EYT şartları, kapsamı, prim gün sayısı ve ilk maaş ödeme tarihi ile ilgili araştırmalar sürerken bir son dakika gelişmesi yaşandı. Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak EYT kanun teklifi Meclis'e geldi. Milyonlarca vatandaşa emeklilik yolu açan yasa, TBMM'de görüşülmeye başlandı. Yürürlük tarihi için bekleyiş devam ederken Emekli Sandığı, SSK, BAĞKUR emeklilik hesaplama işlemleri sürüyor. Yaklaşık 5 milyon EYT'li ilk aylıklarını alacakları tarihi merak ederken Bakan Bilgin, ''EYT ilk emekli maaşı ne zaman ödenecek?'' sorusuna yanıt vermişti. Peki, EYT ne zaman yasalaşacak, emeklilik şartları neler, kimleri kapsıyor? İşte, 2023 EYT son durum gelişmeleri…
Emeklilikte yaşa takılanlar yasası Meclis'e geldi. Şartlar ve kapsam TBMM'de imzaya açıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kanun teklifi hakkında bir sunum yapara bütçe çalışmalarını paylaştı.
İmzaların ardından Meclis Başkanlığı'na sunulacak kanun teklifinin alt komsiyonlardan ve Genel Kurul'dan geçerek bir hafta içinde yasalaşması bekleniyor. Yasanın Meclis'ten çıkışı ile birlikte Resmi Gazete sayısı beklenecek.
İLK MAAŞLAR MART AYINDA!
Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi ardından hemen sorgulanmaya başlayan EYT ilk maaş tarihi Bakan Bilgin'in açıklaması ile yanıt buldu:
Bakan Bilgin, Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesine ilişkin soru üzerine, "EYT'lilerin martın 1'inde ilk maaşlarını alabilecekleri bir düzenleme Meclis'ten çıkacak diye düşünüyorum." ifadesini kullandı.
STAJ VE ÇIRAKLIK KAPSAMDA OLACAK MI?
Vedat Bilgin, EYT düzenlemesi ile yaş şartının kaldırıldığını dile getirerek, stajyer ve çıraklar konusunda şöyle konuştu:
"Staj yapanlar, iş yerinde çalışma ilişkisi kurmuyorlar, iş akdi gerçekleşmiyor. Dolayısıyla işveren onlar için prim ödemiyor. Yani onlar için geçerli olan bir durum değil. Onlar bir eğitim için gidiyorlar oraya. O eğitim sürecinde başlarına bir şey gelmesin diye devlet onlara sağlık sigortası yatırıyor, koruyucu sigorta düzenlemesi yapıyor. Onunla iş akdini birbirine karıştırmamak lazım. Orada öyle bir karışıklık var. Borçlanma vesaire bunlar söz konusu değil. İşvereniniz kim olacak, kimin adına borçlarınızı yatıracaksınız? Yani iş akdinin gerektirdiği şartların ve standartların hiçbirisi onlarda söz konusu değil."
PRİM GÜN SAYISI VE ÇALIŞMA SÜRESİNE DİKKAT!
"EYT ile ilgili 9 Eylül 1999 tarihinin geriye doğru esnetilmesi mümkün olur mu?" sorusunu cevaplayan Bilgin, "Olmaz, çünkü EYT dediğimiz şey, 8 Eylül'de geçerli olan yasanın değiştirilerek yaş şartı konulması. Dolayısıyla bu tarihte çalışan olması lazım ki o yaşa takılsın" diye konuştu.
EYT konusunda stajyer ve çırakların durumuna ilişkin soru üzerine Bilgin, emeklilik için "prim gün sayısı", "yıl sayısı" ve "yaş" şartlarının bulunduğunu hatırlattı.
EYT'DE KAPSAM GENİŞLEDİ!
EYT düzenlemesinde kapsam genişledi. Yeni başvurular ve verilerin toplanarak elektronik ortama taşınması sonrası EYT yasasının 5,7 milyon vatandaşı kapsadığı açıklandı.
SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı ayrımı yapılmaksızın 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan her vatandaş yasadan istifade edecek.
BORÇ YAPILANDIRMA OLACAK MI?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT'nin maliyeti nedir?" sorusu üzerine de bu yıl için 120-150 milyar lira arasında bir tahminin bulunduğunu söyledi.
EYT'nin maliyetiyle ilgili konuşulan rakamların doğru olmadığını ifade eden Bilgin, "Rakamlar bizde, hesap bizde. Ben 150 milyar diyorum ama maksimum olabilecek şeyi diyorum. 120-150 milyar arasında değişebilir. Çünkü kaç kişi müracaat edecek bilmiyorsunuz" diye konuştu.
Prim borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili bir soruya karşılık Bakan Bilgin, "EYT kapsamındaki borçlanmalar bunun içinde değil. Onun borçlanması tamamen bizim meri kanunumuza göre yapılan bir şey. '5000, 9000 prim gününü dolduramıyorum ya da 1000 gün eksiğim var yapılandırayım' diyemezsin. Mevcut kanunda 1000 gün eksiğin varsa çalışacaksın. Böyle bir borçlanma yok" dedi.
EYT'DE DÜŞÜK AYLIĞIN ÖNÜNE GEÇİLDİ!
