Ronaldo'nun ikiz bebeklerinden birinin kaybetmesi, oldukça acı verici olsa da hayatta kalan bebeklerine tutunmaya çalıştıklarını açıklayan yazısı, tüm dünyada önemli bir soruyu da gündeme getirdi: "Bebeklerinden biri hayatını neden kaybetti?" Bu konuda merak edilen tüm cevapları veren Doç. Dr. İsmail Alay, önemli bilgiler verdi. İşte Ronaldo'nun bebeğinin kaybı arkasındaki olası nedenler…
İkiz bebek doğumlarında ölüm sebepleri neler olabiliyor?
İkiz gebelikler hem gebelik süreci hem de doğum süreci açısından başlı başına riskli gebelikler olarak tanımlanmaktadır. Tekil gebeliklere göre birçok komplikasyon açısından daha risklidir ve bunların başında da erken doğum riski gelmektedir. İkiz gebeliklerde erken doğuma bağlı ölüm oranlarında artış olabilir. Erken doğum ile ilişkili hastalıklar bebeğin sonraki hayatını da etkileyen sekeller ortaya çıkabilir. Yine gelişme geriliği ve konjenital anomali riski ikiz gebeliklerde daha fazla görülmektedir. İkiz gebelikleri de kendi içinde sınıflandıracak olursak özellikle tek yumurta ikizleri çift yumurta ikizlerine göre gebelik komplikasyonları açısından daha risklidir. Tek bir plasentanın paylaşıldığı bu ikiz gebeliklerde plasenta damarları arasındaki kan alış veriş bozuklukları ikizler arasında gelişme geriliği, vücut ödemi, kalp yetmezliği gibi sorunlara yol açabilecek kadar riskli durumlara yol açabilir. Yine bazı tek yumurta ikizleri hem tek plasentayı paylaşır hem de tek amnion kesesini paylaşırlar ki bunlar ikiz gebeliklerin komplikasyon açısından en riskli grubunu oluşturur.
Gebelik sürecinden sonra doğum sürecine gelecek olursak ikiz gebeliklerde doğum için pozisyon bozuklukları, doğum kanalına giriş anormallikleri ile sık karşılaşırız ve ikiz gebeliklerde sezaryen oranlarının fazla olmasının en büyük nedenlerindendir. Bazen normal doğum sürecinde takip edilen ikiz gebeliklerin doğumunda birinci bebek doğduktan sonra ikinci bebek doğum kanalına istenilen şekilde girmeyebilir, ikinci bebeğin uygun pozisyona gelmesi için müdahale yapmak gerekebilir veya ikinci bebeğin doğumu için biraz beklemek gerekebilir. Bu süre zarfında ikinci bebeğin iyilik halinden emin olmak için kalp atışları yakından takip edilmelidir. Bazen ilk bebeğin doğumundan sonra plasenta yani bebeğin eşinin erken ayrılması nedeniyle de ikinci bebekte kayıplarla karşılaşabilmekteyiz. Çok çok nadir bir durum olmakla birlikte aynı keseyi paylaşan ikiz gebeliklerde duruş bozukluklarına bağlı doğum esnasında kafalarda kilitlenme durumu ortaya çıkabilir ki bu durumda her iki bebeğin de hayati riski ortaya çıkar.
İkiz gebelikler anne sağlığı açısından da bazı riskler barındırır. Gebelik şekeri (gesatsyonel diabetes mellitus) ve gebeliğin hipertansif hastalıkları ikiz gebeliklerde daha sık görülür. Bu durumlar hem anne hem de bebek sağlığını olumsuz etkleyebilmekte ve bebek ölümlerine yol açabilmektedir.
Peki bu yaşanan ölümlerin tek veya çift yumurta olmasıyla bir ilişkisi var mı?
Evet, tek yumurta ikizleri çift yumurta ikizlerine göre hem gebelik hem de doğum sürecinde bebek ölümü açısından daha risklidir. Aynı plasentayı paylaşan aynı su kesesini paylaşan ikiz gebelikler en riskli grubu oluşturur. Tek yumurta ikizlerinde plasenta damarlarının arasındaki anormal bağlantılara bağlı olarak bebekler olumsuz etkilenebilir. Aynı su kesesini paylaşan ikiz gebeliklerde göbek kordon damarlarının birbirine dolanmasına bağlı olarak da anne karnında bebek kaybı durumuyla karşılaşabiliriz. Tek yumurta ikizlerinde anne karnında bebek kaybı durumlarında canlı kalan bebeğin beyin ve nörolojik sistemin de etkilenebileceği de akılda tutulmalıdır. Yine tek yumurta ikizleri çift yumurta ikizlerine göre daha fazla konjenital anomali riskine sahiptir.
Çoğul gebelik bekleyen ailelere uyarılarınız nelerdir? Nelere dikkat etmeliler?
Çoğul gebelik haberini alan çiftler kadın doğum hekimleri ile her zaman yakın iletişimde olmalıdır. İkiz gebeliklerin de kendi içerisinde tek yumurta çift yumurta olma özellikleri aynı plasenta ve aynı su kesesini paylaşma özelliklerine göre riskleri farklı olduğu için erken dönemde yapılan ultrasonografi ile bu durumların netleştirilmesi gerekir. Çiftlere gebelik süreci ve doğum süreci ile ilgili olası risklerin de tartışıldığı detaylı bir bilgilendirme yapılmalıdır. İkiz gebeliklerde erken doğum riski fazla olduğu için doğum planlanan merkezin yenidoğan yoğun bakım özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Perinatolog yani riskli riskli gebelik uzmanları ile de iletişim halinde olmakta fayda vardır.
Çoğul gebeliklerde ölüm riski tekil gebeliklere göre nasıl bir farklılık gösterir?
Çoğul gebeliklerde bebek sayısı arttıkça bebek ölüm riski artmaktadır. Bebek ölüm riski tekil gebeliklere göre ikiz gebeliklerde yaklaşık 2.5 kat, üçüz ve daha fazla olanlarda yaklaşık 5 kattan fazla olarak bildirilmiştir.
