Ateş, üşüme, halsizlik, öksürük, yorgunluk, bulantı, kusma, baş ve boğaz ağrısı çekenler, bazen maddi kaygılarla bazen ise hızlı ve etkili tedavi düşüncesiyle 'Sarı Serum' veya 'Atom Serum' olarak adlandırılan uygulamalara başvuruyor. Ancak ev ortamında, hiçbir sağlık malzemesi ve ekibi olmadan uygulanan bu serumlar alerjik reaksiyonlar sonucu sağlam insanı bile hayattan koparabiliyor.
Afyonkarahisar'da geçtiğimiz gün Mehmet Gündoğan(38) 'atom' diye anılan sarı serum bağlandıktan sonra fenalaşarak hayatını kaybetti. Son olarak Adana'da 2 çocuk annesi Selinay Yüksekbaş(22), eczacı kalfasının taktiği sözde ağrı kesici ve vitaminlerden oluşan serumu alınca fenalaşarak hayatını kaybetti.
Ölüme neden olan sarı serumun izini süren SABAH, adeta peynir ekmek gibi rağbet gören bu uygulamanın tehlikesine tanıklık etti. İnternet sitelerinde onlarca sayfada süslü cümlelerle tedavi çağrısı yapılıyor. Pekçoğu whatsapp üzerinden kolay ulaşım imkanı sağlıyor. Mesaj atar atmaz size dönüş yapılıyor. Instagram sayfalarına reklamlar verilerek milyonlarca kişiye kolayca ulaşan bir sektör olmuş durumdalar. Telefon uygulaması yapanlar bile var. Bir sitede, "Multivitamin tedavisi, vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri hızlı bir şekilde almasını sağlayan önemli bir destekleyici tedavi yöntemidir" ifadeleri kullanılırken, bir başkası, "Vücudun sıvı dengesini sağlamak, vitamin ve mineral eksikliklerini gidermek, ilaç tedavilerini gerçekleştirmek veya kronik hastalıklarla mücadele etmek için serum tedavisi tercih edilebilir" diyor.
"Konfor ve rahatlık, zaman tasarrufu, enfeksiyon riskinin azaltılması, kişiye özel tedavi" vaatleriyle müşteriler çekmeye çalışan firmalar, özel hastanelerin yüksek ücret almasına vurgu yaparak ucuz olduklarını savunuyor.
Sarı Serum çılgınlığı, yalnızca şirketler tarafından yapılmıyor. Armut isimli iş ilanı sitesinde de "1.155 Evde Serum Takma Hemşiresi" hazır başlığı altında ilan yer alıyor. İlanda kendi ihtiyacınız ve bütçeniz doğrultusunda teklif alabiliyorsunuz. Aynı şekilde hemşireler de kendi tekliflerini vererek buradan kendilerine "sağlık müşterileri" buluyor.
45 DAKİKALIK HİZMET 2 BİN 750 TL
SABAH olarak, ilk etapta İstanbul Kağıthane'deki bir adresi arıyoruz. 0850 uzantılı bir numaradan ulaştığımız merkezde şikâyete göre farklı seçenekler olduğundan bahsediliyor. "Yenilenme" ve "tedavi edici" adlarını kullandıkları bu sarı serum uygulaması nedeniyle aşırı yoğun olduklarından bahseden telefondaki sözde hemşire, "süper serum" olarak tercih edebileceğimiz üründe Glutatyon ve yüksek düzeyde C vitamini olduğunu anlatıyor. 2 bin 750 TL ücret karşılığında bu hizmeti alabileceğimizi belirtiyor.
Yaşanan ölümlere rağmen o kadar yoğunlarmış ki bir gün sonraya randevu verebileceklerini söyleyen hemşire, evde bakım hizmeti olarak sağlanan uygulamanın evinizde yarım saat ila 45 dakika arasında bir sürede yapıldığını aktardı.
HASTANE DEĞİL EVDE TEDAVİ
Kadıköy'deki bir firma ise "evde bakım merkezi" şeklinde tanıtımını yapıyor. Telefondaki kişi, ilk olarak şikâyetlerinizi dinledikten sonra Evde Bakım Hizmeti Birimi'nde görevli hemşirelere yönlendirme yapacaklarını, hemşirelerin de eve gelerek tansiyon, ateş gibi değerleri ölçtükten sonra sözde doktorun vereceği kişiye özel reçeteye göre hazırlanacak serumun bize verileceğini aktardı. İlaç ve malzemeler dâhil 4 bin 500 TL ücretle verilen serumda, vitamin, mineral ve bazı ilaçların bulunabileceğini belirtiyor. 1 ila 1,5 saat süren bu hizmetin Sağlık Bakanlığı onaylı ve ruhsatlı olduğunu iddia eden telefondaki görevli, gazeteci olduğumuzdan habersiz bir şekilde, son günlerde yaşanan ölümler nedeniyle aktardığımız endişemize yanıt olarak, "Onlar farklı durumlar. Merdivenaltı diye tabir edilen uygulamalar var. Bizde başından sonuna kadar yanınızda hemşire sizinle ilgileniyor" ifadelerini kullanıyor.
