Yıllar süren eğitimimizi meslek seçimimiz üzerine kurarız. İş edinebilmek ve sürdürebilmek için yoğun emek harcarız. İşimiz hayatımızın büyük bir kısmını doldurur. Çalıştığımız yıllar boyunca çalışma hayatının yoruculuğundan, kendimize ve sosyal çevremize zaman ayıramadığımızdan yakınırız. Hep emekliliğimizi bekler, emekli olunca da hayatımızda radikal değişiklikler yapacağımızı (bir sahil kasabasına yerleşme, uzun tatillere çıkma gibi) hayal ederiz.
Ancak emeklilik günü gelince hayal edilenler tümüyle gerçekleşemeyebiliyor. Emeklilik dönemi evde geçirilmesi gereken, içi bir türlü doldurulamayan uzun ve sıkıcı günler haline dönüşebilir.
İstanbul Florence Nightingale Hastanesinden, Uzm. Psikolog Emrah Polat emeklilik döneminde depresyona girmemek için gerekli adımları belirtiyor;
İnsan işini sadece bir zorunluluk ve bir araç olarak görür ve yapılması gerekenleri yeterli zaman ve enerjiyle gerçekleştirirken, kimisi de işini ilk planda, özel yaşamının önünde tutabilir. İşkolik olarak değerlendirebileceğimiz bu kişiler işin dışında da aklı işte kalan. İşle gereğinden fazla sorumluluk alan, işi en iyi şekilde yapmak için mücadele eden kişilerdir. Ancak çalışma hayatları süresince iş ile ilgili aktiviteler zamanlarını doldurduğundan ve iş dışı aktivitelerle zamanlarını geçirme alışkanlıklarına bu nedenle sahip olamadıklarından, emekli olunca yaşadıkları boşluk ve işe yaramama hissi daha fazla olabilmektedir.
1-Tercihlerinizde net olun: Emeklilik yaşlılığa geçiş değildir. Sadece aktif çalışma hayatının durum değiştirmesidir. Emeklilik sonrasında da hala çalışabilir, tam zamanlı olmayan işlerle uğraşabilirsiniz. Umutsuzluğa kapılmamak için tercihlerinizi gözden geçirin.
2-Aktif olun: Belli bir günlük programa bağlı kalmak kendinizi iyi hissetmenizi sağlar. Örneğin; her sabah belli bir saatte kalkabilir, yürüyüş yapabilir, gazete okuyabilir ve kahvaltı edebilirsiniz.
3-Hayattan elinizi çekmeyin: Kendinize yeni meşguliyet alanları yaratın. Emeklilik dönemi evde geçirilmesi gereken, içi bir türlü doldurulamayan uzun ve sıkıcı günler haline dönüşmesin!
4-Sosyal çevrenizi koruyun: Dostlarınızdan uzaklaşmamaya çalışın.
5-Hobiler edinin: Hobisi veya uğraşacak bir şeyleri olmayanlar hayattan zevk almamaya ve dolayısıyla erken yaşlanmaya başlarlar.
6-Zihinsel uğraşlar bulun: Zihninizi dinç tutmak için bulmacalar çözebilir veya kelime oyunları oynayabilirsiniz. ''İşleyen demir ışıldar'' mantığı vücudunuz için olduğu kadar zihniniz için de geçerlidir.
7-Seyahat edin: İlle de çok uzaklara gitmeniz veya pahalı tatiller yapmanız gerekmez. Yakın çevrenizde de çok güzel imkânlar bulabilirsiniz. Yaratıcılığınızın sınırlarını zorlamanın vakti geldi!
8-Hayatınızda kalan diğer yarımları tamamlayın: Yarıda bırakılmış eğitimleriniz varsa bunları tamamlayabilir ya da yeni bir eğitim programına başlayabilir veya sadece eğlence olsun diye lisan, dans, resim gibi dersler alabilirsiniz.
9-Gönüllü işlerle uğraşın: Sadece bir şeyler başarmış olma ve kendinizi hâlâ işe yarıyor hissetmenin ötesinde topluma da yaralı olursunuz. Bunun için okullar, hastaneler, müzeler, kütüphaneler ve sosyal yardımlaşma kurumlarını her yerde bulabilirsiniz.
10-Emeklilik provası yapın: Boş zamanlarınızda ne yapmak istiyorsanız bunları planlayın. Hafta sonlarında ve tatilde bu planların provasını yapın. Yavaş yavaş çalışma saatlerinizi veya sorumluluklarınızı azaltın. Emekliliğinizi üretken hale getirmeyi istiyor musunuz, yoksa ''Yeter artık dinlenip hobilerimle uğraşacağım'' mı diyorsunuz, düşünün.
11-Ev hayatınızla ilgili düşüncelerinizi gözden geçirin: Mesela emekli olduğunuzda gününüzü eşinizle geçirmek işlerinizi kolaylaştırır mı, yoksa zorlaştırır mı? Bu durumu iyice tartın ve ona göre hobiler bulun.
12-Yol haritanızda değişiklikler için esnek olun: Eğer kimliğiniz, kişisel itibarınız ve sosyal çevreniz, kariyerinize yakından bağlıysa, emekliliğe uyum konusunda zorlanabilirsiniz. Bu durumda; kendinize başarı ve statü ruhu verecek yeni yollar keşfetmeye çalışmalısınız.
13-Unutmayın ki; ilk altı ayı boyunca amaçsızlık, huzursuzluk, endişe ve hafif depresyon hissetmek veya geçmişin muhasebesini yapmak, pek çok kişi için normaldir.
