Karbonhidratlar, vücut için hayati bir önem arz eden enerjiyi sağlayan organik bir maddedir. Sağlanan enerji sayesinde vücudun işletim sistemi olan beyne ve sinir sistemine yardımcı olarak, onların işlevlerini kolaylaştırmaktadır. Peki 'karbonhidrat içeren besinler tüketmezsek ne olur? Bu besinler tüketilmediği takdirde vücudun işlevi için en gerekli şey olan enerji alımı sağlanamamış olur. Bu da dolaylı olarak halsizlik ve bitkinliğe sebebiyet vermektedir.
Karbonhidratları "iyi" ve "kötü" olarak iki ana kategoriye ayrılabiliriz. Kötü karbonhidratlar aslında aşırı şeker içeren bütün karbonhidratlardır ve ağzımıza çok tatlı gelen her şeydir. Bu tür karbonhidratlar kişide bağımlılık yapar ve yıllarca üzerinde çalışılmış, genetiği ile oynanmış bu karbonhidrat türlerini yemeden doyamaz hale geliriz. Peki vücudumuz için gerekli olan iyi karbonhidratlar nelerdir ve bunları hangi besinlerden alabiliriz? Uzmanların ve diyetisyenlerin günlük olarak tüketilmesini tavsiye ettikleri karbonhidratlı yiyecekler vardır ve beslenme düzenimizi buna göre oluşturmamız gerekmektedir.
Karbonhidrat içeren besinler nelerdir?
Enerji kaynağı olarak mutlaka vücuda yeterli seviyede alınması gereken karbonhidrat, pek çok farklı besin kaynağında bulunmaktadır. Özellikle ekmek, yulaf, arpa, pirinç, mısır gevreği ve tahıl gibi ürünlerde oldukça fazla bulunur.
Uzmanlara göre ise günlük aldığınız kalorinin %45 ila %65 arasındaki kısmı rafine olmayan ve işlenmemiş karbonhidratlardan seçilmelidir.
İçeriğinde 'iyi' karbonhidrat içeren besinleri ise şöyle sıralayabiliriz:
Bakliyatlar: Barbunya, fasulye, mercimek, nohut, bakla, bezelye vb.
Yemişler: Ceviz, fındık, badem, yerfıstığı vb.
Sebzeler: Brokoli, havuç, yeşil yapraklı ve lif oranı yüksek sebzeler
Tohumlar: Kabak çekirdeği, chia tohumu vb.
Tam tahıllar: Kinoa, esmer pirinç, yulaf vb.
Tüm bu besinler, karbonhidratlı yiyeceklerdir ve vücut için gerekli olan karbonhidratı karşılamak için katkı sağlarlar.
Kompleks karbonhidratlar nelerdir?
Kompleks, yani zor sindirilen karbonhidratlar tokluk hissini arttırır. Kötü karbonhidratlar gibi kan şekerinizi aniden arttırmazlar. Örneğin; meyveler, sebzeler, bakliyatlar ve tam tahıllı gıdalarda bulunan 'kompleks karbonhidratlar' besin lifi yönünden zengin gıdalardır. Bu besinler sağlıklı bir sindirim sistemi için gereklidir.
Karbonhidrat tüketmezsek ne olur?
Dengeli ve temiz beslenme konusunda vücudun ihtiyaç duyduğu derecede karbonhidrat tüketilmediği zaman, vücut içerisinde pek çok olumsuz durum ortaya çıkabilmektedir. Özellikle B vitamini, bir takım amino asitler ile beraber lif tüketiminin eksikliği önemli ölçüde kendisini gösterir. Ayrıca bu durumdan kişilerin ruh sağlığı da etkilenir ve psikolojik ve fizyolojik olarak pek çok istenmeyen durum ortaya çıkabilmektedir.
Sinir sisteminde bozukluklar, halsizlik, yorgunluk, çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları, depresyon, unutkanlık gibi vücudun farklı sistemlerini etkileyen pek çok olumsuz etkisi görülebilmektedir.
Uzmanlar tarafından, özellikle lif eksikliği nedeniyle kanser ve kalp hastalıklarına yakalanma riski arttığı belirtiliyor. Tüm bunlar göz önüne alındığında karbonhidrat içeren yiyeceklerin düzenli olarak tüketilmesinin önemi ortaya çıkıyor.
Meyvelerde karbonhidrat var mı?
Meyvelerde bilinenin aksine karbonhidrat vardır. Örneğin; armut, elma, muz, çilek, böğürtlen başta olmak üzere tüm meyvelerde karbonhidrat vardır ve bunlar vücudumuz için gerekli olan iyi karbonhidrat içerikli besinlerdir.
