Hollywood süperstarı Christina Applegate, kendisine ömür boyu sürecek hastalık teşhisi konduğu Ağustos 2021'den bu yana multipl sklerozun en erken belirti ve semptomları konusunda farkındalık yaratıyor. Applegate, son dizisinin çekimleri sırasında hayatını değiştiren MS teşhisini aldı ve bu durum setteki performansını da büyük ölçüde etkiledi.
Sonuç olarak yıldız, beyni ve omuriliği etkileyen bu hastalığın bir sonucu olarak oyunculuk kariyerinin bitirmek zorunda kaldı. Applegate'in o zamandan bu yana yaptığı en cesur itiraflardan biri, hastalığın daha önceki belirtilerinden bazılarını gözden kaçırdığıdır.
Yorgunluk ve kaygı gibi semptomları yoğun çalışma programı veya kişisel yaşam sorunları gibi diğer faktörlere bağladığı için çok geç olana kadar bir doktor muayenesinden geçmeyi hep ertelediğini söylüyor.
Hastalığa, bağışıklık sisteminizin bilinmeyen bir nedenden dolayı beyne ve sinirlere saldırması neden olur, bu da tedavi edilemeyeceği anlamına gelir (ancak ilaçlar ve diğer tedaviler semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir).
Peki Applegate'in gözden kesinlikle kaçırılmaması gerektiğini söylediği belirtiler tam olarak neler?
Nörolog Dr. Paige Sutton'a göre, yeni bir iltihap nüksünün belirtilerine dikkat etmek çok önemli. "Nüksetmeler genellikle çok belirgindir ve sürekli olan ve 24 saatten uzun süren yeni nörolojik semptomları içerir" diye açıklıyor.
"Semptomlar arasında tek gözde görme kaybı/bulanık görme, tek taraflı yüz ağrısı veya uyuşukluk, vertigo, bir tarafta veya her iki bacakta yeni zayıflık veya duyu değişiklikleri veya yürüme sırasında meydana gelen duyu değişiklikleri yer alabilir." Applegate ise oynadığı gerilim filminde bir dans sahnesi çekerken denge sorunu yaşadığını açıkladı. Ayrıca, tenis becerilerinin de giderek azaldığını fark ettiği, ancak bunu da antrenmanlarının azalmasına bağladığını söyledi.
Nöroimmünoloji ve multipl skleroz konusunda uzman olan Dr. Sutton, vücut stres altına girdiğinde 'sözde nüksetme' riskinin de artabileceğinin altını çizdi ve bu da semptomların kötüleşmesine neden olabiliyor. Bu 'sözde nüksetmeler' enfeksiyon, uyku eksikliği ve duygusal stres gibi nedenlerden kaynaklanabilir.
Sutton basına verdiği demeçte, "Eğer bunlar daha önce bir nüksetme sırasında meydana gelen semptomlarsa, semptomların nedeni olarak 'sözde nüksetmeyi' dikkate almak önemlidir."
"Hastalarımızın 24 saatten uzun süren herhangi bir yeni semptomu sağlık uzmanlarına bildirmelerini öneriyoruz ve bunun endişelenecek bir şey olup olmadığını belirlemelerine yardımcı olabiliriz."
Diğer nörologlar idrar yolu enfeksiyonları (İYE), mesane enfeksiyonları, depresyon gibi sorunların da kişinin farkında olmadan MS hastası olduğuna işaret edebileceğine inanıyor. Dr. Celine Louapre, "Elbette, bu semptomları olan herkeste MS gelişmeyecektir" diyor.
Konu film yıldızı Applegate'in, hastanın MS olabileceğine inandığı belirtilerle ilgili olarak bir tıp uzmanına ne kadar erken başvurursa o kadar iyi olacağı yönündeki görüşü ise uzmanların farklı görüşlerini bildirdiği bir alan. Bunun temel nedeni, hastalığın nedeninin bilinmemesi ve aynı zamanda tedavisinin de bulunmamasıdır.
MS HASTALIĞINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Multipl sklerozun (MS), bağışıklık sisteminin, kişinin sinirlerini yalıtan ve hareketi, konuşmayı ve diğer işlevleri kontrol etmek için elektrik sinyalleri göndermesine yardımcı olan yağlı madde olan miyelinine yanlışlıkla saldırmasından kaynaklandığına inanılmaktadır. Ancan bu teşhis alındıktan sonra da belirli adımlara dikkat ederek çok daha konforlu bir yaşam sürmek mümkündür. İşte dikkat edilmesi gerekenler.
SAĞLIKLI BESLENMEK
İyi bir beslenmeden herkes faydalanabilir, özellikle de MS gibi kronik hastalıkları olan kişiler. Ulusal Multipl Skleroz Derneği, MS için özel bir diyet olmadığını, ancak yağ oranı düşük, vitamin ve lif oranı yüksek bir diyet yemenin, enerjinizi en üst düzeye çıkarırken ve sağlıklı mesane ve bağırsak fonksiyonunu desteklerken kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabileceğini belirtiyor.
DÜZENLİ EGZERSİZ
Araştırmalar, aerobik egzersiz programına katılan MS'li kişilerin gelişmiş kardiyovasküler kondisyondan, artan güçten, daha iyi mesane ve bağırsak fonksiyonundan ve daha iyimser bir tutuma sahip olduklarını göstermektedir.
SAĞLIKLI UYKU
MS, uykusuzluk, gece sık idrara çıkma, narkolepsi ve bacak spazmları gibi uyku sorunlarına neden olabilir; MS hastalarının yarısından fazlası huzursuz bacak sendromundan muzdariptir. Dr. Calabresi şöyle diyor: "Beyin fonksiyonlarında uyku çok hafife alınıyor.
Yetersiz uyku ile Alzheimer ve MS arasında bir ilişki olduğunu biliyoruz. MS'li kişilerin uyku düzenleri bozulduğundan hangisinin önce geldiğini söylemek zor. Depresyon nedeniyle sabah erken uyanmalar, aşırı aktif mesane nedeniyle gece uyanmaları olabilir. Ancak zayıf uykunun, gündüz bilişsel yeteneğinin zayıf olmasıyla ilişkili olduğunu ve bunun da hastaların başa çıkma yeteneğini etkileyebileceğini biliyoruz."
