Yunus Emre, insanın kalbine ve ruhuna dokunan sade ama derin mısralarıyla Türk edebiyatının en büyük isimlerinden biridir. Onun şiirlerinde sevgi, hoşgörü, alçakgönüllülük ve insan olmanın özü öylesine içten bir dille anlatılır ki, her okuyan kendi iç dünyasına bir yolculuğa çıkar. Kısa ama anlam yüklü Yunus Emre dizeleri, yüzyıllar geçse de insanlığın ortak duygularına seslenmeye devam eder. İşte Yunus Emre'nin en bilinen şiirlerinden ve anlam dolu dizelerinden seçilmiş bir derleme…
"Aşkın aldı benden beni,
Bana seni gerek seni
Ben yanaram dün ü günü,
Bana seni gerek seni
Ne varlığa sevinerem,
Ne yokluğa yerinürem
Aşkın ile avunuram,
Bana seni gerek seni
***
Yunus'dürür benim adım
Gün geçtikçe artar odum
İki cihanda maksudum
Bana seni gerek seni."
"Bir kez gönül yıktınısa
Bu kıldığın namaz değil
Yetmiş iki millet dahi
Elin yüzün *yumaz değil
*Yumaz: Yıkamaz.
Bir gönülü yaptınısa
Er eteğin tuttunusa
Bir kez hayır ettinise
Binde bir ise az değil
***
Yunus bu sözleri çatar
Sanki balı yağa katar
Halka meta'ların satar
Yükü gevherdir tuz değil."
"Biz kimseye kin tutmayız
*Ağyar dahi dosttur bize
Kanda ıssızlık var ise
Mahalle vü şardır bize (vü:ve, şar: şehir)
*Ağyar: Dost olmayanlar, yabancı kimseler, eller.
Adımız miskindir bizim
Düşmanımız kindir bizim
Biz kimseye kin tutmayız
*Kamu âlem birdir bize
*Kamu âlem: Herkes.
***
Yunus eydür Allah deriz
Allah ile kapılmışız
Dergâhına yüz tutuban
Hemen bir ikrardır bize"
"Bize dîdâr gerek dünyâ gerekmez
Bize ma'nî gerek da'vâ gerekmez
*Dîdâr: Yüz, çehre, görüş kuvveti
*Ma'ni: Mâna, anlam
***
Badyalar tolu tolu içelüm biz
Biz esrük olmazuz humâr gerekmez
*Badya: Geniş su kabı
Yûnus esriyüben düşdi susakda
Çagırur Tapdug'ına 'âr gerekmez"
*Esriyüben: Sarhoş olup
*Susak: Yol, sokak
*Tabdug: Taptuk Emre Hz. Yunus Emre'nin mürşidi
"Acep şu yerde varm'ola
Şöyle garip bencileyin
Bağrı başlı gözü yaşlı
Şöyle garip bencileyin
Gezdim Urum ile Şam'ı
Yukarı illeri kamu
Çok istedim bulamadım
Şöyle garip bencileyin
***
Bir garip ölmüş diyeler,
Üç günden sonra duyalar
Soğuk su ile yuyalar,
Şöyle garip bencileyin
Hey Emre'm Yunus biçâre
Bulunmaz derdine çare
Var imdi gez şardan şara
Şöyle garip bencileyin
"Bana namaz kılmaz diyen
Ben kılarım namazımı
Kılarısam kılmazısam
Ol Hak bilir niyazımı
Hak'tan ayrı kimse bilmez
Kafir *müselman kimdürür
Ben kılarım namazımı
Hak geçirdiyse nazımı
*Müselman: Müslüman
***
Dost isteyen gelsin bana
Göstereyim dostu ona
Budur sözüm önden sona
Ben bilirim kend'özümü
Yunus şimdi söyle sözün
Münkir ister istemesin
Pişir kurtar kendi özün
Arifler tatsın tuzunu"
"Erenlerin gönlünde o sultan dükkan açtı,
Nice bizim gibiler onda konarak göçtü.
Cümle erenler uçtu, dağlar, yazılar geçti,
Aşk kazanına düştü, orda kaynadı pişti.
Bu dünyanın meseli, benzer murdar gövdeye,
İtler murdara üşdü, Hak dostu kodu kaçtı.
Aşık mı diyem ona, canını terketmedi,
Aşık ona diyeler, *melamet dile düştü.
*Melamet: Kınamak, kötülemek, ayıplamak
Yine esridi Yunus, Taptuk yüzün görelden,
Meğer onun gönlünden bir *cur'a şerbet içti."
*cur'a: bir yudumluk, bir içimlik.
*Nefistir seni yoIda koyan, yoIda kaIır nefse uyan. Sabır saadeti ebedi kaIır sabır kimde ise o nasib aIır.
*Benim uçmak neme gerek, hergiz gözüm ona bakmaz.
*İIim iIim biImektir, iIim kendin biImektir, sen kendini biImezsen, bu nice okumaktır.
*Söz oIa kese savaşı, söz oIa kestire başı, söz oIa aguIu asi baI iIe yağ ede bir söz.
ADI GÜZEL KENDİ GÜZEL MUHAMMED
Canım kurban olsun senin yoluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed,
Şefâat eyle bu kemter kuluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Mü'min olanların çoktur cefâsı,
Ahirette olur zevk-u sefâsı,
On sekiz bin âlemin Mustafâ'sı,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Yedi kat gökleri seyrân eyleyen,
Kûrsûnün üstünde cevlân eyleyen.
Mi'râcda ümmetin Hak'dan dileyen,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Ol çâriyâr anın gökler yâridir,
Anı seven günahlardan beridir,
On sekiz bin âlemin serveridir,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Aşık Yunus neyler iki cihânı sensiz,
Sen Hak Peygambersin şeksiz, gümânsız
Sana uymayanlar gider imânsız,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed.
