İnsanlık tarihi boyunca ortaya çıkan salgınlar, büyük kıyımlara sebep oldu. Veba salgını, İspanyol gribi ve en yakın tarihte Covid-19 pandemisi milyonlarca insanı yaşamdan kopardı. Fakat 25 yıl içinde 40 milyon insanı ölüme sürükleyecek kadar tehlikeli bir başka gerçek var. İşte hepimizi tehdidi altına alan o sessiz katil!
Araştırmacılar, 1990 ile 2021 yılları arasında her yıl bir milyondan fazla insanın ilaçlara dirençli enfeksiyonlardan öldüğünü tespit etti.
Daha da endişe verici kısım ise; antibiyotik direncine karşı alınmayan önlemlerin, 2050 yılına kadar 40 milyon kişinin ölümüne yol açabilecek olması.
Tıp dergisi The Lancet'te yayımlanan araştırmaya göre, önümüzdeki 25 yıl içinde bu sorunun 39 milyon kişinin ölümüne neden olması bekleniyor. Ancak, uygun antibiyotiklere ve daha iyi tedavilere daha geniş erişim sağlanırsa ölümlerin üçte biri engellenebilir.
Bakteriyel antimikrobiyal direnç (AMR), bakterilerin, bir zamanlar öldürücü olan ilaçlara karşı hayatta kalma yeteneği geliştirmesiyle ortaya çıkıyor.
Bu da zatürre, idrar yolu enfeksiyonları (İYE) ve ishal gibi yaygın hastalıkların daha ölümcül hale gelmesine neden oluyor. Antibiyotiklerin yaygın kullanımı ise dirençli mikropların sayısının artmasına yol açıyor.
Küresel Antimikrobiyal Direnç Araştırması Projesi'nin bir parçası olan araştırmacılar, dünya genelinde AMR eğilimlerine ve zaman içindeki değişimlerine bakan ilk ekip.
Çalışma, 204 ülkeden elde edilen hastane çıkış kayıtları, sigorta talepleri ve ölüm sertifikaları gibi 520 milyon veri setini inceledi.
Araştırma sonucunda, AMR kaynaklı ölümlerin genel olarak artmasına rağmen, genç çocuklarda bu ölümlerin aşılar ve iyileşen sağlık hizmetleri sayesinde azaldığı bulundu.
1990 ile 2021 yılları arasında, beş yaşından küçük çocuklar arasındaki AMR ölümleri yüzde 50'den fazla azalırken, 70 yaş üstü yetişkinlerde bu oran yüzde 80'in üzerinde artış gösterdi.
Antibiyotik direncine bağlı ölümler 1990 yılında 1.06 milyon iken, 2019'da 1.27 milyona çıktı ve 2021 yılında 1.14 milyona düştü. Bu düşüşün, Covid-19 kontrol önlemlerinin diğer enfeksiyon türlerini de azaltmış olmasından kaynaklanan geçici bir sapma olabileceği belirtiliyor.
Araştırma ekibi, en sorunlu bakterilere karşı yeni antibiyotikler geliştirilirse 2050 yılına kadar 11 milyon ölümün önlenebileceğini ekledi.
Çalışmanın başyazarı Dr. Mohsen Naghavi, "Antimikrobiyal ilaçlar, modern sağlık hizmetlerinin temel taşlarından biridir ve bunlara karşı direncin artması büyük bir endişe kaynağıdır" dedi.
Naghavi, bu bulguların AMR'nin onlarca yıldır önemli bir küresel sağlık tehdidi olduğunu ve bu tehdidin büyüdüğünü gösterdiğini belirterek, "AMR ölümlerindeki eğilimlerin zaman içinde nasıl değiştiğini ve gelecekte nasıl değişebileceğini anlamak, hayat kurtarmaya yardımcı olacak bilinçli kararlar almada hayati önem taşıyor" ifadelerini kullandı.
Çalışma yazarları, gelecekteki AMR kaynaklı ölümlerin çoğunun Güney Asya'da, özellikle Hindistan, Pakistan ve Bangladeş gibi ülkelerde yoğunlaşacağını ve bu ülkelerde 11.8 milyon kişinin hayatını kaybedebileceğini öngörüyor.
Araştırmanın diğer yazarı Dr. Stein Emil Vollset ise, 2050 yılına kadar dirençli enfeksiyonların, doğrudan ölüm nedeni ya da katkıda bulunan bir faktör olarak her yıl yaklaşık 8 milyon ölümde rol oynayabileceğini belirtti.
Vollset, bu ölümcül gerçeğin önüne geçmek için yeni aşılar, ilaçlar, geliştirilmiş sağlık hizmetleri ve mevcut antibiyotiklere erişim gibi stratejilere acilen ihtiyaç olduğunu vurguladı.
