Birçok insan, kendi ses kaydını duyduğunda rahatsızlık hisseder. Bu durum öylesine yaygın ki, 1967'de yapılan bir çalışma bu tepkiyi tanımlamak için özel bir terim bile geliştirdi: "Sesle yüzleşme" (voice confrontation). Peki neden kendi sesimizi duyduğumuzda "Gerçekten böyle mi konuşuyorum?" diye düşünürüz? İşte bilimsel açıklaması…
Çevremizde duyduğumuz her ses bize normal gelirken, en çok duyduğumuz kendi sesimizi farklı bir yerden duyduğumuzda hemen hemen hepimizde olan ortak his garipsemek oluyor. Peki bu tam olarak neyden kaynaklanıyor?
SESİMİZİ NEDEN FARKLI DUYUYORUZ?
Konuşurken kendi sesimizi iki farklı yoldan duyarız:
Kafatası kemiklerimiz yoluyla içsel titreşimler (daha kalın ve düşük frekanslı duyulur),
Dışarı yayılan ses dalgalarının kulak zarımıza ulaşması.
Bir ses kaydını dinlediğimizde ise kemik iletimi devreden çıkar. Bu da sesimizin normalde bize geldiğinden daha ince, daha tiz duyulmasına neden olur. Bu ani fark da rahatsızlık veya yabancılık hissi yaratır.
2013'te yapılan bir araştırmada, 80 katılımcı farklı ses kayıtlarını değerlendirdi. Kendi seslerinin de gizlice listeye eklendiği deneyde, kişiler seslerini tanımadıklarında kendi seslerini daha çekici buldu. Bu da rahatsızlığın, algısal farklılıktan kaynaklandığını ortaya koyuyor.
PSİKOLOJİK ETKİ: "KENDİMİZE KARŞI AŞIRI ELEŞTİRELİZ"
Dr. George Fieldman, bu durumun psikolojik bir yönü olduğunu söylüyor: "Kendi sesimizi duyduğumuzda nasıl duyulmamız gerektiğine dair çok yüksek standartlarımız var."
Ses, kimliğimizin önemli bir parçası. Beklentimizle duyduğumuz arasındaki fark arttıkça, utangaçlık veya rahatsızlık gibi tepkiler ortaya çıkıyor.
NEDEN ARTIK DAHA FAZLA BU HİSSİ YAŞIYORUZ?
Dr. Fieldman'a göre bu his modern çağın yan ürünü:
Sosyal medya, video içerikler ve sesli mesajlar sayesinde artık sürekli kendimizi dinliyor, izliyor ve değerlendiriyoruz. Bu da kaygıyı artırıyor.
PEKİ BU HİS GEÇEBİLİR Mİ?
Uzmanlara göre evet! Uzmanlar eğer kendi sesinizi daha sık duymaya başlarsanız rahatsızlık hissinin de giderek azalacağını vurguluyor.
Kendi sesinizi duyduğunuzda rahatsızlık hissetmemek için öneriler:
Nasıl duyulduğunuza değil ne söylediğinize odaklanın.
Sadece ses kaydı değil, video kaydı çekerek sesinizi yüz ifadeleriyle birlikte görün. Bu, yabancılık hissini azaltıyor.
Diyafram nefesi gibi doğru nefes teknikleri, sesi derinleştirip daha kontrollü hale getiriyor.
Düzenli nefes egzersizleri stresi azaltarak ses kalitesini bile iyileştirebiliyor.
Kısacası, kayıttaki sesinizi garip bulmanız tamamen normal. Çünkü aslında siz bile kendinizi "gerçek sesinizle" duymuyorsunuz.
