Son dakika haberleri...Milyonlarca vatandaş ocak ayında yapılacak emekli zammı ve asgari ücret zammı için odaklanmış durumda. Emekliler için 6 aylık enflasyon oranları beklenirken, asgari ücretliler yıl sonu enflasyonuna göre hesaplar yapıyor. Memurlar ise toplu sözleşme zammı ile birlikte alacakları fark için 6 aylık enflasyon rakamını bekliyor. Bu kesimlerin dışında memurlara yapılacak zam oranını merak eden bir kesim de sosyal yardım alanlar. 65 yaş aylığı, engelli aylığı, evde bakım parası gibi birçok sosyal ödenekler de memurlara yapılacak zam oranı kadar artacak.
ENFLASYON HESABI YAPILIYOR
Ekim ayı enflasyonu ile birlikte 4 aylık oranı yüzde 12.06 olarak hesaplanmıştı. Şimdi Kasım ve Aralık ayı enflasyonları da buna eklenerek 6 aylık oran ortaya çıkacak. Bu oran SSK ve Bağ-Kur emeklileri için enflasyon artışını gösterirken memurlar ve memur emeklileri için de enflasyon farkını gösterecek. Memurlar için oluşacak oran sosyal destekleri de aynı oranda artıracak.
ÜCRET ARTIŞI NASIL BELİRLENİYOR
Asgari ücret belirlenirken enflasyon rakamları direkt etki etmiyor. Zaten Aralık ayında enflasyon ile ilgili kesin rakamlar da ortaya çıkmıyor. Ancak yapılan tahminler yıl içindeki enflasyon oranları asgari ücret belirlenirken en önemli veri olarak pazarlık masasına geliyor. Geçtiğimiz yıllara bakıldığında da genellikle enflasyon rakamlarının üzerinde artış yapıldığı görülüyor.
ÜCRETLER EMEKLİYİ ETKİLER Mİ?
Aralık ayında toplanan Asgari Ücret tespit komisyonu tarafından açıklanan ücret zam oranı Ocak ayında enflasyon artışı alan emekliler ve memurlar için de bir referans teşkil ediyor. 6 ayda bir artış alan emekliler ve memurlar için ortaya çıkan 6 aylık enflasyona bir refah payı eklenip eklenmeyeceği kararında asgari ücrete yapılan zam oranı etkili oluyor.
ASGARİ ÜCRET NASIL ARTTI
Son 5 yıla bakıldığında asgari ücret artışlarının yıllık enflasyonun üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Özellikle 2022 ve 2023 yıllarındaki ara zamlarla asgari ücret artışının yüzde 100 oranlarını bulduğu ve gerçekleşen enflasyonun üzerine çıktığı görülüyor.
ASGARİ ÜCRETTEKİ DEĞİŞİMLER
DÖNEM BRÜT ÜCRET (TL) NET ÜCRET (TL) ARTIŞ ORANI
2019 Ocak 2.558,40 2.020,90 Yüzde 26
2020 Ocak 2.943 2.324,71 Yüzde 15
2021 Ocak 3.577,50 2.825,90 Yüzde 22
2022 Ocak 5.004 4.253,40 Yüzde 40
2022 Temmuz 6.471 5.500,35 Yüzde 30
2023 Ocak 10.008 8.506,80 Yüzde 55
2023 Temmuz 13.414,50 11.402,32 Yüzde 34
2024 Ocak 20.002,50 17.002,12 Yüzde 49
EMEKLİYE EK ARTIŞ
Yine son yıllarda emekli maaş artışlarına bakıldığında da enflasyon artışlarının dışında bazı ek ödemeler ve refah payı eklendiği görülüyor. Asgari ücretin iki kez belirlendiği 2022 ve 2023 yıllarında refah payı ile enflasyonun üzerinde artışlar ortaya çıkarken bu yıl kümülatif artışın Ocak'taki refah payı ile birlikte yüzde 86'yı geçtiği görülüyor.
SSK BAĞKUR EMEKLİ ARTIŞ ORANLARI
2020 % 6.5 %5.75 Yüzde12.63
2021 % 8.37 %8.45 Yüzde17.53
2022 %25.47 % 42.35 Yüzde 78.60
2023 % 30 % 25 Yüzde 62,5
2024 % 49.25 % 24.73 Yüzde 86.15
SON YILLARDA YAKIN ORANLAR
Son yıllarda yapılan asgari ücret ve emekli artışlarına bakıldığında genellikle yakın oranlar çıktığı görülüyor. Özellikle 2022 ve 2023 yıllarında asgari ücretin 6'şar aylık olarak belirlenmesi sonrasında emeklilere ve memurlara eklenen refah paylarının bu artış oranlarına yakın olduğu görülüyor.
Yıllık olarak belirlenen dönemlerde ise asgari ücret artışlarının emeklilere yapılan enflasyon artışlarının biraz üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Böylece emekliler ile birlikte asgari ücretlilerin de enflasyonun üzerinde artış aldıkları görülüyor.
BU YIL NASIL OLACAK?
2025 yılının asgari ücretini belirlemek için Komisyon Aralık ayında toplantılarına başlayacak. Bu yıl sonunda enflasyonun yüzde 44 civarında çıkması bekleniyor. Bu orana göre emekliler için 6 aylık artışın yüzde 15-16 civarında olacağı örülüyor. Asgari ücret artışının da yüzde 35-40 arasında gerçekleşmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yıllardaki formüller ortaya çıkarsa bu durumda emekliler için bir refah payı görülüyor. 2024 yılında ise asgari ücret yıllık olarak belirlendiği için emeklilere kümülatif verilen artışın altında kalmış görülüyor. Böylece ilk kez bu yıl emekli artışları asgari ücret artışının üzerine çıkmış oldu.
ZAMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
YILLAR ASGARİ ÜCRET (YILLIK) EMEKLİ (YILLIK)
2019 Yüzde 26 Yüzde 15.71
2020 Yüzde 15 Yüzde 12.63
2021 Yüzde 22 Yüzde 17.53
2022 Yüzde 100 Yüzde 78.60
2023 Yüzde 107 Yüzde 62,5
2024 Yüzde 49 Yüzde 86,15
REFAH PAYI YÜZDE KAÇ OLUR?
Eğer asgari ücret artışı yüzde 35-40 arasında gerçekleşirse emekliler için ortaya çıkacak refah payının 5-10 puan arasında olması beklenebilir. Bu durumda 6 aylık enflasyon artışının refah payı ile birlikte yüzde 2025 oranına yükselmesi söz konusu olacaktır.