EYT kapsamında bağlanacak aylıkların yeni maaş düzenlemesi sayesinde arttığına dikkat çeken Bakan Bilgin, "En düşük emekli aylığını 5 bin 500 lira yapmamız çok işe yaradı. Çünkü mevcut EYT'lilerin aylığı çok düşüktü. Yüzde 60'a yakını 3.500-4.500 arasında olacaktı. Neticede prim seviyeleri düşük, prim miktarı sınırda olan vatandaşlar bunlar. Bir de özel sektörde hep asgari ücretten gösteriliyor primler, dolayısıyla düşük maaşlardı." demişti.
EYT ile ilgili Meclis'te milletvekilleri tarafından çalışmaların devam ettiğini anlatan Bilgin, "Milletvekillerimiz gelen taleplerle ilgili uzman arkadaşlarımızla konuşuyorlar. Komisyon aşaması ay sonunu bulabilir, ayın sonunda Plan ve Bütçe Komisyonu'na gitmiş olur diye düşünüyorum. İlk aylıklar şubat ya da martta bağlanabilir." şeklinde konuşmuştu.
EYT ŞARTLARI NASIL ŞEKİLLENDİ?
EYT düzenlemesinde 'Yaş şartı olacak mı' sorusu yanıt buldu.
Başkan Erdoğan, geçtiğimiz haftalarda EYT yaş şartı ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları kaydetmişti:
''Ülkemizde bildiğiniz gibi emekli olabilmek için prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaşı tamamlamak gerekiyor. Yaptığımız düzenleme yaş bekleyenleri kapsıyor. EYT düzenlemesi ile herhangi bir yaş şartı olmayacak. Prim günü ve sigortalılık süresi tamam olan 2 milyon 250 bin vatandaş doğrudan emekli olabilecek. Mali çalışmaları da yaptık.''
2023 EYT EMEKLİLİK ŞARTLARI
8 Eylül 1999 düzenlemesi öncesindeki şartlar emeklilik için yaş şartı olmaksızın uygulanacak. Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar kapsamda olacak.
Bu noktada prim gün sayısı, sigorta girişi ve sigortalılık süresi gibi konu başlıkları gündemde olacak.
İşte, SSK, Emekli Sandığı ve Bağkur şartları...
SSK için istenen şartlar şöyle sıralandı:
5.000 gün primi tamamlamak,
Erkeklerde 25, kadınlarda 20 yıl sigortalılık süresini doldurmak
Bağkur için istenen şartlar ise şöyle:
Erkeklerde 9.000 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi
Kadınlarda 7.200 prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi şartlarını sağlayan vatandaşlar emeklilik başvurularını yapacak.
Aynı şartlar Emekli Sandığı için de geçerli sayılacak.
3600 GÜNDEN EMEKLİLİK EYT KAPSAMINDA MI?
3600 prim günü SSK'lılar için kısmi emeklilik yanı yaştan emeklilik fırsatı sunuyor. 8 Eylül 1999 öncesinde emeklilik şartlarında 3600 günden kısmi emeklilik uygulanıyordu. 1999 düzenlemesi öncesinde 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresi ile kadınlar 50 yaş ve üstü, erkekler 55 yaş ve üstünde kısmi emekli oluyordu.
Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var. Ancak EYT yasası yaş şartını değiştirebilir.
Şartlar 1999 öncesinde döndüğü takdirde yasayla birlikte 3600 prim gününü dolduran vatandaşlar da 50-55 yaş şartını sağladıklarında emekli olabilecek.
Detaylı açıklamanın yasanın Meclis ve Resmi Gazete adımlarının tamamlaması ardından gelmesi bekleniyor.
EYT BAŞVURUSU E-DEVLET ÜZERİNDEN ALINACAK!
Askerlik ve doğum borçlanması ile ilgili şu anda başvuruların yoğun bir şekilde SGK'ya geldiğini aktaran Bilgin, "Başvuru yapanların durumları uyuyor mu uymuyor mu inceleniyor. Kurum çok yoğun çalışıyor. Altyapımızı geçtiğimiz sene yenilemiştik. Bu nedenle 1.5-2 milyon dosya sisteme girse dahi bir sorun yaşamayacağız. Bir ay içerisinde tüm dosyaların sonuca bağlanabileceğini ifade ediyor arkadaşlarımız." ifadelerini kullandı.
"Başvuruların çoğunluğu e-devlet üzerinden alınacak, personelimiz hazır" diyen Bilgin, "Farklı sigorta kollarına tabi çalışanların birleştirmesini ise büyük ölçüde yaptık. Mesela vatandaş gitmiş yurtdışından müracaat etmiş, bir dönem diyelim Almanya'da çalışmış sonra gelmiş burada inşaatlarda çalışmış, kendi işini kurmuş batmış, başka işe girmiş filan kaç tane iş yapılacak. Yurtdışından dosyası alınacak getirilecek bunların hepsine bakıldı hepsi kontrol altında." şeklinde konuştu.
EYT YASASI NELERİ DEĞİŞTİRECEK?
Yaş sınırı uygulanmayacak.
SSK, Bağkur, Emekli Sandığı ayrımı olmayacak.
Kıdem tazminatı için işverene kredi desteği sağlanacak.
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek isteyenlere özel düzenleme hazırlanacak.
2 milyon 250 bin kişi emekli olacak.
