Esra Çavuşoğlu: Madde bağımlılığı şeker hastalığı gibi tedavi edilebilir bir hastalık

Cemiyet hayatının tanınmış isimlerinden Esra Çavuşoğlu, GÜNAYDIN'a özel açıklamalarda bulundu. 21 yaşından 28 yaşına kadar madde bağımlısı olan, ancak ailesinin desteğiyle ABD'de tedavi görüp bu durumdan kurtulan Çavuşoğlu, tecrübeleri ve bu konuda aldığı eğitim sayesinde yüzlerce madde bağımlısı genci hayata kazandırdı. Gaziantep'te kurduğu rehabilitasyon merkeziyle gençleri tedavi eden Çavuşoğlu, "Benim hep ülkeme bu konuda faydalı olma hayalim vardı, şimdi bu hayali gerçekleştiriyorum" dedi.

AİLEM BENİMLE GURUR DUYDU

■ Uzun yıllardır madde bağımlısı olan gençler için danışmanlık yapıyorsunuz. Bugüne kadar birçok gencimizi de bağımlılıktan kurtardınız. Danışmanlık yapmaya nasıl başladınız? 80'lerde eğitim için gittiğim Amerika'da, tamamen sosyal çevremden dolayı madde kullanmaya başladım. Türkiye'de hiç böyle bir alışkanlığım olmamıştı. 21 yaşımdan 28 yaşıma kadar dönem dönem kullandım. Madde bağımlılığı her bünyede farklı etki bırakıyor. Çok sık kullanmadım ama bende etkisi biraz fazla oldu. Ancak ailem çok bilinçliydi, bendeki bu etkiyi fark etti ve madde bağımlılığımı tedavi etmek için beni Türkiye'de uzmanlardan destek almam konusunda teşvik etti. Ailelerin bilinçli olması, madde bağımlılarının tedavi süreci için çok önemli. Maalesef hâlâ bazı aileler bu durumu utanç kaynağı olarak görüyor. Halbuki madde bağımlılığı bir hastalık, tıpkı şeker hastalığı gibi ve tedavi ile iyileşebilir. Benim eğitimli bir ailem olduğu için bunu utanç meselesi yapmadılar ya da üzerini örtmeye çalışmadılar. Tam tersi bunu bir hastalık olarak görüp, tedavim için bana destek oldular. Bu açıdan çok şanslıydım. Hatta sonrasında bunun eğitimini alıp, bağımlılara danışmanlık yaptığımı gördüklerinde benimle gurur duydu ailem.

ETKİLİ VE İNSANCIL BİR YÖNTEM

■ Siz tedavinizi Türkiye'de mi oldunuz?
Madde bağımlılığının tedavi sürecinde üç önemli unsur var. Birincisi bu hastalığı kabul etmek, ikincisi yardım istemek ve üçüncüsü teslim olmak. Ben kabul etmiştim ama yardım konusunda Türkiye'de o zamanlar yeterli tedavi merkezleri yoktu. Alkol bağımlılığına yönelik yerler vardı ama ben zaten alkolü hiçbir zaman sevmedim. Alkol bağımlılığım da olmadı. Madde bağımlılığımın tedavisi için Türkiye'de birkaç tane doktora gittim ama o dönemdeki tedavi süreci beni tatmin etmediği için Amerika'ya gittim. Tedavi sürecinin felsefesini anlamak ve bunu kendi hayatıma doğru biçimde uygulayabilmek için orada çok önemli bir tedavi merkezine başvurdum. Benim tedavi gördüğüm yer, okul kampüsü gibiydi. 1 ay, 3 ay ve 7 ay olarak bölünmüş tedavi süreçleri var. Öyle bir tedavi uyguluyor ki beyne format atıyorlar. Bağımlılar anormal şeyleri, normal görür. İşte bunu değiştirmek için normal insan olabilme becerisi kazandırılıyor. Madde bağımlılığının tedavisi için 12 basamak ilkeleriyle son derece etkili ve insancıl bir yöntem kullanıldı. Bu yöntemi şimdi Gaziantep'te sokak çocuklarının tedavisi için kullanıyoruz. Bunun yanı sıra dünyada 'adsız narkotikler' olarak isimlendirilen yani benzer bağımlılığa sahip insanların bir araya geldiği terapilere de katılmıştım. Birbirine destek olma becerisi gelişiyor. Bu modeli de Gaziantep'te uyguluyoruz. Tedavi merkezine 1 ay için gitmiştim ama daha sonra bunu uzattım. Orada şunu fark ettim, buradaki tedavi yöntemi dünyanın birçok ülkesine göre bilimsel açıdan çok daha ileride. Bunu iyi kavrayabilmem gerekiyor ki yine ileride zor bir süreç yaşarsam kendi kendime yetebileyim.


