EYT şartları, prim gün sayısı, kapsamı, ilk maaş ödeme tarihi gibi detaylar araştırma konusu olmaya devam ediyor. Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak EYT kanun teklifi Meclis'e geldi ve AK Parti milletvekilleri tarafından imzalandı. Önümüzdeki hafta başında söz konusu kanun teklifi için ikinci aşamaya geçilecek. Bu noktada ''EYT ne zaman çıkacak, hangi tarihte yürürlüğe girecek?'' sorularına yanıt aranırken milyonların gözü Pazartesi gününe çevrildi. Düzenleme ile emekli olmayı bekleyen yaklaşık 5 milyon EYT'li Emekli Sandığı, SSK, BAĞKUR emeklilik hesaplama işlemlerine başladı. Peki, EYT ne zaman yasalaşacak, emeklilik şartları neler, kimleri kapsıyor? İşte, 2023 EYT son durum gelişmeleri ve ilk maaş ödeme tarihi…
Emeklilikte yaşa takılanlar EYT yasası ile ilgili son viraja girildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışmaları tamamlanan ve metin haline getirilen taslak, Meclis'te kanun teklifi haline getirildi ve milletvekilleri için imzaya açıldı.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bugün kanun teklifi hakkında AK Parti milletvekillerine sunum yaparak bütçe konusunda bir sorun olmadığını bildirdi.
AK Parti grubunda imzaya açılan EYT yasa teklifi için milletvekillerinin imzalarını atmasının ardından ikinci aşamaya geçilecek. Bu aşamada EYT kanun teklifi Meclis Başkanlığı'na sunalacak ve daha sonra Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek.
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda onaylanmasının ardından yasa taslağı Meclis Genel Kurulu'nda oylanarak yasalaşacak ve Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasına sunulacak.
EYT yasası Şubat ayı içerisinde Başkan Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Tüm bu aşamaların yaklaşık 2 hafta içerisinde tamamlanması bekleniyor.
EYT düzenlemesi 5 aşamadan geçerek yasalaşacak:
Kanun teklifi metinleri hazırlandı
Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek
TBMM Genel Kurulu'nda oylanacak
Başkan Erdoğan'ın onayına sunulacak
Resmi Gazete'de yayımlanacak
EYT yasasının yürürlüğe girmesi ile emekli olmaya hak kazanan vatandaşlar ilk maaşlarını Mart ayı içerisinde alacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada EYT ilk maaş tarihi ile ilgili olarak şu ifadeleri kullanmıştı:
"EYT'lilerin martın 1'inde ilk maaşlarını alabilecekleri bir düzenleme Meclis'ten çıkacak diye düşünüyorum."
Türkiye'de SGK mevzuatına göre staj ve çıraklık sigortası olanların bu sigortaları başlangıç olarak kabul edilmiyor. Bu sürelerin borçlanmaları da yapılamıyor.
Bakan Vedat Bilgin staj sigortası ile ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Staj yapanlar, iş yerinde çalışma ilişkisi kurmuyorlar, iş akdi gerçekleşmiyor. Dolayısıyla işveren onlar için prim ödemiyor. Yani onlar için geçerli olan bir durum değil. Onlar bir eğitim için gidiyorlar oraya. O eğitim sürecinde başlarına bir şey gelmesin diye devlet onlara sağlık sigortası yatırıyor, koruyucu sigorta düzenlemesi yapıyor. Onunla iş akdini birbirine karıştırmamak lazım. Orada öyle bir karışıklık var. Borçlanma vesaire bunlar söz konusu değil. İşvereniniz kim olacak, kimin adına borçlarınızı yatıracaksınız? Yani iş akdinin gerektirdiği şartların ve standartların hiçbirisi onlarda söz konusu değil."
"EYT ile ilgili 9 Eylül 1999 tarihinin geriye doğru esnetilmesi mümkün olur mu?" sorusunu cevaplayan Bilgin, "Olmaz, çünkü EYT dediğimiz şey, 8 Eylül'de geçerli olan yasanın değiştirilerek yaş şartı konulması. Dolayısıyla bu tarihte çalışan olması lazım ki o yaşa takılsın" diye konuştu.
EYT konusunda stajyer ve çırakların durumuna ilişkin soru üzerine Bilgin, emeklilik için "prim gün sayısı", "yıl sayısı" ve "yaş" şartlarının bulunduğunu hatırlattı.
EYT kapsamında bağlanacak aylıkların yeni maaş düzenlemesi sayesinde arttığına dikkat çeken Bakan Bilgin, "En düşük emekli aylığını 5 bin 500 lira yapmamız çok işe yaradı. Çünkü mevcut EYT'lilerin aylığı çok düşüktü. Yüzde 60'a yakını 3.500-4.500 arasında olacaktı. Neticede prim seviyeleri düşük, prim miktarı sınırda olan vatandaşlar bunlar. Bir de özel sektörde hep asgari ücretten gösteriliyor primler, dolayısıyla düşük maaşlardı." demişti.
EYT ile ilgili Meclis'te milletvekilleri tarafından çalışmaların devam ettiğini anlatan Bilgin, "Milletvekillerimiz gelen taleplerle ilgili uzman arkadaşlarımızla konuşuyorlar. Komisyon aşaması ay sonunu bulabilir, ayın sonunda Plan ve Bütçe Komisyonu'na gitmiş olur diye düşünüyorum. İlk aylıklar şubat ya da martta bağlanabilir." şeklinde konuşmuştu.
