Milyonlarca çalışanı ve işvereni yakından ilgilendiren konuların detaylarını Sabah Memurlar olarak açıklık getiriyoruz. Tazminat nasıl alırım? İşsizlik maaşı almanın şartları nedir? İstifa edersem tazminat alabilir miyim? Ne zaman emekli olurum? Hem eşten hem de babadan maaş almanın yolları neler? Okuyucularımızdan gelen soruları cevapladık...
Soru: Emeklilerin zamlı maaşları ne zamana kadar sürecek? Musa AYAR
Cevap: Emekliler ve memurlar yılda iki kez zam alıyorlar. Ocak ve Temmuz aylarında enflasyon ile birlikte zamlar belirleniyor. Temmuz zamları Ocak ayına kadar devam edecek. Bu zamlı maaşlar üzerinden Ocak ayında yeni bir zam daha yapılacak
Soru: İstifa ederek tazminat alabilmenin yolu var mı? Metin KARAKOÇ
Cevap: İstifa edenler yasalarımıza göre tazminat alamıyor. Ancak bazı istisnalar var. Bu da hala geçerli olan 1.475 sayılı yasanın 14. maddesinde belirlenmiş. Buna göre emeklilik, askerlik, kadınlar için evlilik, 9 Eyllül 1999 öncesi sigortalılar için 15 yıl 3600 sonrası için 25 yıl 4500 gün ya da 7000 günü tamamlamak.
Ayrıca yasal haklarla yani hakli fesihle de tazminat alınabilir.
Soru: Benim iki tane evim var. Birisini kiraya verdik. Acaba bu kiralar için vergi ödememiz gerekiyor mu? Yeşim Kara
Cevap: Evet... Kira geliri elde edenler her yıl beyanname vererek bunun vergisini ödüyorlar. Buna kira gelir vergisi diyoruz. Sizin de bu beyannameyi vermeniz lazım. bu arada istisna rakamlar ve vergiden indirilecek giderler var ve bunlarla rakam aşağıya düşüyor.
Soru: 3,5 yıldır bir mağazada çalışıyorum. İstifa edip çıkmayı düşünüyorum. İşsizlik maaşı almak için ne yapabilirim? (ismi saklı)
Cevap: İstifa ederseniz maalesef tazminat alamayacağınız gibi (istisnalar hariç) işsizlik maaşı da alamazsınız. Hatta istifa edip istisnalardan yararlanıp tazminat alsanız dahi işsizlik maaşı alamazsınız. Kendi istek ve kusurunuz dışında çıkartılmanız gerekiyor... Tabi prim şartları da var.
Soru: 2005 yılında sigortalı oldum. Hiç aralık vermeden 15 yıldır çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Tazminatımı almanın bir yolu var mı? Hayati Arıgan
Cevap: Emeklilik için 60 yaşını ve 7 bin günü doldurmayı beklemelisiniz. Tazminat için 7 bin günü ya da 4500 gün ve 25 yılı doldurup başvurabilirsiniz
Soru: İşsizlik maaşını aldıktan sonra tekrar işsiz kalırsak ikinci kez alabilir miyiz?
Cevap: İşsizlik maaşını aldıktan sonra tekrar işsiz kalındığında prim şartlarına ve işten çıkartılış şekline tekrar bakılıyor. Dolayısıyla yine son 3 yılda 600 günü doldurmanız gerekiyor.
Soru: Emekli maaşlarındaki ek ödeme nasıl hesaplanıyor? Biz kendimiz nasıl hesaplayabiliriz? Musa Hakkı
Cevap: Emeklilere her ay maaşlarının yüzde 4'ü kadar ek ödeme veriliyor. Bunu rahatlıkla hesaplayabilirsiniz. Öncelikle net maaşınızı bilmeniz lazım. Bankaya yatan miktarda ek ödeme bulunuyor. Bu yüzden e-devleten kolayca görebilirsiniz ve hesabınızı yapabilirsiniz.
Soru: İşten ayrılan birisi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi? HÜLYA ARI
Cevap: İşten ayrılan birisi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. İşten ayrıldıktan sonra 10 gün daha sağlık hizmeti devam eder. Eğer son bir yıl içinde 90 günlük prim mevcutsa bu kez buna 90 gün daha eklenir ve 100 gün sağlık hizmetinden yararlanılır.
Soru: 4 çocuğumuz var. Bunların ikisi eşim sigortalı olmadan önce oldu. Diğer 2 çocuk sigortalı olduktan sonra oldu. Acaba eşim kaç çocuğa sigorta borçlanması ödeyebilir?
Cevap: Yasalara göre doğum borçlanması sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen ve yaşayan çocuklar için yapılıyor. Bu yüzden eşiniz de 2 çocuk için doğum borçlanması yapıp 1.440 gün kazanabilir
Soru: Ben emeklilik için geç müracaat ettim. 1 yıl önce dolmuştu sürem. Acaba geriye doğru maaşlarımı alabilir miyim?
Cevap: Emeklilik kişinin kendi isteği ile gerçekleşiyor yani sizin süreniz dolunca devlet gel emekli ol demiyor. O yüzden de gidip dilekçe vermezseniz maaş bağlanmıyor ve geriye doğru bir ödeme de olmuyor.
Soru: Bireysel Emeklilik sistemi sizce avantajlı mı? Kaç lira yatırmak gerekiyor?
Cevap: Bireysel emeklilik sistemi devlet katkısı olduğu için çok avantajlı ve üstelik 10 yıl 56 yaş ile de emeklilik imkanı bulunuyor. Ayrıca 45 yaş altı için farklı destekler de var. Kaç lira yatıracağınıza siz karar veriyorsunuz
Soru: Evlenenlere çeyiz desteği nasıl uygulanıyor. Her evlenen alabiliyor mu? MELTEM KURU
Cevap: Çeyiz desteği yetim kız çocuklarına yapılıyor. Eğer yetim kız çocuğu babasından maaş alırken evlenirse kendisine 24 aylık maaş peşin veriliyor. Bunun için evlilik olması gerekiyor. Ayrıca devletin çeyiz hesabı açanlara destekleri de var,
Soru: Doğum yardımı alabilmek için bütün çocukların 2015 sonrası mı dünyaya gelmiş olması gerekiyor? HATİCE EREN
Cevap: 2015 sonrası doğan çocuklar için devlet para veriyor. Bu da çocuk sayısına göre para veriliyor. Eğer çocuğunuz 2/015 yılından sonra doğmuş ve sizin 2000 yılında bir çocuğunuz varsa iki çocuk olduğu için 400 lira alıyorsunuz. Ancak önceki çocuk için ayrıca para verilmiyor
Soru: Emekli çalışanlar kısa çalışma ödeneği alabilir mi? MURAT CAN
Cevap: Emeklilerin çalışmasında bir sakınca bulunmuyor ancak emekliler çalışırken kesilen primlerde işsizlik sigortası yok. Bu yüzden emekliler işsizlik maaşı alamadığı gibi kısa çalışma ödeneği de almıyor
