Türkiye'nin 81 iline ait eski yer adları, Anadolu'nun tarih boyunca bir uygarlıklar kavşağı olduğunun en somut kanıtlarından biridir. Antik Çağ'dan Bizans'a, Perslerden Selçuklu ve Osmanlı'ya uzanan bu isimler; farklı kültürlerin, inançların ve yaşam biçimlerinin şehirler üzerinde bıraktığı derin izleri yansıtır. Bugün kullandığımız isimler zamanla değişmiş olsa da, her bir eski ad o yerleşimin geçmişteki kimliğini, önemini ve tarihsel rolünü gözler önüne serer.
Türkiye'deki 81 ilin geçmişte farklı dönemlerde kullandığı isimler, şehirlerin tarihsel serüvenini yansıtan önemli izler taşır. Aşağıda, Türkiye'nin şehirlerine ait eski adların yer aldığı listeyi bulabilirsiniz.
1. Adana - Batana: Tarihi Adana bölgesinin adı olarak kullanılmıştır. Adana'nın kökeni Hititlere kadar uzanır.
2. Adıyaman- Hısn-ı Mansur: Arapların bölgeye hâkim olduğu dönemde verilen isimdir. "Mansur'un Kalesi" anlamına gelir.
3. Afyonkarahisar- Karahisar-ı Sahip: Selçuklular döneminde, "sahip" lakaplı bir bey tarafından fethedilmesi nedeniyle bu isim verilmiştir.
4. Ağrı - Karaköse: Osmanlı döneminde, bugünkü Ağrı'nın merkezine verilen isimdir.
5. Aksaray - Archelais: Antik çağlarda kullanılan ismi. Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir şehirdi.
6. Amasya- Amaseia: Yunan tarihçilerine göre Amasya, ismini Amaseia adındaki Amazon kraliçesinden almıştır.
7. Ankara- Ankyra: Galatlar döneminden itibaren kullanılan bu isim, Yunanca'da "çapa" anlamına gelir.
8. Antalya - Attaleia: Şehri kuran Bergama Kralı II. Attalos'un adından türetilmiştir.
9. Ardahan - Artan veya Artani: Antik dönemlerden kalma bir isimdir.
10. Artvin - Livana: Osmanlı döneminde kullanılan isimdir. Arapça kökenli olduğu düşünülür.
11. Aydın - Tralleis: Antik dönemde İyonya bölgesinin önemli şehirlerinden biridir.
12. Balıkesir - Karesi: Osmanlı öncesi beylik döneminde Karesi Beyliği'ne ev sahipliği yapmıştır.
13. Bartın - Parthenios: Antik çağlarda bölgenin adıydı.
14. Batman - Ilısu, Hasankeyf: Hasankeyf, Dicle Nehri kıyısındaki tarihi bir yerleşimdir. Batman ismi daha yenidir.
15. Bayburt - Baiberd: Roma ve Bizans döneminde kullanılmış olan bir isimdir.
16. Bilecik - Belekoma: Bizans döneminde kullanılmış, kalenin adıydı.
17. Bingöl- Çapakçur: Osmanlı döneminde kullanılan isimdir.
18. Bitlis - Bagesh: Antik Pers kayıtlarında geçen isimdir.
19. Bolu - Claudiopolis: Roma İmparatoru Claudius tarafından verilen isimdir.
20. Burdur- Polydorion: Yunan ve Roma dönemlerinde kullanılan, anlamı tam olarak bilinmeyen bir isimdir.
21. Bursa- Prusa: Kral I. Prusias tarafından kurulmuştur, adı ondan gelir.
22. Çanakkale - Dardanos, Abydos: Antik Yunan kentleri olarak bilinir.
23. Çankırı- Gangra: Antik dönemlerde Paphlagonia bölgesinin önemli bir şehriydi.
24. Çorum - Nerik: Hititler döneminde kullanılan bir isimdir.
