Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, Kütahya Simav'da meydana gelen 5,4 büyüklüğündeki depremi A Haber canlı yayınında değerlendirdi.
PROF. DR. ŞÜKRÜ ERSOY O TEHLİKEYE DİKKAT ÇEKTİ
Ersoy, depremin ayrıntılarına girerek, "Tabii henüz Sındırgı civarındaki Simav civarındaki aktivite bitmiş değil. Bu yine 10 Ağustos'tan beri devam eden artçıların devamı. Bir deprem tabii. 5,4 büyük Çünkü Türkiye'de özellikle kırsal kesimde 5,4 e geldiği zaman hasarlar da meydana gelebiliyor. Bunu dikkate almak gerekiyor. Sanıyorum ilk saatlerde de herhangi bir hasar var mı yok mu bu kendini belli edecek. Ama dediğim gibi daha önce de söyledim, bu Sındırgı civarındaki depremler şimdiye kadar karşılaştığımız depremler gibi değil. Bunların nedeni Kısmen tektonik olsa da genel olarak magmatik bir mekanizmayla hareket ediyor. Ve yine demiştik ki, 10 Ağustostan sonra bu depremler magmatik kökenli olduğu için çok büyük depremler gelmeyecek. Ama işte 5'e varan depremler aylarca devam edebilir demiştik. Nitekim bu seyir içerisinde bu depremler meydana geliyor. Yani bir deprem fırtınası var onun içerisinde. Tabii bu İstanbul'da da hissedilmiş. Bursa, İstanbul gibi yerlerden de hissedilmiş. Ama gayet tabii bunda zemin önemli bir faktör de bazen zemin kötü olduğu zaman uzaktaki depremleri de algılayabiliyor. Çünkü depremlerin yüzey dalgaları kötü zeminlerde etkili oluyor ve hissediliyor. Yani yıkıcılığından ziyade uzaktan bunu sadece hissediyorlar, onu söyleyebilirim." ifadelerini kullandı.
Ersoy, depremin büyüklüğüne ilişkin, "Bunu 6,1'lik depremin artçısı olarak kabul edebiliriz. Ama artçılar öyle dağılıyor ki bir çizgi üzerinde, yani bir faya denk gelmiyor. Sındırgı'nın da güneyinde geniş bir alanda depremler. Hatırlarsanız geçende de geçen günler içerisinde de 5 büyüklüğünde bir deprem olmuştu. Bu ondan daha büyük 5,4. Şimdi böyle giderse bunlar yıkıcı depremler değil. Asıl tehlike Simav Fayı üzerinde. Yani bir tektonik deprem, bir fay üzerindeki depremi tetiklerse o tehlikeli olabilir. Yoksa bunların seyri genellikle dörde varan, bazen beşi ve üstünü bulan bu günkü depremde olduğu gibi bunlar yüzlerce, binlerce olabilir ve oradaki enerji bu şekilde boşalabilir. Ama dediğim gibi bunları zorlayan, depremler oluşturan şey tektonik mekanizmadan çok magmatik mekanizma. Bu önemli. Yani bu. Bu açısıyla Doğu Anadolu'daki ya da Anadolu'daki depremlerden farklı, iki bin yirmi üç depremlerden farklı. Batı Anadolu'nun böyle bir özelliği var. Burada üzerinde yaşadığımız kıta kabuğu ince ve çok parçalanmış, çatlamış vaziyette. Aşağıdaki magma da bu soğuk yerkabuğunu hem çatlatıyor hem aşağıdan vurduğu için bu depremler meydana geliyor. Ama bu depremler görüldüğü gibi hemen bitecek gibi değil. Yani işte 5.4'e varması tehlikesi var." sözlerini kullandı.
