Koronavirüs salgınında milyonlarca insan hastalığa yakalanarak hayatını kaybetti. Uzmanlar, Kovid'in enfeksiyonun yanında birçok organ sistemini tutarak farklı hastalıklara da sebep olduğunu belirtiyor. Tutulumlar arasında santral sinir sisteminin olduğu da biliniyor. Gerek damarsal yapılar gerekse beyin dokusunda KOVID'e dair etkilenmeler olduğu bildiriliyor. Bu etkilenmeler Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarından, inmeye ve demansiyel tablo gibi geniş bir skalaya yayılmış durumda. Hastaların günlük yaşamını etkileyerek, unutkanlık ve hafıza kaybı şikayetleriyle fark ettikleri bir hastalık olan demans Kovid sürecinde arttı. Uzamış Kovid denilen süreçte hastalarda hafıza kaybı şikayetlerinin yaşandığını ifade eden Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Firuze Delen, "Genç hastalarda bile dikkat eksikliği ve beyin sisi dediğimiz unutkanlık şikâyetleri görülüyor" şeklinde konuştu.
"ALZHEİMER PATOLOJİSİ VARSA KOVİD BUNU HIZLANDIRIYOR"
Sadece demansın Kovid'e yakalanma riskini direkt artırmadığını dile getiren Delen, "Çünkü Demans hastaları zaten ileri yaşta hastalar ve ek hastalık, enfeksiyon, bağışıklık sistemindeki zayıflık oranı yaşla birlikte artıyor, buna bağlı olarak enfeksiyonlara açık hale geldikleri gibi Kovid'e yakalanma riskleri de artıyor. Demansın birçok alt tipi var ve en sık görülen alt tipi de Alzheimer Hastalığı. Alzheimer Hastalığı tanısını genellikle hastanın şikayetleri ve kliniğine bakarak koyuyoruz. Beyin Omurilik Sıvısı ve nörogörüntüleme ile de tanı destekleniyor. Kovid hastalığının yaptığı kognitif gerilemeyi Alzheimer olarak adlandıramayız fakat altta yatan bir Alzheimer patolojisi ya da tanısı varsa klinikte kötüleşmeyi hızlandırabiliyor. Bilinen demansı olan hastalarda klinik kötüleşme görebiliyoruz" ifadelerini kullandı.
"SOSYAL İZOLASYON DEMANSA İYİ GELMİYOR"
Pandemi zamanında evde izole edilen Alzheimer hastalarının sosyal iletişimleri azaldığı için de kliniklerinde kötüleşme olabildiğine dikkat çeken Delen, "Bu hastaların bakım verenleriyle iletişimleri artırılabilir. Hijyene dikkat edilmesi gerekiyor ama yaşadıkları mekânı değiştirmeleri istenmiyor. Mümkün oldukça kaldıkları mekan, aynı ortamda yaşadıkları kişiler, eğer bakımevinde iseler bunun da değiştirilmeden yaşamlarına orada devam etmelerini istiyoruz. Çünkü bu değişiklikler hastaların Demansiyel tablolarını kötüleştirebiliyor. Eğer aşılarını oldularsa enfeksiyondan da korunarak kısa yürüyüşler yapabilirler. Özellikle yakınlarıyla iletişim halinde olmaları çok önemli. Bu hastalar için sosyal izolasyon çok da iyi değil. Evde tek başına kalan ve pandemide karantinada kalan hastaların durumunda kötüleşme olabiliyor" dedi.
"NÜFUS YAŞLANDIKÇA DEMANS HASTALARININ SAYISI ARTIYOR"
İnsan ömrü uzadığı için Demans'ın gelecekte tehdit oluşturabilecek bir hastalık olduğunu belirten Delen, şöyle devam etti: "Altta yatan birçok etken olduğu, birçok ilaç denemeleri olduğu halde henüz net bir tedavisi bulunamadığı için risk oluşturacağı düşünülüyor. Alzheimer Derneği verilerine göre Türkiye nüfusu içinde şu an toplam nüfusun yüzde 8,7'sini oluşturan 65 yaş üstü nüfus hızla artıyor. Buna karşın diğer yaş grupları bu hızda bir artış göstermiyor. Bu nedenle demans hastalarının sayısında hızlı bir artış izleniyor. Halen dünyada 47 milyon Alzheimer hastası var ve 2030'da 76 milyon ve 2050'de ise 135.5 milyon hasta olması bekleniyor. Türkiye'de ise 600.000 aile bu hastalıkla mücadele ediyor. Her 3 saniyede 1 kişi demans hastası oluyor. Günümüzde genç nüfusun giderek yaşlanacağı bir ülke olarak Türkiye'de 30-40 yıl sonra bu hastalığın en önemli sağlık sorunu olacağını söylemek şaşırtıcı olmayacaktır. Bu yüksek bir oran. Demans'dan korunmak için yüzde 100 kanıtlanmış bir yöntem henüz yok fakat gençlik zamanlarından itibaren insanların aktif bir yaşamlarının olması, spor ve beslenmelerine dikkat etmeleri ve zihinlerini aktif tutmaları faydalı olacaktır."
