İnsanlık tarihinin en büyük deprem felaketlerinden birini yaşıyoruz. Bölgedeki yaşanan yıkımın boyutlarını anlatmak gerçekten çok zor. Belki yaralar sarılacak ama yaşanılan acı yüzyıllar boyu konuşulacak. Asrın felaketinin yaşandığı bölge bir açık hava müzesi ve birçok medeniyetin de beşiği. Her sokakta 2000 yılık tarihin izlerini bulmak mümkün. Peki, bu felaket tarihi varlığı nasıl etkiledi?
TARİHİ ESERLER HASAR GÖRDÜ
Konunun uzmanları ile konuştuk. Hasar gören en önemli tarihi yapıları şöyle sıraladılar: Diyarbakır Surları, Gaziantep Kalesi, Anadolu'daki ilk cami olarak bilinen Habibi Neccar Camii, Kahramanmaraş Ulu Camii, Gaziantep Şirvani Camii, Hatay Meclis Binası, İskenderun Katolik Kilisesi, Malatya Aslantepe Höyüğü... Liste böyle uzayıp gidiyor. Her biri Türkiye'nin paha biçilmez değerleri...
MÜZELER TAŞINDI
Bundan sonra ne olacak? Depremin yıktığı tarihi ve kültürel varlık nasıl ayağa kaldırılacak? Depremin ilk saatlerinde ortaya çıkan "müze soygunu" gibi iddialar gerçek mi? Bu sorulara Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun'un cevapları biraz olsun yüreğimize su serpti.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün 150 yılık tecrübesi olduğuna dikkat çeken Coşkun "Depremin ilk saatlerinden itibaren acil eylem planını devreye hayata geçirdik. Kahramanmaraş ve Elbistan Müzesi'ndeki eserlerin Gaziantep'e, Hatay Şehir Müzesi'ni Arkeoloji Müzesi'ne taşıdık" diyerek eserlerin 50'den fazla güvenlik görevlisince korunduğuna da vurgu yaptı.
HASAR TESPİT RAPORU
Coşkun, "Dünya mirası alanlarında sorun olmadığını gördük. Tescilli kültür varlıklarının detaylı hasar tespit raporunu hazırlıyoruz. Yaklaşık bin kişi sahada çalışıyor. Üniversitelerle yazışıyoruz. Bu konuda bilim kurulları oluşturuldu.
Ulusal ve uluslararası teşkilatlarla da bu konuda görüş alışverişi yapıyoruz. Her fikir bizim için değerli şu aşamada. Tamamen yıkılmış eserleri koruma altına aldık. Her eser çok değerli bizim için. Bunlar Türkiye'nin değeri.
Yeniden yapılması, restorasyon dahil bütün ihtimaller üzerinde durularak hızlı bir şekilde bu eserleri yeniden ülkemize kazandıracağız. Bu bölge bir açık hava müzesi. Medeniyeler burada kuruldu.
Biz de tarihi varlığı yeniden ayağa kaldıracağız. Şahıslara ait olan tarihi yapıları da onarma güçleri yoksa onlar için de bir destek paketi açıklanacak. Mart ayında başlanacak" şeklinde konuştu.
