Türkiye'deki yastık altı altın miktarının 4 bin 500 ton olduğu açıklandı. 450 milyar dolar rakamına gelen bu altınların ekonomiye kazandırılması ve sisteme dahil edilmesiyle ilgili Sabah Gazetesi Yazarı Melih Altınok çarpıcı bir yazı kaleme aldı. Melih Altınok, Altın ve para piyasaları uzmanı İslam Memiş ve Ekonomist Nejat Özonay'a konuyla ilgili görüşlerini sordu.
İşte Melih Altınok'un '450 milyar dolarlık altın yastık altında' başlıklı yazısı:
Savaşlar, ABD ve Çin arasındaki gerginlik gibi sebeplerle tüm dünyada insanlar altına yöneliyor.
Yalnızca yatırımcılar değil, devletler de epeyce bir süredir harıl harıl altın stokluyorlar.
Türkiye de Berat Albayrak'ın Hazine Bakanlığı döneminde yurtdışındaki altınlarını ülkeye getirmişti.
Ancak Türkiye'de durum Batı'dan epeyce farklı. Bizde altın gündelik hayatın bir parçası.
Dün açıklanan yastık altı altın miktarı bunun göstergesi.
Tam 4 bin 500 ton. Yıllık ihracat gelirinin 3 katı. Ederi 450 milyar dolar.
Bu atıl zenginliğin sisteme dâhil edilmesi hâlinde oluşacak kamusal faydayı düşünebiliyor musunuz?
Altın ve para piyasaları uzmanı İslam Memiş'e "Sorun neden kaynaklanıyor, ne yapılmalı?" diye sordum.
"Öncelikle güven ve iletişim eksikliği giderilmeli" diyor.
0.25 ve yarım gram altınların yasaklanması gibi tedbirlerin küçük yatırımcının güven algısını zedelediğini söylüyor.
Bankalardaki makas aralığının 150-200 TL'ye kadar çıktığını, adeta soyguna dönüşen bu durumun da altınların piyasada dolaşımını olumsuz etkilediğini anlatıyor.
"Vermeden alamazsınız" diyen Memiş'in çözüm için önerisi de net:
"Altına uzun vadeli yatırımcı rağbet ediyor. İnsanlar ev ve araba parası biriktirmek, düğün yapmak için altın alıyor. Fiziki altınlar peşinat sayılıp vatandaşlar ihtiyaçları için TL cinsinden borçlandırılabilir."
Ekonomist Nejat Özonay ise söze alışkanlıkların bu durumdaki etkisinden bahsederek başlıyor:
"Altın kültürümüzde hediye için de kullanılıyor. İnsanlar 'Zor günde elimin altında dursun' diye de altın biriktiriyor. Finansal okuryazarlığımız zayıf. Dönem dönem bu altınların sisteme katılması için kampanyalar yapıldı. Kısmen de başarı sağlandı ama yeniden, biraz da medyanın körüklemesiyle fiziki altına yöneliş var."
Nejat'a, "Bir kampanya yapılsa etkili olmaz mı?" diye soruyorum. "Sınırlı olur. Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan bizzat böyle bir çağrı yaparsa etkili olur" diye cevap veriyor.
- Peki ne yapmalı?
- Bire bir markaj lazım. Ev ev gezip anlatacaksın. Yastık altındaki altının çalınma riskinin ciddiyetinden bahsedeceksin. Sisteme kattığı altınını istediği an fiziki olarak alabileceğine ikna edeceksin. Getiri vermek de şart. Faize karşı olanlara da katılım sertifikası önerilebilir.