Sağlıklı beslenme ile birlikte sağlıklı bir yaşam sağlanabilir. Kemiklerin büyümesi ve gelişmesi besinlerden sağlanan vitamin ve mineraller sayesinde mümkün olmaktadır. Peki hangi besinler çocukların boyunun uzamasında etkilidir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca, çocuklarda boy uzatan 10 önemli besini sabah.com.tr'ye özel olarak açıkladı.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca'nın açıklamaları:
Boy uzaması, çocuk gelişiminde önemli bir yer tutar. Genetik yatkınlık, hormonal sebepler, kronik rahatsızlıklar ve beslenme boy kısalığına yol açabilir. Bir diğer deyişle beslenme şekli, çocuğun gelişim sürecini doğrudan etkileyen, çok önemli bir faktördür.
D VİTAMİNİ EKSİK OLURSA…
D vitamini kemik ve kıkırdak gelişiminde çok önemli bir yere sahiptir çünkü vitamin ve minerallerin tümüyle emilimine yani alınan gıdadan gerçek anlamda fayda sağlamasına yarar. Gıdalar arasında en çok yumurta sarısı, karaciğer ve balıkta bulunan D vitamininin temel kaynağı güneş ışınlarıdır. Çok fazla olmamak kaydıyla ve güneş ışınlarının dik geldiği saatler dışında güneşe çıkarılan çocukların kemik gelişimi ve boy uzaması hızlanır.
D vitamininin eksik olduğu durumda, büyüme aksar, kemikler zayıflar ve boy uzaması yavaşlar. D vitamini ayrıca vücudun kalsiyum emilimini de artırır.
A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini veya riboflavin, C vitamini veya absorbik asit ve ayrıca F vitamini de büyüme ve uzama için gerekli vitaminlerdir. Bu vitaminler daha çok sebze ve meyvelerde bulunur.
Sebze ve meyvelerin boyu uzatmadaki etkisi ve sağlıklı bir hayat sürmek için faydası çok önemlidir. Sebze ve meyveler bol miktarda vitamin, lif, potasyum ve folik asit içerir.
A vitamini doku ve kemiklerin gelişmesine yardım eder. Kavun, greyfurt, papaya, mango, karpuz ve kayısıda bolca A vitamini vardır. Sebzelerden ise, havuç, nohut, kabak, brokoli, ıspanak, domates ve patateste bol miktarda A vitamini bulunur.
Turunçgiller ve kabuksuz meyveler de kemik büyümesine ve boy uzamasına yardımcı eder.
Kuru meyveler de iyi bir kalsiyum deposudur boy uzaması için etkilidir.
ÇOCUKLARDA BOY UZATAN BESİNLER
Süt, peynir ve yoğurt:
Kalsiyum bakımından en zengin gıdalar süt ve süt ürünleridir. Bu ürünlerin protein bakımından zengin oluşları, özellikle yoğurdun probiyotik etkisi çocuğun sindirim sisteminin çalışmasına yardımcı olacaktır.
Süt tüketimi, diğer süt ürünleri ile de desteklenmelidir. Bilhassa peynir ve yoğurt A, B, D ve E vitaminleri açısından oldukça zengin olması itibariyle değerli yiyeceklerdir.
Protein ve kalsiyum da içeren peynir ve yoğurt, büyüme için çok önemlidir ve özellikle ergenlik döneminde oldukça gereklidir.
Tüm peynir çeşitleri önemlidir, ama içindeki bol kalsiyum nedeniyle çedar peyniri diğer süt ürünlerinden ayrı tutulabilir. 100 gr çedar peynirinin içinde yaklaşık 720 mg kalsiyum bulunur. Ülkemizde çok tercih ettiğimiz bir peynir çeşidi olmasa da, çedar peynirini çocukların ergenlik döneminde mutfaklardan eksik etmemek faydalı olur.
LAHANA:
İçerdiği bol miktarda lif, protein, sodyum, potasyum, C ve K vitaminleri ile bağışıklık sisteminin güçlenmesi adına vazgeçilmez besinlerdendir.
İNCİR:
Lif bakımından zengin olan incir, bu özelliği ile tam bir bağırsak dostudur. İçerdiği yüksek orandaki protein ile hücre yenilenmesini destekler.
NANE:
Özellikle solunum yollarını destekleyen bir besindir. Tam bir A vitamini deposu olduğu için göz sağlığı üzerindeki etkisi büyüktür. Tüm yeşil yapraklı bitkiler gibi içerdiği yüksek oranda kalsiyum ile büyümeyi destekler.
KURUYEMİŞ:
Tüm kuru yemişler çocuk beslenmesinde yer verilmesi gereken gıdalardandır. Bunlar arasında fındık, ceviz ve badem güçlü bir Omega 3 kaynağı olarak kalbin korunmasında etkilidir. Fıstık zihinsel ve bedensel yorgunluğu alır ancak alerjen bünyelerde kullanımına dikkat edilmelidir.
TEREYAĞI:
Çocukların beslenmesinde margarin yerine kesinlikle tereyağı tercih edilmelidir. İçerdiği yüksek oranda protein, A,K ve E vitamini ve yüksek miktardaki mineral ile büyümeyi ve gelişmeyi destekler.
PEKMEZ:
Kalsiyum ve fosfor bakımından zengin olan pekmez enerji vermesi ile de çocuk gelişimi bakımından önemlidir. bununla beraber potasyum, magnezyum ve demir alımı için de tercih edilmesi uzmanlar tarafından önerilmektedir.
KEÇİBOYNUZU:
Karbonhidrat bakımından zengin olan keçiboynuzu B, B3, D vitaminleri, kalsiyum, potasyum ve fosfor yönünden zengin oluşu itibariyle çocuklarda vücut ve zekâ gelişimini destekleyen gıdalardandır.
ET-BALIK:
Çocukların günlük 100 gr et ya da balık tüketmesi protein alımı ve hem zihinsel, hem de bedensel gelişim açısından önemlidir. Etteki demir, balıktaki selenyum ve fosfor açısından bu iki besin çocuk beslenmesinde büyük yer tutar.
YUMURTA:
En yüksek protein kaynaklarından biridir. Bununla birlikte yumurta içeriğindeki A, D, E ve B vitaminleri ve demir ile çocuk gelişiminde başvurulması gereken temel gıdalardandır.
Yumurta akı yüzde 100 protein içerir. Bu yüzden yumurta akı sarısından boy uzaması açısından daha değerlidir.
"KALITSAL FAKTÖRLER VE HORMONAL DURUM DA BOY UZAMASINDA SON DERECE BELİRLEYİCİ"
Boy uzunluğu elbette sadece beslenme ile tetiklenmez. Çocuğun doğumla birlikte getirdiği kalıtsal faktörler ve hormonal durumu da boy uzamasında son derece belirleyicidir. Anne baba boy ortalamasından çocuk için potansiyel boy bilgisine ulaşılabilir. Gerekirse endokrinolog tarafından yapılacak ölçümlerde özellikle büyüme hormonu ve tiroide bakılır. Boy uzaması ile ilgili gelişimsel bozukluk sadece kısalığı değil aşırı boy uzamasını da kapsadığından, çocuğu erken yaşlarda bu açıdan gözlemlemek ve gerekiyorsa bir uzmana başvurmak, ileride doğabilecek ciddi sorunlara karşı erken müdahale imkânı sunacaktır.
