Türkiye geçtiğimiz hafta 22 milyar dolarlık nükleer imzasını konuştu. Mersin Akkuyu'nun ardından Sinop'ta yapılacak nükleer santralin hükümetler arası anlaşması yapılınca konunun baş aktörü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'a yolumuz düştü. Yıldız'la enine boyuna nükleer santral sohbeti yaptık.
Öncelikle neden Japonya seçildi?
Güney Kore Hazine garantisi istedi. 'Bu teklif bize uymaz' dedik. Çin ile Japonya arasında tatlı bir rekabet oldu. Ama Japonya'nın yerli sanayinin gelişmesinde daha büyük katkı sağlayacağına kanaat getirdik. Bu proje sadece elektrik üretme işi değil aynı zamanda Türk sanayisinin lig atlamasıdır.
Biri kuzeyde, diğeri güneyde...Doğuda komşu ülkelerin santralleri var. Bu durumda üçüncü için tek seçenek batı mı?
Japonlar ile 2 yıllık bir çalışma yapacağız. 4-5 yer belirleyeceğiz. Jeolojik ve depremsellik verilerine bakılacak. Malum üretildiği yerde tüketmek, tüketildiği yerde üretmek en uygun olanıdır. Genelde doğuda üretip batıda kullanıyoruz. Mümkün olsa da tüketim merkezinin yanına kursak. Önceliğimiz güvenlik olacak.
NÜKLEERDE FİYAT 2035'E KADAR SABİT
Nükleerdeki alım garantileri rüzgârcıları biraz kızdırdı. Garantiyi yüksek buluyorlar...
Bunlar büyüklükleri ve finansman yapılarıyla farklı yatırımlar. Karşılaştıramazsınız. Nükleerdeki fiyatlar 2035'e kadar sabit olacak. Fiyatı bugüne indirgediğinizde 6.43 sent/kWh. Dolayısıyla bunun üzerinden konuşmak lazım. Akkuyu'da üretilecek elektriği ancak Yalova büyüklüğündeki bir yerde rüzgâr gülü kurarak yaparız. Yani 10-12 bin direk gerekir.
Japonlar'ın ortağı Fransız. Ruslar'da bu yönde ortak alabilir. Öyle olursa bu siyasi ilişkilere yansımaz mı? Mesela her fırsatta gündemde tutulan sözde Ermeni Soykırımı'nda tavır değişir mi?
Ben nükleer işinin sözde Ermeni Soykırımı'yla ilgili konularda düzenleyici rol oynayacağı kanaatindeyim. Bu yatırımdan sonra ülkeler söylemlerine dikkat edeceklerdir.
Özeller hisse için bizden izin alacak
Sinop imzası da tıpkı Akkuyu gibi mayısa denk geldi. Neden?
Sanki mayıs bizde yatırımların yapıldığı ay gibi oldu. Planlı yapmadık.
Nükleer için özel sektörden kapınızı çalan var mı?
Özel sektöre devredilecek hisseler için bizim onayımız gerek. Henüz bize gelen yok. Ama ilgileneceklerdir.
Tokyo ile olimpiyat konusunda bir pazarlık oldu mu?
Hayır öyle bir pazarlık olmadı.
İsrail ile özür süreci kapıyı açtı
Doğu Akdeniz'de sular ısındı. Türkiye resti çekti. Şimdi durum nedir?
Doğu Akdeniz'de hem İsrail hem de Güney Kıbrıs'la ilgili konunun sürdürülebilir olması gerektiğine inanıyorum. Gerginlik sürdürülebilir bir tarz değildir. Uyarılarımız devam ediyor. Kıbrıs'ın tamamı tarafından o gelir paylaşılmadıkça projelere başlamamız zor. Sürdürülebilir olan Kıbrıs'ın tamamında bunun paylaşılması, sevkiyatın da Türkiye üzerinden yapılmasıdır. Doğru olan budur. Ben o noktaya geleceğimize inanıyorum. İsrail ile özür sürecinden sonra bu işin kapıları açılmıştır. O kapıdan girilir mi girilmez mi ama kapılar kapalı değildir.
İran'dan alınan petrol miktarını düşürmeyiz
ABD'nin İran ambargosu ve petrol... Bir muafiyet süresi almıştık o bitiyor mu?
Bizim İran'dan petrol almamamız gibi bir şey söz konusu değildir. Şu anda 9-10 milyon ton petrol alıyoruz. Bir miktar düşürdük. Karşılığında Suudi Arabistan, Irak, Libya ve Rusya'ya yöneldik. Suudi Arabistan ve Irak'tan aldığımız petrol neredeyse 4 milyon tona çıktı.
Irak boru hattı konusunda gelişme var mı?
Hele şu Kerkük-Yumurtalık bir dolsun. Proje rafa kalkmadı ama diğeri dolmadan neden yenisi yapılacak? Önemli olan çıkan petrolü aktarmak. Şu anda bunun için hat var.
Bizim gizleyecek verimiz yok
Kaya gazında çalışmalar ne durumda?
Özel sektöre bıraktık. Müracat bekliyoruz.
TÜİK'te petrol verilerinin gizlendiği konusu doğru mu?
Biz elimizdeki rakamları veriyoruz. Gizleyecek, saklayacak bir şeyimiz olmaz.
4 yılda 4 ülkeyle 4 dev proje
Akkuyu Nükleer Santralı..............Rusya...........22 milyar
Sinop Nükleer Santralı..............Japonya...........22 milyar
Afşin-Elbistan Santralları...............BAE...........12 milyar
TANAP Boru Hattı................ Azerbaycan.............8 milyar
