HBO'nun mini dizisi 'Chernobyl' şu sıralar tüm dünyanın gündeminde.
26 Nisan 1986 tarihinde Ukrayna'nın Çernobil şehrindeki nükleer santralin patlaması sonucunda yaşanan trajediyi anlatan dizi büyük ilgi görüyor.
Çernobil felaketi, Türkiye'yi de etkilemişti. Ben o zamanlar 13 yaşındaydım. Çernobil'den sızan radyasyonun yağmur yoluyla Karadeniz'deki çay tarlalarına bulaştığı haberleri çıkmıştı. Birçok insanın çay yerine ıhlamur içmeye başladığını hatırlıyorum. Ama dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, çay içmeyenlere kızmış, "Çayda radyasyon yok" demiş ve çay içerek şov yapmıştı.
Yıllar sonra özellikle Karadeniz bölgesinde kanser vakalarında yaşanan artış, halkın kandırıldığını ortaya çıkardı.
Geçmişe dönüp baktığınızda ne büyük hatalar yapıldığını görüyorsunuz...
Örneğin dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren, "Bize radyasyondan madyasyondan bir şey olmaz", dönemin başbakanı Turgut Özal ise "Azıcık radyasyondan bir şey olmaz" diye şaka yapmışlar.
Hürriyet gazetesi güya Alman uzmanlardan görüş almış, 'Türk demi radyasyonu öldürüyor. Demlenince radyasyon etkisini kaybediyor', 'Hükümet güvencesi günde 20 bardak çay bile zararsız' spotlarıyla manşetten 'Çayı şimdi içebilirsiniz' diye başlık atmış.
Daha da kötüsü, medya işi sulandırmış.
Örneğin 60 yaşındaki Ordulu Mehmet Can'dan görüş alınmış. Can, "Beş yıldır hiç icraatım yoktu. Bu radyasyondan sonra bana bir haller oldu, yerimde duramıyorum. Bana şöyle 30'unu geçmemiş bir taze bulsunlar diye konu komşuya haber saldım" demiş ve bu haber yapılmış.
Halkı çay içmeye özendirmek için magazin bile kullanılmış. Hülya Avşar, "Radyasyon bize vız gelir tırıs geçer. Acı patlıcanı radyasyon çalmaz" demiş.
Ayrıca İsveçli Doktor Jean Philiple Gudard'ın "Birazcık radyasyon cinsel gücü kamçılıyor" şeklindeki açıklamasını "Doğru olabilir" diye nitelendiren
Avşar, "Ben kendimde kötü bir etki görmedim. Bu şekilde daha zinde oluyorum" diye konuşmuş.
Ancak başta fındık ve çay olmak üzere Karadeniz'le özdeşleşmiş birçok üründe sıkıntı olduğu anlaşıldı. Radyasyonlu çay ziyan olmasın diye önce halkı yanıltan hükümet, daha sonra 58 bin tonu imha etti. O halkı yanıltanlarla hayatta olanlara 'Chernobyl' dizisini izlemelerini tavsiye ediyorum.