BU SAVAŞI KAZANMANIN HAZZINI BİZZAT YAŞADIM

■ Siz tedavi olduktan sonra hayatınızda neler değişti?
Benim hayatımda da çok şey değişti. Her şeyden önce madde bağımlılığını bırakmak başlı başına bir başarı. Bu başarının hazzını yaşadım. Bunun yanı sıra rol modelim Ayşen Özyeğin'dir benim. Kendisi AÇEV'in kurucusudur. İnsanların hayatını değiştirebilmenin mutluluğunu görmüştüm onda. Şimdi aynı şeyi yaşıyorum. Bağımlı çocukların hayatının değiştiğini görmek çok güzel bir duygu. Amerika'da eğitimini aldığım bağımlılık tedavisini ülkeme getirip, burada insanlara faydalı olmak bana hep gurur hem de mutluluk veriyor. Ayrıca, Amerika'da ve dünyanın birçok yerinde yer alan bağımlılık merkezlerine kuruluş danışmanlığı veriyorum. Bunun yanı sıra New York ve İstanbul'da bireysel psikolojik danışmanlığa devam ediyorum.

HEDEFİM BAŞTA KENDİ ÜLKEM OLMAK ÜZERE DÜNYAYA FAYDALI OLMAK

■ Bağımlılık alanında psikoloji doktorası yaptınız değil mi?
Evet, tedavi süreçlerini en iyi şekilde uygulayabilmek için bilimsel eğitimi aldım. ABD'de yaşadığım için şunu söyleyebilirim, burada bağımlılık terapisi bilimsel araştırmalara dayanarak yapılıyor. Bu alanda kendimi geliştirmek için emek harcadım. Yaptığım tüm çalışmaların hedefi madde bağımlılığı konusunda başta kendi ülkem olmak üzere dünyaya faydalı olabilmek.

KIZ ÇOCUKLARININ DA YATİLİ TEDAVİ OLMASI İÇİN ÇALIŞIYORUZ

■ Tedavi merkezinizin işleyişinden de bahseder misiniz?
Hasta kabulümüz, mahalle bazlı olarak 7/24 çalışan mobil ekip tarafından yapılmaktadır. Ayrıca emniyet, çocuk polisi, muhtarlıklar, üniversite, devlet hastaneleri, AMATEM ve diğer resmi ve sivil kuruluşların yönlendirmesi ve ailelerin başvurusu yoluyla merkeze çocuk kabulü yapılıyor. Merkezimiz bu konuda duyarlı bir çalışma yürütüyor. Ben de programın yürütücüsü olarak, yılın belli dönemleri Gaziantep'e geliyorum. Daha önceki yıllarda erkek hastalar başvuruyordu. Şu anda kız çocuklarımız da var. Bir geldiğimde başımdan çok etkilendiğim bir olay da geçti. Mobil ekip aracı ile gezerken, arabamızı durdurdular ve yardım istediler. Kızları 17 yaşında ve eroin bağımlısı. Annesi ağlıyor, aile perişan. Tedavi için destek olduk. Yatılı alamadık çünkü sadece erkek hasta kabul ediyoruz. Şimdi kız çocuklarımızın yatılı tedavi imkanı için çalışmalar yürütüyoruz.

