Arz talep dengesinin bir sonucu olan rayiç bedel, alınan taşınmazın mesafe uzaklığına göre hesaplaması yapılır. Rayiç bedel Bakan Albayrak'ın açıkladığı Yeni Ekonomi Programı ile birlikte gündeme geldi. Bir taşınmaz alırken karşımıza sıklıkla çıkan rayiç bedelin ne olduğunu ev, konut, arsa vs. almak isteyen vatandaşlar tarafından merak konusu oldu. Rayiç bedel hesaplama ve sorgulama nasıl yapılır? İşte ayrıntılar.
RAYİÇ BEDEL NEDİR?
Taşınmaz almak isteyen insanların akıllarında rayiç bedel ne demek? gibi sorular bulunmaktadır. Rayiç bedel bir arsa, konut, arazi gibi taşınmaz mal alım-satımda sahip olan, vatandaşların bilgi sahibi olması gereken konulardan biri rayiç bedel olmalıdır. Arz, talep dengesine göre farklılık gösterilmektedir. İnsanları ilgilendiren rayiç bedel, bir taşınmaz ya da araç alım-satımında, alınan malın fiyatını belirlemek için başvurulan yöntemlerden biridir. Bir taşınmaz malın ücretinin, rayiç bedelden daha düşük olmaması gerekiyor. Bu bedelin tespitini ise Maliye Bakanlığı'nın valiliklere gönderdiği değerlendirme kararı sonrası valilik tarafından atanan bir komisyon tarafından yapılmaktadır. Bir rayiç bedel:
•Bir rayiç bedel piyasada oluşan değeri ve arz-talebe göre farklılık gösteren bu denge, alıcıların mahalle, semt, ilçe, ulaşım rayiç bedeli etkileyen önemli koşullardandır.
•Bir rayiç bedelde emlak vergisi esas alan değerin alınan taşınmazın, minimum değeri hesaplanır. Genellikle bu taşınmazın piyasa değerinin altında olan değerini ise emlak vergisi esas alan değer olarak adlandırılır.
RAYİÇ BEDEL SORGULAMA
Alınan bir taşınmazın rayiç bedelini öğrenme için birçok yol vardır. Bunlardan ilki e-devlet sitesine giriş yaparak rayiç bedel sorgulamasını yapabilirsiniz. Diğer bir yöntem ise Gelir İdaresi Başkanlığının sitesine tıklayarak sorgulama yapabilirsiniz.
E-devlet ile sorgulama yaparken:
En yakın PTT şubesine giderek 2TL karşılığında edindiğiniz e-devlet şifresi ve T.C. kimlik numaranız ile e-devlet sitesine girişinizi yapınız. Daha belediye hizmetlerine tıklayarak bulunduğunuz, alacağınız bir taşınmazın nerede, hangi ilçede olduğunu bulun. Arsa rayiç değerine tıklayın, burada mahalle adı, cadde/sokak adı, yılı doğru bir şekilde girdikten sonra sorgula butonuna tıkladığınız zaman almak istediğiniz arazinin rayiç bedelini öğrenmiş olursunuz.
Gelir İdaresi Başkanlığı ile sorgulama yaparken:
Bu linke tıklayarak https://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/yayinlar/arsa-ve-arazi-asgari-metrekare-birim-degerleri Gelir İdaresi Başkanlığının sitemine giderek rayiç bedel sorgulamanızı gerçekleştirebilirsiniz. Burada seçmek istediğiniz ilin rayiç bedel değerini görmüş olacaksınız.
RAYİÇ BEDEL HESAPLAMA
Taşınmaz bir mal alırken aldığımız taşınmazın rayiç bedelinin hesaplamasını yaparken bazı kurallara dikkat etmeliyiz. Taşınmaz bir malın rayiç bedelinin hesaplamasını yaparken öncelikle bulunduğu semtteki, mahallede bulunan en az diğer 3 gayrimenkulün metrekaresi ve rayiç bedellerinin bilinmesi gerekiyor. Rayiç bedel hesaplama robotu ile hesaplama şu şekilde yapılmaktadır:
•Gayrimenkulün bulunduğu semtte metrekare başına kaç lira rayiç bedel olduğunu, diğer 3 evin rayiç bedelinin toplamının, 3 evin metrekare toplamına bölerek hesaplamasını yapabilirsiniz.
•Diğer bir yöntem ise evin gerçeğe yakın rayiç bedelini, ilk yaptığınız aşamada bulduğunuz metrekare başına düşen bedelini, esas rayiç bedeli bulunmak istenen konutun metrekaresi ile çarparak hesaplamış olursunuz.
