Tetanoz aşısı ne zaman yapılır ya da en geç ne zaman yapılmalı, bulaşıcı bir bakteri hastalığı olan tetanozda çok önemlidir. Bu hastalık belirtisinde tetanoz en geç ne zaman yapılmalı aşı süresi için önemlidir. Bu nedenle tetanoz aşısı hangi durumlarda yapılır ve yaralanma sonrası tetanoz aşısı ne zaman yapılır, bu aşının temel özelliklerindendir. Tetanoz bakterisi uygun bir ortam bulduğunda aylarca yaşayabilmektedir. Bu nedenle aşı kaç yıl korur ve özellikle gebelikte tetanoz aşısı ne zaman yapılır, bunun için önemlidir.
Aşılar, geçmişten günümüze genel anlamda vücudun doğal bağışıklık sistemine yardımcı olup ya da bağışıklık sisteminin gelişmesini sağlayıp belli bir bulaşıcı hastalığa yakalanma riskini en aza indirmeyi amaç edinir. Aynı zamanda aşılama sayesinde vücudun daha önce karşılaştığı hastalıklar karşı gelecekteki tehditlere de da koruma sağlanır. Uygulanan aşılar belli bir süreliğine etkisini koruduğu gibi bazı aşılar ömür boyu kişiye bağışıklık da sağlamaktadır. Hastalık ortaya çıkmadan önce müdahale edilebilmesi nedeniyle ve de diğer ilaçlara da katkı sağlamaktadır. Bunun için aşılar geçmişten günümüze kadar kullanmada devam etmektedir.
Tetanoz, üzerinde Clostridium tetani bakterisini barındıran cam, metal, diken vb. maddelerden kaynaklı yaralanmalar nedeniyle ya da doğum sırasında uygun olmayan koşullar nedeniyle insana bulaşan bir hastalıktır. Bu bakteri cinsi toprak ve gübre gibi alanlarda doğal olarak bulunmaktadır. Tetanoz, doğada 'spor' olarak adlandırılan bir formda bulunduğu için her koşula dirençli olup yıllarca yaşayabilir. Dokuya ulaştığında ise 'vejetatif' adı verilen forma dönüşerek hasta edici bir özellik kazanmaktadır. Dünyada 1940'lardan itibaren uygulanmaya başlanan aşılama ile birlikte tetanoz hastalığının dünya genelinde ölüme neden olduğu vakalar azalmaya başlanmıştır.
Toksoid bir aşı olan tetanoz aşısı inaktif aşı grubunda yer almaktadır. Bu aşı içerisinde bulunan mikroorganizmaların toksin yapısı değiştirilerek toksik özellikleri ortadan kaldırmaktadır. Mikroorganizmaların zararlı özellikleri ortadan kaldırıldığından, aşının bağışıklık kazandırma amaçlı olduğu ve hastalığa sebep olmayacağı söylenebilir. Ancak bunun için aşılamaların zamanı ve dozları çok önemlidir. Bu nedenle tetanoz aşısı ne zaman yapılmaktadır ve hangi durumlarda yapılır önemlidir.
Bu nedenlerden ötürü tetanoz aşısında, standart aşılama aşamaları özellikle bebeklik döneminde 2, 4, 6, 15 ve 18. aylarda seri aşılama şeklindedir. Bu ayların devamında bebek 48 aylık olduğunda pekiştirme dozu uygulanmaktadır. Çocuklar 13 yaşına geldiğinde ise erişkin tiplerde aşılamanın pekiştirme dozunun yapılmasıyla birlikte temel tetanoz aşısı uygulaması tamamlanır.
Tetanoz bakterisi vücuda girdikten sonra hızla toksik bir madde salgılamaya başlar. Bu madde kaslar üzerinde uyarıcı etkiye sahip olduğu için kafa kaslarından başlayarak tüm kaslarda uzun süreli kasılma ve kilitlenmeler meydana gelmektedir. Bunlar içinde en sık etkilenen kas grupları çene kaslarıdır. Burada istemsiz kasılmalar yavaş yavaş kafadan aşağılara doğru inerek hastalığın doğal seyrinde solunum kasları olaya karışınca nefes alıp veremez ve boğularak yaşamını yitirir.
Her aşının uygulamasında belirli kurallar vardır. Burada tetanoz aşısının en önemli durumu gebelik döneminde ne zaman tetanoz aşısı yapılacağıdır.
Tetanoz aşısı gebelik aşamasında her dönemde yapılabilir. Ancak tetanoz aşısı genellikle 3. ayın bitişinden sonra yapılması tercih edilmektedir. Eğer bu uygulamanın öncesinde tetanoz aşıları tam yapılmış ise ve son aşının üstünden 10 yıldan az süre geçmiş ise gebelik sırasında yapılmasına gerek yoktur.
Her aşıda olduğu gibi tetanoz aşısının da birtakım yan etkileri bulunmaktadır. Ancak bu yan etkilerin genellikle çok hafif atlatıldığı ve çoğu durumda tedaviye ihtiyaç duyulmadığı söylenmektedir. Tetanoz aşısından sonra görülen yan etkiler arasında yüksek ateş, aşılanan bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı, iştah kaybı ve halsizlik yer almaktadır. Bu karmaşaların bebeklik ve çocukluk döneminde yapılan tetanoz aşısında en çok yetişkinlere yapılan aşı uygulamalarında ortaya çıktığı söylenebilir.
