İngilizce bir terim olduğu için ilk defa duyan kişiler cross match nedir diye sorar. Cross match testi ne işe yarar diye araştıranlar için bu işlem, hastalar arasındaki kan uyumunu anlamayı sağlar. Ne olduğunu tam olarak öğrenmek isteyenler kişiler, cross match ile neye bakılır ve neden yapılır sorusuna yanıt arar. Nasıl yapılır diyenler için bu uygulamada, kişilerden alınan örnekler laboratuvar ortamında incelenir. Sonuçlar ne olmalıdır?
Cross match veya "çapraz karşılaştırma" testleri, hasta ile transfüze edilecek kan bileşenleri (kırmızı kan hücreleri, trombositler, plazma) arasındaki uyumluluğu ölçmeye yardımcı olur. Bu uygulamaya başlamadan önce, analiz talebinin doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurulması, hastanın geçmişte yaşadığı rahatsızlıkların belirlenmesi, kan örneğinin alınması ve doğru bir biçimde etiketlenmesi, kan grubunun doğrulanması ve eritrosit alloantikorlarının varlığının tespit edilmesi için laboratuvarda analiz edilmesi gerekir. Daha sonra ise diğer kan örnekleri ile uyumluluğunun kontrol edilmesi gerekir.
Cross match testleri, uygun kan örneği bulunduğunda ve belirlenen hastaya transfüze edilmek üzere onaylandıktan ve sonuç negatif çıktıktan sonra sonlanır. Bu test, çeşitli organ ve kemik iliği gibi nakil işlemleri için yapılır. Sadece kan değerlerinin değil, başka etkenlerin de birbirleriyle uyumlu olması gerekir. Bunlardan bazıları ise şu şekildedir:
Doku grubunun uyumu
Kan grubunun uyumu
Donör Spesifik Antikor Testi
Anti-HLA Antikorları Testi
Cross Match sonucu negatifliği
Tüm bu koşullar elverişli olmadan herhangi bir nakil işleminin gerçekleşmesi imkansızdır.
Ek olarak transfüzyon işlemi için kan grubunun uyumluluğu da çok önemlidir. Eşleşmelerin aşağıdaki biçimde olması beklenir.
A A, 0
B B, 0
AB A veya B, AB
0 0
Hasta ve donör (verici) arasındaki kan uyumunu ölçmek için yapılan cross match testinin sonucu pozitif olursa herhangi bir nakil işleminin yapılması imkansızdır. Antikorların durumunu ve tipini anlamayı sağlayan bu test iki aşamadan oluşur. Bunlar şu şekildedir:
CDC (Complement Dependent Cytotoxicity)
Flow Cytometry Cross-match (FCXM)