HASTA SAĞLIKLIYKEN KAYBEDİYORSUN
DR. LÜTFİ KIRDAR ŞEHİR HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ KOORDİNATÖRÜ DR. ÖĞRETİM ÜYESİ ERDAL YILMAZ:
Hastane dışında, evde damar yolundan ilaç tedavisi ölümle sonuçlanır. Serumların içerisinde antibiyotik, vitamin vb ilaçların yer alır. Hepsinin alerji riski var ve bu alerji kızarıklıktan başlayıp bronşları tıkayıp sonunda da solunumu durduran ve ölüme neden olan bir tabloya kadar gidebiliyor. İlaç alerjisi normal bir durum değil. Anaflaktik şok diyoruz. Hastane dışı bir yerdeyse müdahale erken olmalı. Çünkü hasta hastaneye varana kadar ölüyor. Solunum yollarını tıkadığı için. Sarı Serum denilen uygulamadan olumsuz etkilenen biri hastaneye ulaşamadan ölüyor. Hasta sağlıklıyken oluşan ilaç alerjisine bağlı solunumun durması sonucu ölümle sonuçlanabiliyor. Bu nedenle attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değmiyor. Sarı serum kullanımı, toplumdaki sağlık okuryazarlığımızın da düşük olduğunu gösteriyor. Çünkü hastanede bile serum takılıyken olası aksi bir durumda antidot vb. alerjiye karşı kullanılan ilaçlar var. Erkenden fark edip kesiyorsun ilaç uygulamasını. Ancak evde bu mümkün değil. Hastaneler; hızlı müdahale ve hastanın yaşamda kalmasına sağlayacak tıbbi insan kaynağı, ilaç ve malzemeyi barındırıyor.
Her zaman dediğimiz gibi, vücut savunma sistemimizi en iyi güçlendiren ve sağlığımızı en iyi koruyan, doğal mevsimsel sebze ve meyvelerin tüketilmesidir. Doktor önerisi olmadan ağız yoluyla ve damardan alınan vitamin takviyelerinin yarardan çok zararı vardır.
İNSAN SAĞLIĞI PARA KAZANMA HIRSINA ALET EDİLMEMLİ
Prof. DR. BAŞAR CANDER –ACİL TIP UZMANLARI DERNEĞİ BAŞKANI:
Kasımdan başlayarak aralık-ocak ayları gribin pik yaptığı dönem. Grip, ek hastalıkları olanları daha çok etkiliyor. Ama biz bu hastalığın tedavisinde istirahatı ve semptomları gidermek için tedavi öneriyoruz. Viral bir salgın durumunda ise antiviral ilaç ekliyoruz tedaviye. Biz eğer hasta genel durumu düşük ve hastalıkla tam baş edemeyecek durumda ise destek olarak bazen serum takıyoruz. Damardan sıvı veriyoruz. Bu, ağızdan ilaç alamayacak durumda olanlar tabi. Destek için, vücut direncini artırmak için. İçerisinde duruma göre ateş düşürücü, ağrı kesici ve vitamin oluyor. Tüm bu süreç müşahade alanında gerçekleşiyor. Ancak evde serum uygulamaları kabul edilebilir değil. Hastaya tahlil bile yapılmıyor. Serum ancak düşkün için yani "vücut direnci düşük" uygulanır. Bunu dışarıdan damardan verirken ciddi riski var. Bu evde olamaz. Buna karşın serum yalnızca hastanede doktoların kontrolünde uygulanabilir. Hastanede ayrıca tahliller yapılır. Sadece palyatif bakım olan hastalara evde destek tedavisi yapılıyor. O da sağlık ekibi gözetiminde. Sarı serum tamamen para tuzağı. Para kazanmak için insan sağlığı buna alet edilmemeli. İhtiyacı olduğunu nereden biliyor ki serum takıyor? Para kazanmak için bu yol kullanılmamalı
'VİTAMİN TAKVİYESİ ŞEKLİNDE BİR TEDAVİ YOKTUR'
İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Aktaş, "Herhangi bir test yaptırmadan, bağışıklığı güçlendirmek için uygulanan bir serum tedavisi ya da vitamin takviyesi şeklinde bir tedavi yoktur. Doğru olan, hastaların önce hekim tarafından her açıdan değerlendirildikten sonra yine hekimlerin uygun gördüğü tedavilerin onların gözetimleri altında yaptırılmasıdır. Eğer sık hastalığa yakalanan ya da bağışıklık sisteminin düşük olduğunu hisseden bireyler varsa, sağlık kuruluşlarına başvurup gerekli testleri yaptırdıktan sonra hekimlerinin verdiği tedavileri alabilirler. Bazı vatandaşlar, sağlık memuru olarak bildikleri kişileri evine çağırmaktadır. Bu ise son derece tehlikeli bir durumdur" diye konuştu.
ALERJİK REAKSİYON RİSKİ
Doç. Dr. Tolga Önder "Hastane dışı bir ortamda damar yolundan ilaç verilmesi uygun değildir. Çünkü yapılan ilaç ne olursa olsun alerjik reaksiyona yol açarak hastanın ölümüne kadar giden ciddi bir probleme neden olabilir. Özellikle halk arasında sarı serum olarak bilinen ilaç, karışımında seruma sarı rengini veren B12 vitamini. Alerjik reaksiyon yaratma ihtimali yüksek bir ilaç. Hiçbir şekilde hiçbir ilacın ev ortamında uygulanması doğru değil."
"Alerjik reaksiyon görüldüğü anda dakikalar içinde müdahale edilmeli. Bu da ancak hastane ortamında yapılabilir. Toplumda alerjik reaksiyon görülme ihtimali belki az gibi görülüyor. Ancak risk çok yüksek, kesinlikle evlerde serum takılmamalı" dedi."