TECRÜBELERIM VE ALDIĞIM EĞITIM BANA IŞIK OLUYOR

■ Amerika'daki uzman ekibi Gaziantep'e taşımışsınız...
Evet. Bağımlılık tedavisindeki en iyi isimleri merkezimizdeki programa dahil ettik. Benim hep ülkeme bu konuda faydalı olma hayalim vardı. Şimdi bu hayali gerçekleştiriyorum. Binlerce çocuk yeni bir hayata başladı. Sosyal yaşama entegre oldu. Tabii burada şunu söylemek isterim, aileler madde bağımlılığını utanılacak bir şey gibi görmemeli, bu bir hastalık ve tedavisi de mümkün. Kendi hayatımdan yola çıkarak, edindiğim tecrübeleri, aldığım eğitimi şimdi gençlerimizi bağımlılıktan kurtarmak için kullanıyorum. Ve bu beni çok mutlu ediyor açıkçası. Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, merkezimizin Sağlık Bakanlığı ile entegre şekilde çalışması için büyük katkı sağladı. Ve bu sayede merkezimiz kendi ayakları üzerinde durabiliyor. Sağlık Bakanlığımıza ve Fatma Şahin'e teşekkür ederim. Ama maalesef ülkemiz hala bağımlılık tedavisi konusunda yeterli merkezlere sahip değil. Keşke böyle tedavi merkezleri daha fazla olsa ve daha fazla çocuğumuzun yaşamına dokunabilsek.

GAZİANTEP'TE UYGULANAN TEDAVİ MODELİNİ KİTAP HALİNE GETİRDİM

■ Gaziantep'te yüzlerce sokak çocuğu sizin öncülük ettiğiniz bağımlılık tedavi programıyla yeni bir hayata adım attı. Bu programı nasıl hayata geçirdiniz?
Eniştem Hüsnü Özyeğin'in teklifiyle Gaziantep'teki bu programa dahil oldum. Özyeğin Vakfı ile Gaziantep Belediyesi sosyal bir proje yürütmek istiyorlardı. O zamanki belediye başkanı Asım Güzelbey şehrin en önemli problemlerinden birinin sokak çocuklarındaki madde kullanımının yüksekliği olduğunu ve bunun için bir merkez kurulması konusunda destek istiyordu vakıftan. Eniştem Hüsnü Özyeğin de bu konuda eğitim aldığımı bildiği için, beni aradı ve programın başında olmam için teklifte bulundu. Ben de araştırma yaptım. Amerika'da bağımlılık alanında çok önemli başarılara imza atmış olan uzmanları Gaziantep'teki programa dahil ettim. Programı Yale Üniversitesi'nde psikiyatri kliniğinde profesör olan Dr. David J. Powell ile birlikte oluşturduk. Kendisi Uluslararası Sağlık Sorunları Merkezi adlı kurumun başkanı ve Uluslararası Madde Bağımlılığı Araştırmaları Merkezi'nin de kurucusudur. Burada uygulanan tedavi modelini kitap haline getirdim. Genç psikologlara merkezimizde görev almadan önce eğitim veriyoruz. Bağımlılık tedavisinde başarı oranımız yüzde 40'lara varıyor ki bu oranı yakalamak son derece etkili bir yöntem uyguladığımızın da göstergesi. Dünyada ve buna bağlı olarak da Türkiye'de de madde kullanım yaşı giderek düşüyor. Yapılan son araştırmalara göre ilk madde kullanım yaşı 12 olurken sigara kullanım yaşı 10'a kadar düşmüş vaziyette. Tedavi merkezimiz 2008 yılında kuruldu. Bugüne kadar birçok gence destek olduk. Devlet de, belediye de bu konuda büyük destek oluyor. Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin de merkezimle yakından ilgileniyor, maddi ve manevi olarak büyük katkı sağlıyor.