıyorum. Dolayısıyla patent alarak tamamen bana ait olması gibi bir düşüncem yok.
Sizin durumunuzda olan bir insana da böyle bir protez üretebilir misiniz?
Türkiye'de, Fransa'da ya da başka bir ülkede benim durumumda olan bir insana da bu şekilde yardım edebilirim. Bu yönde çalışmalarım da var zaten. Adına 'My Human Kit' dediğimiz bir vakıf kurarak bu gibi çalışmaları yapmayı planlıyoruz. Bu vakıf aracılığıyla dünyanın çeşitli yerlerindeki fiziksel engelli insanlar için ekonomik ve kullanışlı protezler üretmek hedefindeyiz. Bu şimdilik sadece hedef. Ancak mutlaka hayata geçirmek istediğim bir hedef.
İNANÇLARINI KAYBETMESİNLER?
Sizin yaşadıklarınızı yaşayan insanlara ne tavsiye edersiniz?
Benim durumumdaki insanlara tek tavsiyem, 'Sizi iyi hissettirecek şeyleri yapın' olabilir. Çünkü Bionico Hand'i kullanmaya başladığımda kendimi son derece iyi hissettim. Kendime olan güvenim ve inancım arttı. Kendilerine olan inançlarını asla kaybetmesinler.