Konut sahibi olmanın alternatif yollarından biri olarak sunulan Gayrimenkul Sertifikası, son dönemde yatırımcıların ve ev almak isteyenlerin dikkatini çekiyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından düzenlenen bu sistem sayesinde, bireyler büyük meblağlar ödemeden bir projeye ortak olabiliyor ve zamanla tam mülkiyete ulaşabiliyor. Peki, Gayrimenkul Sertifikası nedir, nasıl alınır ve hangi projelerde geçerlidir?
Gayrimenkul sertifikaları, bir gayrimenkul projesinin finansmanına katkı sağlamak amacıyla ihraç edilen sermaye piyasası aracı olarak tanımlanıyor.
Gayrimenkul sertifikaları bir inşaat şirketinin SPK izniyle çıkarılacak, her sertifika bir dairenin belirli bir metrekaresini temsil edecek.
Bir daireye ait sertifikaların tamamını toplayan yatırımcı ise o dairenin sahibi olabilecek.
Yatırımcılarca toplanan tutarlar en başta yetkili kuruluşlar tarafından bloke edilecek, toplanan paranın yüzde 25'i projenin başında inşaat şirketine aktarılacak. Ancak bu para sadece proje için harcanabilecek. Toplanan fonlar, proje ilerledikçe, inşaat şirketine peyderpey nakledilecek.
Proje tamamlandığında sertifika sahibi yatırımcılar için iki seçenek olacak.
"Asli edim" olarak ifade edilen ilk seçenekte yeterli sayıda sertifikası olan yatırımcılar o projedeki dairenin sahibi olabilecek.
"Tali edim" olarak adlandırılan diğer seçenekte ise bir daire almak için yeterli sayıda sertifikası bulunmayan veya daire almak istemeyen yatırımcılar sertifikaların oranına göre yatırımlarını nakit olarak geri alabilecek.
Sertifikalar belirli yeterliliği sağlayan şirketlerle TOKİ ve İller Bankası gibi kamu kurumlarınca ihraç edilebilecek. Fonlar bankalarda özel hesaplarda tutulacak, bağımsız denetçiler proje izleyip raporları Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) yayımlayacak.
Gayrimenkul sertifikaları küçük birikimlerle bu piyasaya yatırım yapma imkanı sunacak, fiziksel bir mülkün aksine sertifikalar, projenin bitimini beklenmeden Borsa İstanbul'da alınıp satılabilecek.
İhraççı şirket, projedeki ilerleme, benzer dairelerin satış fiyatları gibi bilgileri düzenli olarak KAP'ta açıklayacak.
Söz konusu sertifikalar ihraççının borçları nedeniyle haczedilemeyecek, sertifika fiyatları konut fiyatlarını yansıttığı için enflasyona karşı da koruma sağlayacak.
Sertifikalar, faiz üretmediği için, katılım finans piyasalarında yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için de uygun bir enstrüman olarak dikkati çekiyor.
Projenin gecikme riskinin ortaya çıkması durumunda yatırımcılara gecikme şartı ödenecek. Projenin gerçekleşmemesi durumunda ise yatırımcılar, şirketten itfa bedeli ve gecikme faizi alabilecek.