Geçen yıl NASA, Grönland üzerinde gerçekleştirdiği bir hava araştırması sırasında, onlarca yıldır buzun altında gizli kalan bir yapıyı yeniden gün yüzüne çıkardı. Araştırma sırasında Gulfstream III uçağıyla havada bulunan bilim insanı Chad Green, ilk olarak sadece boş ve ıssız görünen buz yüzeyinin fotoğrafını çekti. Ancak uçağın radar sistemi, buzun altında alışılmadık bir yapının sinyallerini verdi. Peki bu yapı neydi? İşte detaylar…
Kryosfer bilimcisi Alex Gardner, radar verilerini incelediklerinde bunun ne olduğunu hemen anlayamadıklarını belirtti. Gelişmiş radar sistemi, buz tabakasının altında daha önce fark edilmeyen yapılar olduğunu ortaya koydu. Gardner, "Buzun altında bir tür gizli şehirden bireysel yapılar olduğunu gördük" dedi.
NASA için bu, yeni bir keşiften ziyade yeniden bir keşif olarak değerlendiriliyor. Zira ortaya çıkan yapı, 1959 yılında ABD tarafından inşa edilmiş gizli bir askeri üs olan Camp Century'nin kalıntılarıydı. Bu üs, ABD'nin "Project Iceworm" adlı gizli bir görevinin parçası olarak tasarlanmıştı. Projenin amacı, nükleer silahların konuşlandırılabileceği ve gerektiğinde karşı saldırı yapabilecek bir dizi gizli üs kurmaktı.
Camp Century, buzun altına inşa edilmiş toplam 21 tünelden oluşuyordu ve nükleer bir jeneratörle çalışıyordu. Ancak üste hiç nükleer füze konuşlandırılmadı ve ABD, resmi olarak Danimarka'dan (Grönland'ın bağlı olduğu ülke) üs kurmak veya nükleer silah yerleştirmek için izin istememişti. ABD, Danimarka'ya üssü sadece Arktik koşullarında inşaat tekniklerini test etmek için kurduklarını söylemişti. Bu durum, Danimarka yönetiminde bazı sorunlara yol açtı.
Üs, 1959 yılında faaliyete geçti ancak sadece birkaç yıl kullanılabildi. 1967'de buz tabakasının beklenenden daha az stabil olduğu anlaşılınca üs kapatıldı ve nükleer fırlatma rampalarının inşası iptal edildi.
Nükleer reaktör söküldü ancak nükleer atıklar üssün bulunduğu yerde bırakıldı. Böylece Camp Century, onlarca yıl boyunca buz tabakasının altında gizli kaldı.
Bilim insanları, buz tabakasının hareketlerinin ilerleyen yıllarda üssü ve nükleer atıkları yeniden ortaya çıkarabileceği konusunda uyarıyor. Bu durum, bölgedeki ekolojik dengeye zarar verebilir.
