Melek yatırımcı, işe yeni başlamış veya gelişme sürecindeki küçük şirketleri, "kanatlandıran" sermayedara deniyor.
Bu sermaye genelde para ama bununla beraber, bilgi, tecrübe, çevre ve diğer imkânları da tanımlıyor. Bu sayede startup şirket, can suyuna kavuşuyor, melek yatırımcı da daha fazla kazanma şansı elde ediyor.
Hazine, melek yatırımcıları bir standarda oturtmak, devlet yardımı alacak startuplar için de kural koymak amacıyla yönetmelik yayınladı. Adına "Bireysel Katılım Yatırımcısı Yönetmeliği" denen çerçeve, melek yatırımcı ile startup şirketin yol kazalarına karşı tedbirler manzumesi gibi.
Dünkü yazımda Hazine'yi "melekleri sigaya çekme gayreti" diye eleştirmiş ve yönetmeliği "bürokratik engel mi?" diye sorgulamıştım. Hazine yöneticileriyle Antalya Etohum Startup Turkey toplantılarında detayları tartıştım. Hazineciler "aksine, her adımda melek yatırımcıyı cesaretlendirmeyi amaçlıyoruz" diyor.
"Meleğe güveniyoruz ama..." diyor Hazine; "bizim de bazı kurallarımız var. Yaptığın yatırımın %26'sını devlet matrahından düşecek ise kötü niyetlileri dışarıda tutacak, iyi niyetlileri teşvik edecek mekanizmalar şarttı."
Misal melek yatırımcı, startup'a koyduğu sermayeyi ya kullandırmıyor veya onu bir süre sonra şirketten çekiyor. Buna engel olmak gerekiyor.
Ayrıca temel sıkıntı, iki tarafın da birbirine güvenmemesi... Melek, girişimciye güvenmiyor.
Girişimci de melek yatırımcıya güven duymuyor.
Kötü niyetli melekler ayrıştırılarak, 5 yıllığına lisans verilecek. Bu sayede gidişatı yönetmeliğe aykırı olanın melek lisansı alınabilecek.
Girişimcinin en büyük korkusu, meleğin, şirketi ele geçirmesi. Haksız da değiller. Bazı melekler, startup'u ele geçirip girişimcisini de istihdam etme zihin yapısında hâlâ. Startup Turkey, bu ve benzeri sorunları tartıştıran, girişimci ile yatırımcıyı kaynaştırarak güven duygusunu güçlendiren platform olmuş. Hazine'nin yönetmeliği de Etohum Startup zirvesi başlarken açıklıyor olması, olumlu bir gelişme. Çoğunluk hissesinin asla melekte olmayacağı kuralı, konulan sermayeyi harcama zorunluluğu, ortak banka hesabı, startupların da harcamalarının meleklerce denetimi gibi kurallar, zaman içinde uygulamadan gelen geri bildirimler ile daha kullanışlı hale getirilecektir.