Sigara içmenin akciğer kanserinden kalp hastalığına ve kronik bronşite kadar birçok olumsuz etkisi iyi bilinir. Ancak yeni bir çalışma, bu riskli alışkanlığın ölümden yüzyıllar sonra bile kemiklerde izler bırakabileceğini ortaya koyuyor. İşte adeta kemiklere işleyen o ispat!
Leicester Üniversitesi'nden araştırmacılar, M.S. 1150 ile 1855 yılları arasında İngiltere'de gömülmüş insan kalıntılarını incelediler. Bu zaman dilimi, tütünün Batı Avrupa'ya gelişini ve yayılmasını kapsıyor. Tütünün Batı Avrupa'ya gelişinin 1586 yılında Sir Walter Raleigh tarafından gerçekleştirildiği kabul edilir.
Araştırmada, sigara içmenin sadece dişleri lekelemediği ve aşındırmadığı, aynı zamanda dişlerde küçük kimyasal moleküller bıraktığı ve bu moleküllerin potansiyel olarak sonsuza dek kalabileceği keşfedildi. Uzmanlar, bu moleküller hakkında daha fazla bilgi edinmeyi ve modern insan sağlığı üzerindeki etkilerini anlamayı amaçladılar.
Araştırmanın baş yazarı, biyolojik arkeolog Dr. Sarah Inskip, "Araştırmamız, geçmişte tütün kullananlar ile kullanmayanlar arasında kemik yapılarında önemli moleküler farklılıklar olduğunu gösteriyor," dedi. "Bu, tütün kullanımının iskelet yapımız üzerindeki etkilerini görebileceğimizi potansiyel olarak ortaya koyuyor."
Genellikle bilim insanları, yüzyıllar önce yaşamış bir bireyin sigara içip içmediğini dişlerdeki lekeler veya izlerden anlayabiliyorlar. Örneğin, tütün piposu ağızlığının zamanla oluşturduğu yuvarlak izler, "pipo çentikleri" olarak bilinir.
Geçmişte, tütün pipoları kil gibi sert malzemelerden yapıldığından dişlerde bu tip izler bırakabiliyordu. Benzer izlerin, günümüzde plastikten yapılan elektronik sigaralarla da oluşabileceği belirtiliyor.
Öte yandan, "lingual lekelenme" adı verilen, dişlerin dil tarafına bakan yüzeylerinde oluşan siyah veya kahverengi izler, sigara dumanının ağız içinde dolaşıp dışarı verilmesiyle oluşur.
Bununla birlikte, bazen iskeletlerin dişleri zarar görebilir veya dişler vücuttan ayrılıp kaybolabilir. Bu durumda kişinin sigara içip içmediğini belirlemek zorlaşabilir. Ancak araştırmacılar, sigara dumanının bıraktığı moleküler izleri tespit edebilmek için kortikal kemiği (kemiklerin dış tabakasını oluşturan yoğun doku) inceleyen bir yöntem geliştirdiler.
Araştırmada, İngiltere'de iki farklı mezarlıktan çıkarılan 323 iskelet incelendi. Bu iskeletlerden 177'si Londra'daki St James's Garden Mezarlığı'na, 146'sı ise Lincolnshire'daki Barton-upon-Humber'deki kırsal bir kilise mezarlığına aitti.
Barton-upon-Humber'deki kalıntılar, Avrupa'ya tütünün girişinden önce (M.S. 1150-1500) ve sonra (M.S. 1500-1855) yaşayan kişilere ait. Araştırmacılar, tütünün Batı Avrupa'ya gelmesinden önce ve sonra yaşamış kişilerin kemik yapılarındaki değişiklikleri net bir şekilde tespit edebildiler.
Ekip, sigara içenler ile içmeyenler arasında farklılık gösteren 45 moleküler özelliği belirledi. Ayrıca, sigara içip içmediği daha önce tespit edilememiş olan bazı iskeletlerin sigara içip içmediğini de belirleyebildiler. Bu, sigara içen bireylerin kemiklerinde tütün tüketiminin metabolik bir iz bıraktığını ve bu izlerin yüzlerce yıl sonra bile tespit edilebileceğini gösteriyor.
Bu bulgular, tütün kullanımının neden bazı kas-iskelet ve diş hastalıkları için bir risk faktörü olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir.
Araştırmacılar, sigara içmenin kemikler üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek için çalışmalarına devam etmek istediklerini belirttiler.
