Yiyecek ve içeceklerin sağlığa faydaları, hastalıkları önleme potansiyelleri ve genel itibarı ile sağlıklı yaşama katkıları konusunda tüketicilerin artan farkındalığı küresel fonksiyonel gıda ve içecek pazarındaki büyümeyi yönlendiren faktörlerin başında geliyor. Leatherhead Gıda Araştırmaları şirketinin son raporunda, fonksiyonel sağlık faydaları sunan gıda ve içecek pazarının boyut olarak büyümeye devam edeceği belirtiliyor.
İlknur Menlik - sabah.com.tr
Rapora göre fonksiyonel gıda ve içecek pazar büyüklüğünün, 2013 yılında 43,27 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Bu miktar 2009'a göre değer olarak %26,7'lik bir büyümeye karşılık gelmekte. Leatherhead son raporunda, fonksiyonel gıdaları özel sağlık bildirimleri yapılan ürünlerle sınırlamış ve enerji içecekleri gibi ürünleri araştırma dışında bırakmış. Bu kriterlere göre, fonksiyonel gıda ve içecek pazarının 2017 yılına kadar %25 büyüyeceği ve pazar büyüklüğünün 54 milyar dolara yükseleceği de raporun tahminleri arasında yer alıyor.
Her ne kadar fonksiyonel gıda ve içecekler yükselişte olsa da pazarın büyüme oranları milenyumun başında görülenlerden düşük. Bunun nedeninin, küresel ekonomik gerilemeden bu pazarın da etkilenmesi olduğu belirtiliyor. Bunun yanında mevzuatla ilgili gelişmelerin de büyümeyi etkilediği düşünülüyor. Örneğin; Avrupa Birliği'ndeki üreticiler üzerinde, ürün etiketlerinde yer alan sağlık bildirimlerini sağlam bilimsel kanıtlara dayandırmak zorunluluğu ile birlikte gelen ciddi bir baskı var.
Rapora göre enerji ve duygusal durumu iyileştiren ürünler pazarın en büyük bölümünü kapsıyor. 2013'te 16,5 milyar dolar olan bu segment, toplam pazarın %27,1'ini oluşturuyor.
Diğer önemli segmentler ise sindirim sağlığına (16 milyar dolar) ve kalp sağlığına (13,75 milyar dolar) yönelik ürünler. Rapora göre bağışıklık sistemini güçlendiren ürünler, ilginç bir şekilde 1 milyar doların altında kaldı.
Bir başka araştırmaya göre, 2013'te sağlık ve zindelik amacıyla yapılan harcamaların en fazla olduğu ülke Çin oldu. Çin'i; Brezilya, ABD, Rusya ve Meksika takip etti.
Küresel olarak 2013'te genel sağlık, kilo kontrolü, sindirim sağlığı, enerji takviyesi ve dayanıklılık fonksiyonel gıda pazarındaki konumlandırmalarda ilk 5 sırayı paylaştı.
Süt formülleri, enerji içecekleri, probiyotik yoğurtlar, meyve içecekleri, sporcu içecekleri, tahıllar ve bisküviler 2013'ün en iyi performans gösteren küresel fonksiyonel gıda kategorileri oldu.
Bu kategorideki trendlere gelince; yapılan araştırmalara göre, gıda takviyesi kullanıcıları artık zenginleştirilmiş ya da fonksiyonel gıdalara yöneliyorlar. Prebiyotikler, kolin, resveratrol, karotenoidler, antosiyaninler gibi bileşenler yükselen pazarla birlikte kendilerine yer buldular.
Öte taraftan, 2012'den beri "%100" bildirimlerinde patlama yaşandı. Taze tanımlamasından sonra en cazip gıda betimlemesi "%100" oldu.
Yine 2013'te tüketicilerin %57'si daha fazla protein almaya yöneldi.
2013'te tüketicilerin önemli bir bölümü, özel bir sağlık durumlarına yönelik gıda ve içecekler aldı. Bunlar arasında ilk sırayı kolesterol düşürücü gıda ve içecekler alıyor. Bunu kilo kontrolü, tansiyon, sindirim sağlığı, kalp-dolaşım, diyabet ve kemik-eklem konularına yönelik ürünler takip ediyor.
Küresel olarak yürüme, yüzme, koşma ve dans en popüler egzersiz faaliyetleri oldu. Hindistan, Çin ve Brezilya'da spor salonuna gidenlerin ABD'dekilerden fazla olduğu ortaya çıktı. Sporcu içecekleri, en popüler sporcu beslenme ürünü olurken, bunu öğün ikameleri ve protein içecekleri takip etti.
Tüketiciler açlık çekerek kilo verme diyetlerinden de ciddi şekilde uzaklaşmaya, daha sağlıklı yemeğe ve özel gıdalar veya besin öğeleri almaya başladı. Tam tahıllar, lif ve D vitamini, kilosunu kontrol altında tutmaya çalışanların diyetlerine dahil etmeye çalıştıkları gıda bileşenleri oldu. Bunu kalsiyum, protein, antioksidanlar veya omega-3 yağları tüketenler izledi. Diğer gıda bileşenleri demir, yulaf kepeği, keten tohumu, doğal tatlandırıcılar, prebiyotikler, kompleks karbonhidratlar ve soya proteini takip etti.
Küresel ekonomideki durgunluğa, mevzuatta yaşanan sıkıntılara ve algıdaki eksikliğe rağmen fonksiyonel gıda kategorisi büyümeye devam ettiği görülüyor. Analistlere göre zorluklara karşın fırsatlar da çok. Örneğin; tokluğu artıran ürünler… Günümüzde üzerine gidilmesi gereken en önemli fırsat olarak görülüyor, ancak şimdilik bunun için geniş bir pazar olmadığı görüşü de hakim. Kimi analistler ise pazarın daha fazla büyüyebilmesi için fonksiyonel gıda üreticilerinin toplam yaşam beklentisi ile sağlıklı yaşam beklentisi arasında var olduğu hesaplanan 7 yıllık farkı ortadan kaldırmayı hedeflemeleri gerektiğini belirtiyor.
