Yüksek kolesterol, yaşamı tehdit eden bir dizi koşulun sonucunda ortaya çıkar. Ancak semptomların yokluğu nedeniyle erken aşamalarda tespit edilmesi zor olmaya devam etmektedir. Bazı gıdalar, özellikle doymuş yağlar açısından yoğun olanlar, kolesterol seviyesini doğru düzeyde tutmaya çalışırken önerilmez. Bununla birlikte, belirli besinlerin eksikliğinin de duruma katkıda bulunabileceğine dair artan kanıtlar vardır.
Yüksek kolesterol, kanda dolaşan ve arter duvarlarında birikerek tıkanmalarına neden olan yağ moleküllerinin varlığına işaret eder. İlk aşamalarda genellikle zararsız olmasına rağmen, tedavi edilmezse durum vücuda zarar verebilir.
Araştırmacılar, durum için bazı farklı risk faktörlerini ortaya çıkarmaya devam ediyor. Bazı gıdalardan, her ne pahasına olursa olsun kaçınılması gerekirken, önemli vitamin ve mineralleri içeren diğer gıdalarıın yüksek kolesterol riskini azaltabileceğine de uzmanlar vurgu yapıyor.
D vitamini, bağışıklık sistemi ve kemik sağlığındaki rolünü vurgulayan çok sayıda çalışma ile genel vücut sağlığı için gerekliliği biliniyor. Ancak güneş ışığının etkisiyle vücutta üretildiği için bazı insanların bu vitaminin eksikliğini yaşadığının da göz önünde bulundurulması gerekiyor. Son dönemlerde yapılan çalışmalar ise D vitaminin kolesterol ile ilişkisi de dikkat çekti.
Heart UK'ye göre, vücudun güneş ışığından D vitamini yapmak için deri hücrelerinde kolesterole ihtiyacı var.
Heart UK, "D vitamini daha sonra karaciğer ve böbreklerde tekrar dönüştürülür, ancak ilk adım için kolesterol gereklidir" diye açıklıyor. Bugüne kadar meta-analizler, düşük D vitamini düzeyine sahip bireylerin yüksek kolesterol oranlarına sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Dislipidemi, kandaki anormal kolesterol ve yağ olarak da adlandırılan diğer lipid seviyelerini ifade eder. Ancak araştırmacılar her iki koşul arasında bir korelasyon olduğunu vurgularken, hiçbir "sebep-sonuç" ilişkisi kurulmadığını da dile getiriyor.
Terim tipik olarak kandaki aşırı trigliseritleri tanımlar ve bu nedenle sadece LDL veya "kötü" kolesterolden fazlasını kapsar. D vitamini eksikliği ve dislipidemi arasındaki bu ilişki, Current Medical Research and Opinion dergisinde yayınlanan 2018 tarihli bir çalışmada gösterilmiştir.
D vitamininin vücuttaki temel rolünü vurgulayan büyük kanıtlara rağmen, seviyeler dünya nüfusunun birçoğunda son derece düşük kalmaktadır.
Healthline, bu durum ile ilgili yaptığı yayında; "D vitamini eksikliği çok yaygın. Dünya çapında yaklaşık bir milyar insanın bu vitaminin kan düzeylerinin daha düşük olduğu tahmin ediliyor" diyerek aslında tüm dünyanın bu riskle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Dahası, pandeminin bir sonucu olarak D vitamini düzeylerinin daha da düştüğü düşünülüyor.
D vitamini, güneş ışığına maruz bırakılarak elde edilemiyorsa, besinlerden temin edilmelidir. İyi D vitamini kaynakları arasında yağlı balık, sığır karaciğeri ve tahıl, soya sütü ve portakal suyu gibi güçlendirilmiş ürünler bulunur.
Yüksek kolesterol nasıl önlenir?
Mayo Clinic'e göre, "orta derecede fiziksel aktivite, yüksek yoğunluklu (HDL) kolesterolün yükselmesine yardımcı olabilir.