EYT düzenlemesinde kapsam genişledi. Yeni başvurular ve verilerin toplanarak elektronik ortama taşınması sonrası EYT yasasının 5,7 milyon vatandaşı kapsadığı açıklandı.
SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı ayrımı yapılmaksızın 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan her vatandaş yasadan istifade edecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT'nin maliyeti nedir?" sorusu üzerine de bu yıl için 120-150 milyar lira arasında bir tahminin bulunduğunu söyledi.
EYT'nin maliyetiyle ilgili konuşulan rakamların doğru olmadığını ifade eden Bilgin, "Rakamlar bizde, hesap bizde. Ben 150 milyar diyorum ama maksimum olabilecek şeyi diyorum. 120-150 milyar arasında değişebilir. Çünkü kaç kişi müracaat edecek bilmiyorsunuz" diye konuştu.
Prim borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili bir soruya karşılık Bakan Bilgin, "EYT kapsamındaki borçlanmalar bunun içinde değil. Onun borçlanması tamamen bizim meri kanunumuza göre yapılan bir şey. '5000, 9000 prim gününü dolduramıyorum ya da 1000 gün eksiğim var yapılandırayım' diyemezsin. Mevcut kanunda 1000 gün eksiğin varsa çalışacaksın. Böyle bir borçlanma yok" dedi.
EYT düzenlemesi ile emeklilik için yaş şartı tamamen ortadan kalktı.
Başkan Erdoğan, geçtiğimiz haftalarda EYT yaş şartı ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları kaydetmişti:
''Ülkemizde bildiğiniz gibi emekli olabilmek için prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaşı tamamlamak gerekiyor. Yaptığımız düzenleme yaş bekleyenleri kapsıyor. EYT düzenlemesi ile herhangi bir yaş şartı olmayacak. Prim günü ve sigortalılık süresi tamam olan 2 milyon 250 bin vatandaş doğrudan emekli olabilecek. Mali çalışmaları da yaptık.''
EYT yasası 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş ve prim yatırmış sigortalıları kapsıyor. Bununla beraber EYT yasası 4A-4B-4C kategorisinde ayrım yapılmaksızın hem SSK'lı hem Bağ-Kur'lu hem de Emekli Sandığı içindeki çalışanları kapsayacak.
İşte, SSK, Emekli Sandığı ve Bağkur şartları...
SSK için istenen şartlar şöyle sıralandı:
5.000 gün primi tamamlamak,
Erkeklerde 25, kadınlarda 20 yıl sigortalılık süresini doldurmak
Bağkur için istenen şartlar ise şöyle:
Erkeklerde 9.000 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi
Kadınlarda 7.200 prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi şartlarını sağlayan vatandaşlar emeklilik başvurularını yapacak.
Aynı şartlar Emekli Sandığı için de geçerli sayılacak.
3600 prim günü SSK'lılar için kısmi emeklilik yanı yaştan emeklilik fırsatı sunuyor. 8 Eylül 1999 öncesinde emeklilik şartlarında 3600 günden kısmi emeklilik uygulanıyordu. 1999 düzenlemesi öncesinde 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresi ile kadınlar 50 yaş ve üstü, erkekler 55 yaş ve üstünde kısmi emekli oluyordu.
Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var. Ancak EYT yasası yaş şartını değiştirebilir.
Şartlar 1999 öncesinde döndüğü takdirde yasayla birlikte 3600 prim gününü dolduran vatandaşlar da 50-55 yaş şartını sağladıklarında emekli olabilecek.
Detaylı açıklamanın yasanın Meclis ve Resmi Gazete adımlarının tamamlaması ardından gelmesi bekleniyor.
Askerlik ve doğum borçlanması ile ilgili şu anda başvuruların yoğun bir şekilde SGK'ya geldiğini aktaran Bilgin, "Başvuru yapanların durumları uyuyor mu uymuyor mu inceleniyor. Kurum çok yoğun çalışıyor. Altyapımızı geçtiğimiz sene yenilemiştik. Bu nedenle 1.5-2 milyon dosya sisteme girse dahi bir sorun yaşamayacağız. Bir ay içerisinde tüm dosyaların sonuca bağlanabileceğini ifade ediyor arkadaşlarımız." ifadelerini kullandı.
"Başvuruların çoğunluğu e-devlet üzerinden alınacak, personelimiz hazır" diyen Bilgin, "Farklı sigorta kollarına tabi çalışanların birleştirmesini ise büyük ölçüde yaptık. Mesela vatandaş gitmiş yurtdışından müracaat etmiş, bir dönem diyelim Almanya'da çalışmış sonra gelmiş burada inşaatlarda çalışmış, kendi işini kurmuş batmış, başka işe girmiş filan kaç tane iş yapılacak. Yurtdışından dosyası alınacak getirilecek bunların hepsine bakıldı hepsi kontrol altında." şeklinde konuştu.
Yaş sınırı uygulanmayacak.
SSK, Bağkur, Emekli Sandığı ayrımı olmayacak.
Kıdem tazminatı için işverene kredi desteği sağlanacak.
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek isteyenlere özel düzenleme hazırlanacak.
2 milyon 250 bin kişi emekli olacak.
