Sabah gazetesinde imzasına en çok rastlanan isim kimdir dersiniz? Nazif Karaman mı, İlker Gezici mi, Zeynel Yaman mı, Mustafa Kaya mı, Erhan Öztürk mü, Gül Kireklo mu, Deniz Derin mi, Ali Oktay mı?
Hayır! İmzalara bakarsak, Sabah gazetesinin en çalışkan muhabirinin adı: Dış Haberler.
Geçen haftayı ele alalım. Dış Haberler imzalı haberlerin sayısı yedi (salı) ile 18 (perşembe) arasında değişiyor. Bir gün içerisinde en az 90 en çok 107 haber basıldığı düşünüldüğünde bu sayı değerlendirilmeye muhtaç. Çünkü Dış Haberler bir kişinin değil servisin adı. Bu servisin yurt dışında muhabirleri, temsilcileri ve İstanbul'da editörleri var. Temel görevleri dünya gündemini Sabah okurlarıyla buluşturmak. Bunun için Dünya Gündemi adlı bir sayfaları var. Ama haberlerine sadece bu sayfada değil, kültür-sanat-magazin, siyaset, günün içinden ve hatta spor sayfalarında da rastlıyoruz. Daha çok 'yapılmış' değil, 'seçilmiş' ya da 'toplanmış' haberler bunlar.
Dış Haberler özel okuyucuları olan bir servis. Yanlış yazılan bir köprü ismi, bir nehrin uzunluğu, 30 yıl önce uzaya fırlatılan bir araçla ilgili detaylar okurların gözlerinden kaçmıyor.
Asparagas haberleriyle ünlü sitelerden yapılan çeviriler mutlaka dikkatli bir okurumuz tarafından yakalanıyor ve eleştiriliyor.
Çeviri hataları da cabası.
Genel imza
Okurlarımız bütün haberlere aynı imzanın atılmasını eleştiriyor:
"Haberin kime ait olduğunu şahsen görmek istiyoruz. Nereden alındığını, kim tarafından çevrildiğini ve derlendiğini bilmek istiyoruz." Ve şöyle devam ediyorlar:
"Aksi takdirde haberlerin güvenilirliği tartışmalı hale geliyor."
Kendisiyle görüştüğüm Sabah Dış Haberler Müdürü Taha Kılınç bu uygulamanın kendisinden önce de var olduğunu belirtti. Haklı. Üstelik dış basından yapılan çeviri ve derleme haberlere Dış Haberler imzasının atılması sadece Sabah'ta değil genel olarak Türk basınında gördüğümüz bir uygulama. Temel nedeni yapılan işin sahiplenilmesi, çabaların gösterilmek istenmesi. Hatta, kimi dış haber editörlerinin bu imzayı kullanmak istemeyen sayfa editörleriyle didiştiğini de biliyorum.
Bu konuda okurlarımıza katılıyor ve uygulamayı yanlış bulduğumu söylemek istiyorum.
Çeviri ve derleme haberlere, çevirenin ya da derleyenin imzası atılamaz elbette. Aynı şekilde bir servisin imzası da atılamaz.
Aynı şey Ekonomi, Spor, Ankara ve Haber Merkezi imzaları için de geçerlidir.
Özel haber eksikliği
Basitçe söylemek gerekirse... Bir haberin kaynağı haberin içerisinde ya da altında mutlaka belirtilmelidir. Bu, Sabah'ta yayımlanan BBC Türkçe haberlerinde olduğu gibi imza şeklinde ya da yazıya atıfla başlayarak halledilebilecek bir sorun. Gerekli görüldüğü durumlarda ise yazının altına bir parantez açıp çevirene ya da derleyene de kredi verilebilir.
Böyle yapılırsa hem etik sorumluluk ortadan kalkar hem de haberdeki adalet, denge ve doğruluk sorumluluğu paylaşılmış olur.
Dış Haberler servisinde çalışan arkadaşlarımız kaynak göstermeye dikkat ettiklerini ama yazılar sayfada kısaltılırken bu kısmın kolaylıkla atıldığını söylüyorlar. Bu da editörlerimizin dikkat etmeleri gereken bir husus...
Bir başka sorun da şu:
Geçtiğimiz hafta yayımlanan Sabah'larda Ragıp Soylu'ya ait bir haber dışında Sabah'ın dış temsilciliklerinden gelen özel haberlere rastlamıyoruz. Öyle ki temsilciliklerin bulunduğu ülkelerin gündemini bile uluslararası ajanslardan takip eder durumdayız. Bu da üzerinde düşünülmesi gereken bir husus...
