Covid-19 hastalığının hayatımıza girmesiyle birlikte D dimer nedir sorusu oldukça sık araştırılmaya başlanmıştır. Çünkü bu hastalığa yakalananlar bir takım damar komplikasyonlarına yakalanmaktadır. Bu yüzden D dimer kantitatif nedir bilmek isteyenlerin sayısı hayli fazladır. Bunun yanı sıra D dimer yüksekliği nedir, en yüksek kaç olmalı, artarsa ne olur gibi sorular da cevap bekleyenler arasındadır. Haberimizin devamına inerek tüm bunlarla beraber D dimer nedir sorusuna ayrıntılı bir şekilde ulaşabilirsiniz.
Kan dolaşımında pıhtı olması istenilmeyen bir durum olmasına karşın pıhtı oluşması kanamanın durdurulmasında önemli bir savunma mekanizması olarak karşımıza çıkar. Bu yüzden bu işlemin hassas bir dengede oluşması gerekir. Eğer kanama sonrası pıhtı oluşmuş ve görevini bitirmişse vücutta pıhtı (fibrin) oluşturan mekanizmalara karşı hemen pıhtıyı çözen yada yıkan fibrinolitik mekanizmalar harekete geçer. Bu vücudun hassas bir dengede ve otomatik şekilde gerçekleştirdiği bir durumdur. Pıhtının yani ana maddesi fibrinin çözülmesi ile de bazı maddeler ortaya çıkar. İşte bu maddelerden bir tanesi de D dimerdir. Pıhtı tromboz diye adlandırılır. Kısaca D dimer vücudunuzda kan pıhtısı çözüldüğünde oluşan küçük bir protein parçasıdır.
Kanın pıhtılaşma süreci yaralandığınız zaman çok fazla kan kaybetmenizin önüne geçmek için vücudun kendini koruma mekanizmasıdır. Normal koşullarda vücutta bağışıklık mekanizmasının devreye girmesi ve yaranın iyileşmesinden sonra beden pıhtıyı kendiliğinden çözecektir. Fakat bazı durumlarda kan pıhtılaşma bozuklukları meydana gelir ve beden oluşan pıhtıyı kendiliğinden çözemez. Bu durumda kan pıhtılaşma bozukluğu ile, belirgin bir yaralanmanız olmadığında veya gerektiği zaman çözülmediğinde pıhtılar oluşabilir. Bu koşullar çok ciddi sonuçlara yol açabilir.
Pıhtı için en sık görülen durum bacak derin toplardamarlarında oluşan pıhtı (Derin Ven Trombozu) ve sonucunda akciğere pıhtı atmasıdır (Pulmoner Emboli).
Kanda D dimer yüksekliğinin en sık karşımıza çıkan nedeni pıhtı oluşumudur .
Pıhtı dışında kanda D dimer oranı yüksek çıkabileceği durumlar şunlardır:
- Enfeksiyonlar (Örneğin COVID 19), karaciğer hastalığı, bazı kanser türleri
- Derin Ven Trombozu (DVT)
- Venöz Tromboemboli (VTE)
- Yaygın damar içi pıhtılaşma
- Pulmoner Emboli.
Böyle durumlarda doktorlar, kan pıhtısı olup olmadığını anlamak için kandaki D dimer seviyesini kontrol etme amaçlı testler uygulamaktadır.
Kandaki D dimer değeri 250 mcg/L den düşük olmalıdır. Bu değerden yüksek çıkan sonuçlar D dimer yüksekliği olarak yorumlanmalıdır. Bazı laboratuvarlarda D dimer testinin normal değeri testin çalışıldığı kit ve/veya laboratuvar cihazı ile yöntemine göre küçük de olsa farklılık gösterebilir. Bu durumlarda laboratuvar tahlil raporunda yer alan referans değerler dikkate alınmalıdır.
Sonuçlarınız normal D dimer seviyelerinden daha yüksek gösteriyorsa, pıhtılaşma bozukluğunuz olduğu anlamına gelebilir. Ancak pıhtının nerede olduğunu veya ne tür bir pıhtılaşma bozukluğunuz olduğunu gösteremez. Ayrıca, yüksek D dimer seviyeleri her zaman pıhtılaşma problemlerinden kaynaklanmaz. Yüksek D dimer seviyelerine neden olabilecek diğer durumlar arasında hamilelik, kalp hastalığı ve yakın zamanda geçirilen ameliyatlar yer alır. D dimer sonuçlarınız normal değilse, tanı koymak için muhtemelen daha fazla test istenecektir.
D dimer testleri, kan pıhtılaşma problemlerini kontrol etmek için kullanılır. Kan pıhtıları derin ven trombozu (DVT), pulmoner emboli (PE), felç, dissemine intravasküler koagülasyon (DİK) gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Aşağıdakiler gibi kan pıhtısı belirtileri gösteriyorsanız, doktorunuz bir D dimer testi isteyebilir:
- Bacağınızda şişme, ağrı, sıcaklık ve cilt renginde değişiklikler
- Keskin göğüs ağrısı, nefes almada zorluk, kan tükürme ve kalp hızında artış
- Diş eti kanaması, mide bulantısı ve kusma, nöbetler, şiddetli mide ve kas ağrısı ve idrarda azalma
Doktorunuz , DİK tedavisinin işe yarayıp yaramadığını görmek için D dimer testini de kullanabilir.
Normal D dimer testi negatiftir. Bu, muhtemelen kan pıhtılaşması ile ilgili sorunlarınız olmadığı anlamına gelir. Pozitif D dimer testi, kan pıhtıları yapıyor olabileceğiniz anlamına gelir. Test, pıhtıların nerede olduğunu veya neden pıhtı oluştuğunu söylemez. Doktorunuz, pıhtıların nerede olduğunu görmek için başka testler isteyebilir.
