Türkiye Cumhuriyeti'nin iz bırakan maliye bakanlarından, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin (ODTÜ) kurucu rektörü Kemal Kurdaş, 91 yaşında hayata gözlerini yumdu. Kurdaş geride Türkiye'ye ilk kez kazandığı üniversite kampüsünde eğitim görmüş binlerce öğrenci ile Ankara bozkırında gözalan 35 milyon ağaçlık ODTÜ ormanını bıraktı. Yaşamı boyunca yüzlerce arkeolojik eserin kurtarılmasına katkıda bulunan Kemal Kurdaş 1920'de Bursa'da doğdu. Zor koşullar altında, parasız yatılı olarak Balıkesir Lisesi'ni bitiren Kurdaş, 1943'te Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. 1944'te Maliye Bakanlığı'nda göreve başlayan Kurdaş, 1953'te Hazine Müsteşar Yardımcılığı'na atandı; 1956'da Washington'da, IMF'de çalışmaya başladı. Kemal Kurdaş, 1950'de Ayfer Oyal'le evlendi. Bu birlikten "Çiğdem, Gülseren, Osman" adlı üç çocukları oldu. 1960'ta Maliye Bakanı olan Kurdaş, 1961'in sonunda ise Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Rektörü olarak göreve başladı. 8 yıl içinde Türkiye'nin önde gelen üniversitelerinden olan ODTÜ'yü yarattı. Kemal Kurdaş'ın rektörlük yaptığı yıllarda ODTÜ Kimya Bölümü öğrencisi olan eski rektörlerden Prof. Dr. Ural Akbulut kampüsün doğuşunu şöyle anlattı: ''Kendisi çocukken Anadolu'da 13-14 yaşındayken dolu yağdığını görüyor ve bunun nedenini büyüklerine sorduğunda 'bozkırda ani yağmurlar, ani dolular olur. Halbuki ağaç dikilmiş olsaydı, yağmur dengeli yağar ve tabiata da faydası olur' şeklinde yanıt alıyor. Eymir Gölü'nün etrafında da bir tane ağaç olmadığını görüyor. Orada yabani bu gölde yılan bile yaşamaz deniyor. Hem şiddetli doluların yağması, hem de gölün etrafında hayvanların bile yaşamaması onu çok etkiliyor. Rektörlük görevine daha başlamadan o dönemde buğday tarlası olan ODTÜ kampüsünde tek bir ahlat ağacını görüyor. Gidip yanına diyor ki,' Geliyoruz ahbap buraya. Artık yalnız kalmayacaksın'... Nitekim ilk yıllarda sınıflardan bile çıkarılarak ağaç dikmeye götürüldük. O yıllarda dikilen dört parmak boyundaki ağaçların bu seviyeye geleceğini tahmin etmiyorduk. Ankara'nın bu sayede iklimi değişti ve mikroklima özelliğe kavuştu.''
AĞA HAN ÖDÜLÜ'NÜ ALDI
Kemal Kurdaş'ın ODTÜ ve civarında oluşturduğu; milyonlarca ağaçlık, dünyanın en büyük suni ağaçlandırma çalışması, 1994'te Ağa Han Mimarlık Ödülü'ne layık görüldü. Başta Keban Barajı havzasında kalanlar olmak üzere pek çok arkeolojik eserin kurtarılmasını sağlayan Kurdaş; arkeoloji, eğitim ve ormancılık ile ilgili sayısız ödüle sahipti. Anılarını kaleme aldığı ve ODTÜ'nün kuruluş hikayesini anlattığı "Bir Hizmetin Hikayesi" kitabının önsözünde, "ODTÜ'de mucizeler yaratan ODTÜ ruhunu, toplumumuzun bütünüyle özümsediğini görmek hayatımın en büyük mutluluğu olacaktır. Ömrümün geri kalan yıllarını hep bu özlem içinde geçireceğim" diye yazdı. Kemal Kurdaş, bugün, İstanbul Teşvikiye Camii'nde kılınacak öğle namazının ardından Kilyos Mezarlığı'nda toprağa verilecek.
NURDEN Z ERKEN
