Birçok kalp hastalığı türü arasında en yaygın olan "kalbe giden kan akışını etkileyen koroner arter hastalığı (KAH)" olarak öne çıkıyor. Kan akışının azalması ise kalp krizine neden olan ana etkenlerden biri. Fakat bu riski önleyebilecek veya büyük ölçüde azaltabilecek birçok etki söz konusu.
Dünya çapında yaklaşık 18 milyon kalp hastalığı bulunuyor. Fakat sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve alkol, sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak durarak bu hastalıkların yaklaşık %90'ı önlenebilir.
Kardiyovasküler Cerrah Dr. Sanjeev Aggarwal, bireylerin yapabileceği en etkili şeylerden birinin, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol de dahil olmak üzere mevcut sağlık koşullarını izlemek ve yönetmek olduğunu belirtiyor.
Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı bir kilo aralığında kalmak, sigaradan uzak durmak ve tuz, yağ, ilave şeker gibi besin içeriklerinden de uzak kalmak önem taşıyor. Bu basit değişimlerle, kalp hastalığı riski önemli ölçüde azalabilir. Üstelik bu durum, hayat kurtaran yaşam tarzıdır.
KALP HASTALIĞI ÖNLENEBİLİR OLMASINA RAĞMEN NEDEN HALA EN BÜYÜK SEBEBİ?
Dr. Aggarwal, kalp hastalığının hem erkekler hem de kadınlar için önde gelen bir ölüm sebebi olduğunu ve her yıl organlara yayılan tümörlerden daha fazla can aldığını belirtiyor. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı için önde gelen risk faktörlerinden biri olmaya devam ediyor ve hastaların neredeyse yarısını etkiliyor.
SESSİZ HASARLARA KARŞI DİKKATLİ OLMAK GEREKİYOR
Aggarwal, kalp hastalığı hakkında insanların bilmesi gereken en önemli şeyin, risk faktörlerinin sessizce zarar vermesi olduğunu ve bu riskleri önlemek için de adımlar atmanın önemli olduğunu belirtti.
Kardiyovasküler rahatsızlıklar, vücudun bütün kısımlarını etkileyebilir. Yüksek tansiyon, kalp krizi, kalp yetmezliği, felç, böbrek yetmezliği ve bir dizi farklı sağlık sorunu, bağımsız risk faktörleri olarak öne çıkıyor. Fakat buradaki en önemli haber; yüksek tansiyonun kontrol edilebilir olmasıdır.
KALP HASTALIĞI BELİRTİLERİ KLASİK BELİRTİLERDEN FARKLIDIR
Hayatı tehdit eden bir kalp hastalığı; ezici göğüs ağrısı, sol kolda ağrı veya çene ağrısı gibi sıklıkla duyulan klasik semptomlardan farklı olabilir. Çoğu kişi bu klasik semptomların farkında olsa da, daha büyük bir kardiyovasküler soruna işaret edebilecek daha az belirgin belirtileri de vardır. Diğer belirtiler arasında ise; yorgunluk, nefes darlığı, baş dönmesi, sırt ağrısı, bulantı, kusma ve genellikle hazımsızlıkla karıştırılan mide ağrıları da bu belirtiler arasında sayılıyor.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne göre; bazen kalp hastalığı "sessiz" şekilde ortaya çıkabilir. Bir kişi kalp krizi, kalp yetmezliği veya ritim bozukluğu belirtileri semptomları yaşayana kadar teşhis edilemeyebilir. Bu belirtiler ise;
Kalp krizi: Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı, sırt veya boyun ağrısı, hazımsızlık, mide ekşimesi, bulantı veya kusma, aşırı yorgunluk, üst vücutta rahatsızlık, baş dönmesi ve nefes darlığı.
Aritmi: Çok hızlı kalp çarpıntısı
Kalp yetmezliği: Nefes darlığı, yorgunluk veya ayaklarda, ayak bileklerinde, bacaklarda, karında veya boyun damarlarında şişme
KADINLARDAKİ RİSK FAKTÖRLERİ FARKLILIK GÖSTEREBİLİR
Aggarwal, kadınların kalp hastalığı riskini neyin artırabileceğini farkında olmak önemlidir. Ana risk faktörlerinden bazıları hipertansiyon, düşük HDL kolesterol seviyesi (iyi kolesterol) veya yüksek LDL (kötü kolesterol) seviyesidir. Tüm bu ortak risk faktörlerinin yanı sıra; cinsiyete bağlı olarak farklılıkları da bazı risk faktörleri arasında bulunur.
Mayo Clinic'e göre; koroner arter hastalığı için yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve obezite gibi çeşitli geleneksel risk faktörleri hem kadınları hem de erkekleri etkilese de diğer faktörler; kadınların kalp hastalığı geliştirmesinde daha büyük bir etken dönüşüyor.
Stres ve depresyon, kadınların kalbini erkeklerden daha fazla etkiliyor. Depresyon, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeyi ve diğer sağlık koşulları için önerilen tedavileri izlemeyi de zorlaştırabilir.
Diyabet de bu noktada, kalp hastalığı geliştirme riskini kadınlarda, erkeklere göre daha fazla artırır. Ayrıca diyabet, kadınların ağrı hissetme şeklini de değiştirmesi sebebiyle, semptomsuz sessiz kalp krizi geçirme riski artar.
KADINLARDA KALP KRİZİ BELİRTİLERİ FARKLI OLABİLİR
Dr. Aggarwal, kadınlarda kalp krizleri, erkeklere kıyasla daha sık atipik semptomlarla ortaya çıktığını, bu da kadınlarda tanıda gecikmelere ve olumsuz sonuçlara katkıda bulunuyor. Erkekler tipik olarak göğüs ve sol kol semptomlarını yaşıyor. Kadınlarda daha sık görülebilen atipik semptomlar arasında göğüste rahatsızlık, sırtta ağrı, boyun veya boğaz ağrısı, her iki kolda ağrı, terleme yer alır.
Bu semptomların çoğu spesifik olmadığı için, kadınların kalp krizi semptomları genellikle tanıda gecikmelere yol açan anksiyete gibi diğer durumlarla karıştırılır. Erkeklere kıyasla kalp krizi geçiren kadınlarda daha yüksek ölüm oranlarına neden oluyor.
Mayo Clinic'e göre; kadınların göğüs ağrısıyla ilgisi olmayan kalp krizi semptomları yaşama olasılığı erkeklerden daha fazladır, örneğin;
Bu semptomlar belirsiz olabilir ve genellikle kalp krizleriyle ilişkilendirilen ezici göğüs ağrısı kadar belirgin olmayabilir. Bunun nedeni, kadınların yalnızca ana arterlerinde değil, aynı zamanda kalbe kan sağlayan daha küçük damarlarda da tıkanıklığa sahip olma eğilimi olabilir. Erkeklerle karşılaştırıldığında, kadınlar dinlenirken ve hatta uyurken bile semptomlara daha sık sahip olma eğilimindedir. Duygusal stres, kadınlarda kalp krizi semptomlarının tetiklenmesinde rol oynayabilir.
