Hapşırma anında çıkan o sesin vücudun otomatik bir tepkisi olduğunu düşünüyorsanız büyük bir yanılgı içindesiniz. Çocukluktan beri 'doğal' sandığımız bu durum, aslında biyolojik bir zorunluluk değilmiş. Uzmanların işitme engelliler üzerinde yaptığı gözlemler ve farklı kültürlerdeki şaşırtıcı örnekler, gerçeğin aslında bambaşka olduğunu ortaya koydu. İşte 'Hapşu' sesinin ardındaki o ilginç sır...
Birçoğumuz hapşırırken istemsizce "hapşu" ya da benzeri bir ses çıkarırız.
Çocukluktan beri doğal bir refleks gibi görünen bu alışkanlığın ardındaki gerçek ise pek çok kişiyi şaşırtıyor.
Uzmanlara göre hapşırırken çıkan "hapşu" sesi aslında biyolojik bir zorunluluk değil.
Bu ses, hapşırmanın çıkardığı havayı taklit eden onomatopoetik (yansıma) bir ifade olarak öğreniliyor.
Yani hapşırma sırasında ses çıkarmak, vücudun otomatik bir tepkisi değil; zamanla edinilen kültürel bir davranış.
Bilimsel kaynaklarda yer alan bilgilere göre işitme engelli bireyler hapşırırken genellikle ses çıkarmıyor. Bu durum, hapşırma sesinin çevreden öğrenildiğini ve duyulan örneklerin taklit edilerek benimsendiğini ortaya koyuyor.
Dikkat çeken bir diğer detay ise hapşırma seslerinin ülkeden ülkeye değişmesi. İngilizce konuşulan ülkelerde "achoo" yaygınken, Türkiye'de "hapşu", Fransa'da bu ses "achoum", Japonya'da ise "hakashun" olarak ifade ediliyor. Bu da hapşırma sesinin evrensel değil, kültürel olarak şekillenen bir alışkanlık olduğunu gösteriyor.
İşitme engelliler üzerine çalışan uzmanlar bu duruma dikkat çekerek, "Hapşırmak doğal bir refleks ama ses eklemek çoğu zaman öğrenilmiş bir davranış" değerlendirmesinde bulunuyor.
Uzmanlara göre bu durum, insanların farkında olmadan pek çok davranışı çevresinden öğrenip "doğal" zannettiğinin ilginç bir örneği. Hapşırırken çıkan ses de bunlardan sadece biri.