Depremin hasarına ilişkin Ersoy, "Özellikle mühendislik görmemiş yapılarda bu hasarlar meydana gelebiliyor. Bu önemli bir husus. Ama 5'e kadar olan depremlerde ciddi bir hasar beklenmez. Aslında normal şartlar altında 6 buçuk büyüklüğüne kadar bir hasar görmememiz gerek. Ama maalesef 5 buçuk büyüklüğündeki depremlerde bu hasarlar meydana gelebiliyor. Sanıyorum AFAD şu anda sahadadır ve saha gözlemlerinden sonra herhangi bir yaralanma var mı? Yoksa yapısal hasarlar var mı evlerde bunlar ortaya konacak. Ama önemli tehlikelerden bir tanesi de vatandaşlarımızın bu tür depremlerden sonra balkonlardan, camdan atlıyorlar ve aslında yıkıcı olmayan bir depremde kendilerini sakatlayabiliyorlar. Bu tür panikler çok yararlı değil. Soğukkanlı olmakta yarar var diyorum." dedi.
Ersoy Kütahya depreminin başka depremleri tetikleyip tetiklemeyeceğine ilişkin, "Magmatik mekanizmalar olduğu için binlerce deprem meydana gelebilir ve aylarca sürebilir. Dua edelim. En büyük depremler bunlar olsun. Çünkü bu bölgedeki depremler başka fayı tetiklerse tehlike orada. Biraz önce söylediğim gibi. Bu depremlerin olduğu bölgenin kuzeyinde Simav Fayı var. Orayı tetiklediği takdirde daha büyük yıkıcı deprem olabilir. Asıl tehlike o. Fakat tetikler mi tetiklemez mi net bir şekilde konuşmak mümkün değil. Spekülatif olur ama tabii ki. Tabii ki böyle bir tehlike de olabilir. Yoksa bu seyirde devam ederse oradaki enerji zaten boşalıyor. Çünkü yüzlerce, binlerce 4'ün üzerinde çıkan 5'e varan depremlerden sonra yer kabuğundaki önemli bir enerjinin boşaldığını biliyoruz. Ama ne kadar devam edecek? Söyleyemiyoruz. Teorik olarak devam edebilir bunlar. Hatta bölgedeki yıkıcı depremleri de oluşturabilir. Ama bunun garantisi yok. Bunun garantisi yok." açıklamasında bulundu.
PROF. DR. AYDIN BÜYÜKSARAÇ: "ÖNEMLİ VE CİDDİ BİR TEHDİT"
Kütahya Simav'da meydana gelen 5,4 büyüklüğündeki depremi Deprem Uzmanı Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç da A Haber canlı yayınında değerlendirdi.
Büyüksaraç Kütahya depremine ilişkin, "Biz 6,1 büyüklüğündeki Sındırgı depreminden sonra çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Burada alışagelmiş durumun dışında bir artçı sarsıntı etkinliği izliyoruz. Ancak yaptığımız çalışmalarda şöyle bir şablon ortaya çıktı. Bu Simav fay zonu diye tanımladığımız fay zonunda geçmişte yaşanmış olan, Simav'dan başlayarak kuzeybatıya doğru devam eden fay zonu boyunca ilerleyen depremlerin aslında 1969'da da bir benzeri model oluşturduğunu tespit ettik. Dolayısıyla 1969'da yine doğudan başlayarak batıya doğu bir hareket söz konusu. Ve ardından 1970 yılında 7,2 büyüklüğündeki Gediz depremi ile sonuçlanmış bir deprem söz konusu. Dolayısıyla bu şablon maalesef böyle bir yapıya uygun. Çünkü önce doğudaki uçta sonra batıdaki uçta devam eden ve ardından tekrar doğuya dönüp fay zonunun hemen kuzeydoğusunda gerçekleşen bu deprem bir büyük depremin habercisi olmamakla birlikte geçmişte yaşanan deprem şablonuna uygun olması sebebiyle önemli ve ciddi bir tehdit diye düşünüyorum. Bunun dikkate alınması lazım." ifadelerini kullandı.