Hayali ithalat tescillendi rakam tartışılıyor

SABAH'ın gündeme getirdiği hayali ithalat haberleri resmi makamlarca da doğrulandı. Sorunu tespit eden Ekonomi ve Kalkınma Bakanlığı gerekli çalışmaları başlattığını açıkladı. Ekonomi Bakanlığı'nın yaptığı ilk tespitlere göre hayali ithalat 5 milyar doları buluyor. İthalat istatistiklerini açıklayan Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) bağlı olduğu Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz da "Yapacağımız revizyon cari açığı bir miktar azaltacak" açıklamasını yaptı. SABAH sadece 5 ülkeden yapılan hayali ithalatın boyutunun 10 milyar doları geçtiğini saptamıştı. Kesin rakam ise bakanlıkların yapacağı titiz çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak.

BAKANLAR ÇALIŞIYOR
SABAH'a konuyla ilgili açıklama yapan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, TÜİK'in bağlı olduğu Kalkınma Bakanlığı'nın yanı sıra Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın da konuyu yakından takip ettiğini belirtti. Çağlayan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: "Bu konuda yapılan çalışmalar, yıllara göre değişiyor. Ancak 1 ila 5 milyar dolar arasında bir rakam söz konusu. Bu tespit bakanlığım tarafından yapıldı. Daha sonra ithalat istatistiklerine etkileri üzerine Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile çalıştık. Beyanname bazındaki çalışma sonucunda uygulamaların ithalata etkilerine ilişkin yaklaşık bir rakama ulaşıldı. Benzer bir çalışma TÜİK ve bağlı olduğu Kalkınma Bakanlığı ile de istatistiklerin ayrıştırılmasına ilişkin yürütülüyor."

İTHALATI ŞİŞİRİYOR
Bakan Çağlayan, "Yaptığımız değerlendirmelerde, istatistiki verilerde bir ürünün ithalatında satıcıya ödenen fatura bedelinin değil, bazı durumlarda gümrük kıymet kodu ve belirlenen kıymet uygulamasıyla vergilendirmeye tabii bedelin esas alındığını tespit ettik. Bu, ithalatın olduğundan daha yüksek görünmesine, başka bir deyişle şişmesine neden oluyor. Vergilendirmeye esas bedel alındığında sadece ithalat olduğundan yüksek görünmüyor, hem dış ticaret ve hem de cari açık daha fazla çıkıyor" değerlendirmesinde bulundu.

'HESAPLAMADA REVİZYON YAPIYORUZ'
Konu ile ilgili Cnbc-e'nin sorularını yanıtlayan Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ise çalışma yaptıklarını belirterek, "Dış ticaret hesaplamasında revizyon çalışmaları devam ediyor. Yapacağımız revizyon bir miktar cari açığı azaltıcı etki yapar. Cari açık ciddi biçimde düştü ve hedeflenenden daha iyi bir noktaya geldi" dedi.

BDDK DA FAİZ DE DEVREYE GİRSİN
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Merkez Bankası'nın faizin üst ve alt bandında yaptığı indirimlerin 'güzel' bir gelişme olduğunu ancak sorunu çözmeye yetmediğini kaydetti. Politika faizleri düşmediği müddetçe, bunu fırsat bilen bankaların yüksek faizlerle para satmaya devam edeceklerini aktaran Çağlayan, "Merkez Bankası'yla beraber Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) da oyun alanına çıkmalıdır. Hakim durumu kötüye kullananlara yaptırım getirmelidir. Yaptırımdan kastım şu; mutlak suretle alacağı tedbirlerle, işlem maliyetleri başta olmak üzere, verilen kredi faizlerinin üzerinde düşürücü bir etki oynamalıdır. BDDK'yı aktif rol almaya devam ediyorum" dedi.

SABAH 5 ÜLKEDEN 10 MİLYAR $ BULMUŞTU
SABAH, hayali ithalatın sadece 5 ülkede 10 milyar doları aştığını yazmıştı. Referans fiyat uygulaması, 30 cente ithal edilen bir ürünün 1 dolardan aşağı fiyatla ülkeye girememesi nedeniyle fiktif olarak ithalat rakamının yüksek görünmesine neden oluyor. Tekstil ve hazır giyimciler sadece kendi sektörlerinde 3 milyar dolarlık bir fark olduğunu belirtiyor. Hayali ithalat cari açığı da yükselttiği için Merkez Bankası'nın faiz indirmesini engelliyor. Bankalar da faizi düşürmüyor.

EN ÇOK ETKİLENEN SEKTÖR TEKSTİL
İTKİB Başkanı İsmail Gülle
Fiyatlar güncellenmeli
Referans fiyat pek çok sektörde uygulanıyor. Biz de bu uygulamayı yaklaşık 10 senedir kullanıyoruz. Şu anda Türkiye'de uygulanan fiyatlar çok güncel değil. Olması gerekenin çok altında. Vergi konusunda bir adım atılınca konu gündemimizde daha az yer işgal etti.

BMD Başkanı Yılmaz Yılmaz
Ürün fiyatını da etkiliyor
Referans fiyat uygulamasını ek vergiler geldiğinde gündemimize aldık. Çünkü dış ticaret dengesi bozuluyor. Bu uygulama sonrası artan cari açık ülke reytingini bile etkiliyor. Reel piyasanın fonlama maliyetini yükseltir. Hatta bu durum tüketicinin aldığı ürünün fiyatına da yansır.

İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi
Yararlı ama hesap değişmeli
Uygulama Uzakdoğu'dan gelen ucuz malların iç piyasayı etkilememesi için kondu. Bunun aslında doğru olduğunu düşünüyoruz ancak hesaplama yönteminde bir değişikliğe gidilebilir. Gümrük beyanlarında fazladan bir satır konarak, fatura tutarı girilip bu miktar istatistiklere yansıtılabilir.