Prof. Dr. Balık, BioNTech'in kurucu ortağı Prof. Dr. Uğur Şahin'in, "9 ay, en geç 12 ay sonra üçüncü doz aşı, korumanın gerçekten güçlendirilmesini sağlayacaktır" şeklindeki sözleriyle değerlendirdi. Prof. Dr. Balık, "Aslında üçüncü doz demekten ziyade buna 'hatırlatma dozu' dememiz daha yerinde. Uğur Şahin'in bu açıklamalarından bizim bunu anlamamız gerekiyor. Bu, şu demek; bazı aşıları örneğin grip aşılarında olduğu gibi 6 ay sonra 1 yıl sonra tekrarlamak gerekiyor. Bağışıklık sistemine 'hatırlatma dozu' dediğimiz tek bir dozla hatırlatma yaparsak, hızlı bir şekilde bağışıklık yenilenmiş olur. Uğur Şahin de 9 ay sonra 1 yıl sonra ya da 2 yıl sonra bir hatırlatma dozunun yapılabileceğini söyledi. Bunun zaten faz-3 çalışmaları sırasında da bunun böyle olabileceğini söylemiştik. Faz-3 çalışmalarının takibi 2 yıla kadar olacak. Bu 2 yılın sonunda bu hatırlatma dozunun 2'nci dozdan ne kadar süre sonra yapılması gerektiği de net olarak anlaşılacak" dedi.
'SALGIN DEVAM ETTİĞİ SÜRECE HATIRLATMA DOZU YAPMAK GEREKECEK'
Prof. Dr. Balık, inaktif aşılarda hatırlatma dozunun daha erken yapılması gerektiğine dikkati çekerek, "Örneğin 2'nci dozdan 6 ay sonra bir hatırlatma dozu yapmak gerekecek. Çünkü salgın devam ettiği sürece bizim hatırlatma dozlarını da yapmaya devam etmemiz gerekiyor. Eğer kullandığımız aşılar yeni mutantlara etkili değilse ya da etkisi zayıflamışsa bu sefer hatırlatma dozlarımız bu mutantlara da etkili olacak şekilde değiştiriliyor olması gerekir. Hatırlatma dozunun süresi aşıdan aşıya göre değişebilir. mRNa aşılar da hatırlatma dozlarının süresi 2'nci dozdan sonra daha uzun olabilecekken, inaktif aşılarda bu sürenin daha kısa olması gerektiğini öngörüyoruz. Yani 2'nci dozdan 6 ay sonra bizim kullandığımız aşılardan Sinovac aşısını tek doz yapmamız gerekirken Biontech aşısını belki 1 yıl sonra ya da 2 yıl sonra yapmamız yeterli olabilecektir" diye konuştu.
'İNAKTİF AŞI YAPTIRANLARDA ÜÇÜNCÜ DOZ GEREKEBİLİR'
Prfof. Dr. Balık, bazı aşıların bazı kişilerde, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha düşük etki yaptığını veya hiç etki yapmayabildiğini belirterek, şöyle konuştu:
"Böyle kişilerde aşının zayıf etki yapma durumunda 2 doz yerine 2'nci dozdan kısa bir süre sonra 3'üncü dozu yapmakta yarar var. Örneğin 0-1 ve 3 ay sonra, örneğin birinci dozdan 2 ay sonra ve 2'nci dozdan da 2 ay sonra da inaktif aşılarda 3 doz uygulama bazı kimselerde yapılabilir. Kimler bunlar; bu tür aşıya zayıf bağışıklık yanıtı oluşturan kimselerdir. Yani; obez olanlar, kanser nedeniyle kemoterapi alanlar, böbrek yetmezliği olanlar, diyaliz hastaları olabilir. Yani inaktif aşılarda şu an 3'üncü doz gerekebileceği ile ilgili benim öngörüm var. Örneğin Sinovac aşısı inaktif aşıdır. Kayseri'de üretilen kendi aşımız bir inaktif aşıdır. Dolayısıyla bu aşılarda 2 doz yerine 3 doz yapmamızla ilgili analiz yapılmasında yarar var. Ya da bu aşılara zayıf bağışıklık yanıtı oluşturacak kimselere daha güçlü yanıt oluşturacak olan Biontech ya da Sputnik gibi aşıların önerilmesinde de belki bir yarar olabilir."
