Dünya çapında yaklaşık 55 milyon insan bunama hastalığının pençesinde. Dünya Sağlık Örgütü, neredeyse her ülkedeki nüfus içindeki yaşlıların oranı artarken, bu sayının 2030'da 78 milyona ve 2050'de 139 milyona çıkması beklendiğine dair rakamlar açıkladı. Bu artışı tersine çevirmeyi amaçlayan araştırmalar ise tüm hızıyla devam ediyor.
Amerikan Nöroloji Akademisi'nin tıp dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma, beyin sağlığını artırabilecek üç aktivite belirledi. Yapılan bu analizde; kitap okumak, yoga yapmak ve aile ve arkadaşlarla vakit geçirmek gibi boş zaman aktivitelerinin bunama riskini azaltmaya yardımcı olabileceği sonucuna varıyor.
Pekin'den araştırma yazarı Lin Lu, önceki araştırmaların, boş zaman etkinliklerinin daha düşük kanser riski, atriyal fibrilasyonun azalması ve bir kişinin kendi iyiliğini algılaması gibi çeşitli sağlık yararları ile ilişkili olduğunu belirtti. Fakat bunamanın önlenmesinde boş zaman etkinliklerinin rolüne dair çeşitli kanıtlar bulunuyor. Bu araştırma, el işi yapmak, spor yapmak veya gönüllü bir aktiviteye katılmak gibi boş zaman etkinliklerinin demans riskinin azalmasıyla ilişkili olduğunu tespit etti.
Analiz, dünya çapında demansı olmayan toplam iki milyondan fazla insanı içeren 38 çalışmanın gözden geçirilmesi ile yapıldı. Katılımcılar, en az üç yıl boyunca takip edildi. Araştırma sırasında, katılımcılar, boş zaman aktiviteleri hakkında anketler ve görüşmeler yoluyla bilgi verdiler. Boş zaman etkinlikleri, insanların zevk almak veya iyilik yapmak için uğraştıkları ve zihinsel, fiziksel ve sosyal faaliyetlere ayrıldığı faaliyetler olarak tanımlandı.
ARAŞTIRMA SONUÇLARI NE GÖSTERDİ?
Çalışmalar sırasında 74.700 kişi demans geliştirdi. Araştırmacılar, yaş, cinsiyet ve eğitim gibi faktörleri belirledikten sonra, boş zaman etkinliklerinin genel olarak demans riskinin azalmasıyla bağlantılı olduğunu buldular. Boş zaman etkinliklerine katılanların, boş zaman etkinliklerine katılmayanlara göre bunama geliştirme riski yüzde 17 daha düşüktü.
Zihinsel aktivite, temel olarak entelektüel faaliyetlerden oluşuyordu ve zevk için okumak veya yazmak, televizyon izlemek, radyo dinlemek, oyun veya müzik aleti oynamak, bilgisayar kullanmak ve el sanatları yapmaktı. Araştırmacılar, bu faaliyetlere katılan kişilerin demans riskinin yüzde 23 daha düşük olduğunu tespit etti.
Fiziksel aktiviteler arasında yürüme, koşma, yüzme, bisiklete binme, egzersiz makineleri kullanma, spor yapma, yoga yapma ve dans etme yer alıyordu. Araştırmacılar, bu faaliyetlere katılan kişilerin demans riskinin yüzde 17 daha düşük olduğunu buldu.
Sosyal faaliyetler, temel olarak başkalarıyla iletişimi içeren ve bir sınıfa katılmayı, bir sosyal kulübe katılmayı, gönüllü olmayı, akraba veya arkadaşları ziyaret etmeyi veya dini faaliyetlere katılmayı içeren faaliyetlere atıfta bulunur. Araştırmacılar, bu faaliyetlere katılan kişilerin bunama riskinin yüzde 7 daha düşük olduğunu buldu.
Profesör Lu, bu çalışmanın, aktif olmanın faydaları olduğunu ve günlük yaşama dahil edilmesi kolay, beyne faydalı olabilecek pek çok aktivite olduğunu gösterdiğini belirtti. Araştırma, boş zaman etkinliklerinin bunama riskini azaltabileceğini buldu.
Çalışmanın sınırlılıklarından biri, kişilerin kendi fiziksel ve zihinsel aktivitelerini bildirmeleriydi, bu nedenle aktiviteleri doğru hatırlamıyor ve raporlamıyor olabilirler.
Boş zaman aktivitesi ve bunama arasındaki bağlantıdan bahseden Alzheimer's Research UK'de Araştırma Başkanı Doktor Sara Imarisio şunları söyledi: "Beynimiz inanılmazdır, hafızamızdan, düşündüklerimizden, hissettiklerimizden ve yaptıklarımızdan sorumludur. Yaşlandıkça beynimizi sağlıklı tutmak, beyin hücrelerine fiziksel olarak saldıran ve kim olduğumuzun özünü yok eden Alzheimer gibi hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir."
Önceki araştırmalar, beyni zihinsel olarak aktif tutarak zinde kalmanın, beynin Alzheimer gibi hastalıklardan kaynaklanan hasarlara daha uzun süre direnme yeteneğini artırmaya yardımcı olabileceğini öne sürmüştü.
Belirli beyin jimnastiği programları veya özellikle keskin kalmak için iyi olan faaliyetler için kesin bir kanıt yoktur, ancak zihinsel olarak zorlayıcı, sosyal ve aynı zamanda eğlenceli olan faaliyetlerin beyin için yalnız zaman geçirmekten veya pasif hobilerle meşgul olmaktan daha iyi olması muhtemeldir.
