Bilim dünyası, yeryüzünün derinliklerinden gelen ve şimdiye dek gizli kalan jeolojik bir oluşumu ortaya çıkardı. Umman'ın doğusunda, yüzeyde hiçbir volkanik hareketlilik gözlemlenmemesine rağmen, yer kabuğunun altından yükselen devasa bir sıcak kaya sütunu keşfedildi. "Hayalet Sütun" (Ghost Plume) olarak adlandırılan bu oluşumun, dünyanın çekirdeğinden yayılan ısıyla birlikte yüzeye doğru ilerlediği tespit edildi.
Suudi Arabistan'daki King Fahd Petrol, Mühendislik ve Yer Bilimleri Üniversitesi'nden Dr. Simone Pilia liderliğindeki araştırma ekibi, bu hayalet sütunun varlığını, deprem dalgalarının bölgeden geçerken yavaşlamasıyla fark etti.
Normalde yüzeye ulaşıp volkanik faaliyetlerle kendini gösteren mantonun sıcak kaya sütunları, bu kez yüzeye ulaşamamıştı. Ancak yer altındaki hareketliliğin işaretleri net biçimde tespit edildi.
Bilim insanları, bu bölgede eriyik kayaçların yüzeye ulaşmasını engelleyen yaklaşık 100 kilometre kalınlığındaki sert bir kaya tabakasının bulunduğunu ifade etti. Bu nedenle söz konusu sütun, yaklaşık 660 kilometre derinlikte hapsolmuş durumda.
"Dani" adı verilen bu sıcak kaya silindiri, adını Dr. Pilia'nın oğlundan alıyor. Silindirin çapı 200-300 kilometre arasında değişiyor ve çevresindeki kayaçlara göre 300°C daha sıcak olduğu belirtildi.
Araştırmacılar, hayalet sütunun yaklaşık 40 milyon yıldır var olduğunu ve bu süreçte Hindistan kıtasının hareketini dahi etkilemiş olabileceğini belirtiyor. Ayrıca, sütunun varlığı, bölgede tektonik sıkışma sona ermesine rağmen Umman topraklarının yükselmeye devam etmesini de açıklıyor.
Hayalet sütunlar, yeryüzünde gözlemlenebilir yüzeysel volkanik aktiviteler üretmedikleri için genellikle tespit edilmeleri oldukça zor. Ancak derin sismik veriler ve bilgisayar simülasyonları sayesinde varlıkları anlaşılabiliyor.
Dr. Pilia, "Yüzeyin sessiz olması, mantonun da sessiz olduğu anlamına gelmiyor," diyerek bu oluşumların ne kadar tehlikeli olabileceğine dikkat çekiyor.
