  |
|
Paşabahçe dünya ikincisi
1935'te Atatürk'ün emri ile kurulan Paşabahçe'de ürün çeşidi 5 bini aştı. Şişecam Cam Ev Eşyası Grup Başkanı Azeri, "Krizlerde tüketici büyük alımları erteleyip, satın alımı keyif veren ürünlere yöneliyor' dedi.
Atatürk'ün emri ile kurulan Paşabahçe bugün dünya devleri ile yarışıyor. Son 20 yıllarını değerlendiren Şişecam Cam Ev Eşyası Grup Başkanı Gülsüm Azeri, 1985'li yıllarda, tamamen otomatik üretim yapan Kırklareli Cam Fabrikası'nı da devreye almış olan Paşabahçe hem el imalatı hem de otomatik üretim yaptığına işaret ederek, "Yurtiçinde Paşabahçe dışında 27 adet manuel üretim yapan firma bulunmaktaydı. Daha sonra zücaciye ithalatının (Endonezya, İran ve daha sonraları da Çin) artmasıyla birlikte bu firmaların çoğu tasfiye olmuş, sadece bir kısmı ayakta kalabildi" derken sorularımızı şöyle yanıtladı:
YURTDIŞINDA 800 ÇEŞİT ÜRÜN
Türkiye'de cam eşya kullanımı ne düzeydeydi ve hangi ürünler daha çok kullanılıyordu?
1985'li yıllarda tüketim ve kullanım alışkanlıkları daha çok çay bardakları, su bardakları, kase, küllük vb. temel ürünlerde yoğunlaşmış olup yurtiçi satışlarımız yaklaşık 800 çeşitte üründen oluşmaktaydı. Gelişen kullanım alışkanlıkları, sofra kültürü ve yaşam tarzı sonucu pazarda genel olarak satılan ürün çeşidi artmış, eskiye göre çok daha fazla çeşitte yeni tasarım geliştirilerek pazara arz edilmiştir. Bugün gelinen noktada Paşabahçe yurtiçi satışlarını oluşturan ürün gamı 5.000 çeşide ulaşmıştır.
İhracat varsa hangi düzeydeydi?
1935'te Atatürk'ün talimatıyla kurulan Paşabahçe, 1960'lı yıllardan itibaren ihracata yönelmiş ve ihracatını sürekli artırarak global pazarlarda büyümesini sürdürmüştür. Paşabahçe'nin 1985 yılında ihracatı 40 milyon USD civarında olup yaklaşık 35 ülkeye satış yapılmaktaydı. Bugün gelinen noktada Paşabahçe yurtdışı satışları 300 milyon dolar yaklaşmış olup toplam 118 ülkeye ihracat yapılmakta.
Aradan geçen sürede yaşanan 94 krizi, Rusya krizi ve en son 2001 krizi Paşabahçe'yi nasıl etkiledi?
1994 ve 2001 krizleri tabii olarak ülkemizdeki hemen her sektörü etkilediği gibi Paşabahçe'nin de yurtiçi satışlarını etkiledi, ancak bu iki krizin etkileri farklı oldu. 1994 krizinde yurtiçi satışlarımız bir önceki yıla göre düşmemiş görünmekte. Bunun sebebi de, bu dönemdeki satışlarımız içerisinde, özellikle Rusya'ya ve çevre ülkelere yönelik yapılan ve de önemli bir büyüklüğe ulaşan, yaklaşık yüzde 25- 30 oranında, bavul ticaretinin de bulunması. Yurtiçi satışlarımız içinde yer alan bu miktar esasen yurtiçi tüketime konu olmamakla birlikte gerçek yurtiçi tüketim rakamlarını da perdelemekte. 1998 Rusya krizine bakarsak bu dönemde tekstil, konfeksiyon, cam gibi birçok sektörün Rusya'ya satışı daha çok Laleli, Tahtakale piyasalardan bavul ticareti şeklinde olup, Rus para biriminin ani bir şekilde devalüe edilmesi bu piyasalardan Rusya'ya yapılan bavul ticaretinin durmasına neden oldu. Kriz döneminde Paşabahçe'nin Rusya satışları yüzde 25-30 civarında kayba uğradı. İlk etkileri 2 yıl süren kriz etkilerini yitirerek yerini iyileşmeye bırakması uzun sürdü ve bu ülkeye yapılan bavul ticareti bir daha geri gelmedi. Bu süreç içerisinde, Paşabahçe Rusya pazarında yeniden yapılanmaya giderek doğrudan ihracatla yer almak üzere kanal/ bölge/sektör/kesim bazında kanal yapısını tekrar oluşturdu ve bu çabanın ödülü olarak satışlarını 2000'den sonra artırmaya başladı. Hatta satış rakamlarında yakalanan başarı Paşabahçe'yi bu ülkede yatırım kararına sevk etti. 2003 yılında da Paşabahçe Rusya Fabrikası devreye alındı. Ülkemizde son yaşanan 2001 krizi tüm sektörleri olumsuz etkilemiş ve ticaret hamcının düşmesine neden oldu. Birçok kuruluş kriz nedeniyle üretime ara verdi, fiyatlarını artırdı, hatta yurtiçine mal arzını durdurdu. Bu kriz Paşabahçe'yi de ciddi şekilde etkiledi, yurtiçi satışları yüzde 20 civarında kayba uğrattı. Ancak, Paşabahçe kriz sırasında fevkalade istikrarlı bir tutum sergileyerek, mal arzına düzenli olarak devam etti, fiyat seviyelerini değiştirmedi -zam yapmadı-, daralmış ticaret ortamında paranın tekrar ticarete dönmesi için özel teknikler uyguladı ve bu çabalarının sonucunda krizin etkilerini hızla sardı.
CAM UCUZ ÜRÜNLER ARASINDA
Krizlerde Türk halkı bu gereksinime karşı nasıl bir tavır izliyor? Erteliyor mu? Krize rağmen önceliği değişmiyor mu?
Krizlerde tüketicinin ilk reaksiyonu daha çok dayanıklı tüketim malları, otomobil gibi büyük alımları ertelemek şeklinde oluyor. Düşük fiyatlı ürünler krizlerden bu boyutta etkilenmemekte, hatta krizlerde bir "satın alma keyfi" sağlayan niteliğe dahi bürünmekte. Cam ev eşyası da büyük alımlarda karşılaştırıldığında "ucuz" ürün olma niteliğiyle tüketiciye krizlerde dahi "satın alma keyfi" yaşatan ürünler arasında yer alıyor. Ancak, kriz dönemlerinde, örneğin; çay bardağı, su bardağı vb. temel sarf niteliğindeki eşya satışlarının devam etmesi ya da az etkilenmesine karşın, örneğin; daha değerli olan el imalatı ürünler ve el imalatı olmasa da temel tüketimin dışında kalan; şampanya bardağı, şarap bardağı gibi tüketim alışkanlıkları henüz tam olarak gelişmemiş ürünlerin satışlarında yavaşlama oluyor. Kriz dönemlerinin diğer etkileri arasında; yeni hane oluşumlarının yavaşlaması nedeniyle olabilecek yeni alımlardaki kayıp ve satın alma gücündeki düşüş nedeniyle ev dışında yeme-içme alışkanlıklarındaki gerileme nedeniyle ikram kesiminin cam eşya talebindeki azalma önem taşıyor.
|
