Koronavirüs pençesi altında grip mevsimi de başladı. Koronavirüs korkusu, herkesi grip aşısına yöneltti. Uzmanlar, 'grip aşısı kovid-19'a karşı koruyucu değil' dese de 1.5 milyon doz gelen grip aşısına talebin hızını kesmedi. Kovid-19'dan önce gelen 1.5 milyon doz aşının 300 bin dozu kullanılırken, koronavirüs korkusu aşıya talebi arttırdı. Sağlık Bakanlığı, Kovid-19 salgını nedeniyle talep yoğunluğu yaşanan ve son dönemde oldukça tartışılan grip aşısının uygulanmasıyla ilgili "belirlenen risk grupları ağırlık derecesine göre sıralanarak kademeli bir şekilde aşı yapılması öngörülmüştür" açıklamasını yaptı. Ve grip aşısı öncelikli olması gerekenler için risk grubu oluşturdu. Eskiden kişinin 65 yaş üstü, şeker, kanser, kalp gibi kronik rahatsızlıkları olması risk grubunu oluştururken, şimdi risk grupları ağırlık derecesine göre değerlendiriliyor. Peki ama sistem nasıl işliyor ? Kimler risk grubunda ? Uzmanlar ne diyor?
RİSK KRİTERLERİ E-NABIZDAN GÖRÜLÜYOR
*Aşı, hekimler tarafından sadece 'Reçetem' sistemi üzerinden yazılacak. Manuel yazılan reçeteler işleme alınmayacak. Vatandaşlar risk durumlarını e-nabız sistemi üzerinden öğrenebilecek. Grip aşısı yalnızca serbest eczanelerce temin edilecek. Eczanenin 'Reçetem' sistemine reçeteyi girmesi ile İlaç Takip Sistemi'nde (İTS) aşı temin hakkı oluşturulacak.
İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu Üyesi Uzm. Dr. Handan Karahan Saper :
*Daha önceki yıl da 1.5 milyon doz grip aşısı gelmişti. Ülkemizde yaklaşık 300 bin kişi grip aşısı yaptırıyordu. Ama şimdi koronavirüs salgını olduğu için grip aşısının koronavirüsten de bizi koruyacağını düşünüyor insanlar ve grip aşısına talep artıyor. Grip aşısı koronavirüse karşı koruyucu değil. Grip aşısı gelmeden insanlar eczanelerde liste yapmıştı. Fakat tek bir firmadan 1.5 milyon doz aşı geldiği için Bakanlık, risk gruplarını ağırlık derecesine göre sıralayarak kademeli bir şekilde aşı yapılmasını öngördü. Risk kriteri oluşturdu. Buna 'Charlson Risk Skoru' deniyor. Buna göre risk grubunun ağırlığına göre 5 puan ve üstüne grip aşısı verilebiliyor. Vatandaşlarda risk grubunda olup olmadığını e-nabız üzerinden görebeliyor. Örneğin bir kişi 65 yaş üstü, kalp rahatsızlığı var. Bununla birlikte şeker hastası ve aynı zamanda yüksek tansiyonu ve KOAH'sı var. O zaman 5 puanı geçiyor. Sistem, otomatik olarak değerlendiriyor. Kişiler, aile hekimlerine başvurmadan e-nabız üzerinden risk grubunu öğrenebilir.
KORONAVİRÜSTEN KORUMUYOR
Memorial Şişli Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Uzmanı Uz. Dr. Servet Alan :
*Grip ( İnfluenza), hafif veya ciddi hastalıklara, hatta bazen yaşam kayıplarına neden olabiliyor. Genellikle aniden ortaya çıkar ve ateş ve ateşlenme hissi, üşüme titreme, öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, kas veya vücut ağrıları, baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk gibi belirtilerden bir kısmı veya tamamı görülebiliyor. Bazı hastalarda, çocuklarda daha sık olmak üzere bulantı, kusma ve ishal de gözlenebiliyor.
*Grip belli yaş gruplarında ve hastalıklarda hayati açıdan risk yaratıyor. Hayati tehlikeye kadar gidebilecek sonuçlar ortaya çıkıyor. Grip aşıları uygulandığı kişilerin önemli bir bölümünde hastalığın ortaya çıkmasını önlüyor. Bazı kişilerde ise belirtilerin hafif geçmesini sağlıyor. Bu da özellikle altta yatan ciddi hastalığı olan kişilerde yaşam kurtarıcı olabilir. Ama kesinlikle koronavirüsten korumuyor.
Risk grubundakiler ise şöyle:
-Astım
-Nörolojik hastalıklar veya nörolojik gelişme bozuklukları
-Kan hastalıkları (orak hücreli anemi gibi)
-Kronik akciğer hastalıkları (KOAH, kistik fibroz gibi)
-Endokrin hastalıklar (şeker hastalığı gibi)
-Kalp hastalıkları (doğumsal kalp hastalıkları, konjestif kalp yetmezliği, kalp damar hastalıkları)
-Böbrek hastalıkları
-Karaciğer hastalıkları
-Metabolik bozukluklar (kalıtsal metabolik hastalıklar ve mitokondriyal hastalıklar)
-Aşırı kilo (vücut kitle indeksi 40 veya üzerinde)
--HIV veya AIDS, bazı kanserler, lösemi gibi hastalıklara veya ilaçlara bağlı olarak (kanser tedavisi için kemoterapi veya radyoterapi alanlar, bağışıklığı baskılayan diğer tedavileri kullananlar) bağışıklık yetmezliği olanlar
-65 yaşın üzerindeki kişiler
-6 ay ve 5 yaş arası çocuklar (6 aydan küçüklerde hastaneye yatış ve hayati risk taşıma oranları daha da yüksektir, çevresindekilerde aşılanır)
-Gebeler ve gebelik sonrası 2'inci hafta içinde olanlar
-Uzun süre ile bakım kuruluşlarında kalanlar
