Prostat kanseri, erkeklerde en çok rastlanan ve ölüme sebep olan kanser türlerinden bir tanesi. Son yıllarda, prostat kanserinin cerrahi tedavisinde, ışın tedavisinde (radyoterapi) ve ilaç tedavilerinde olağanüstü gelişmeler yaşandı ve çok olumlu sonuçlar alındı. Ancak, hastaların bir kısmında uygulanan bütün bu etkili tedavi yöntemlerine rağmen hastalık ilerleme gösterebiliyor. Gelişmiş yeni nesil hormon ve kemoterapi tedavilerine rağmen hastalığın ilerlemesi durumunda hastalara uygulanacak tedavi seçenekleri çok sınırlı kalıyordu. Bu durumdaki hastalar için son yıllarda gelişen Ac-225-PSMA tedavileri önemli bir seçenek olarak ortaya çıktı. Bu yöntem, ileri evre prostat kanseri hastalarına uygulanan, yeni bir akıllı ilaçla yapılan tedavi yöntemi. Tedavi ülkemiz dışında bir de Almanya'da uygulanıyor.
YÜKSEK RADYASYON
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Uzmanı Prof. Dr. Levent Kabasakal ve ekibi, ileri evre prostat kanseri tedavisinde bu yeni ışın Aktinum-225 (Ac-225-PSMA) ile ALFA tedavisini ülkemizde de uyguluyor. Prof. Dr. Kabasakal, "Alfa ışını çok yüksek radyasyon içeren bir parçacıktır. Havada 1-2 mm doku içerisinde çok kısa mesafe (0.1 mm'den kısa) kat edebilir. Ac-225 alfa ışını yayar. Bu şekilde 10-15 kat daha fazla radyasyonu prostat kanseri içerisine bırakır ve prostat kanseri hücrelerini öldürür" dedi.
KONTROL ALTINDA TUTUYOR
Prof. Dr. Kabasakal, bu tedavinin yararlarını şöyle açıkladı: "Ac-225-PSMA tedavisinin hastalığın kontrol altına alınmasında çok büyük oranda katkı sağladığını gördük. Üstelik varsa hastalardaki ağrıyı kontrol altına almakta, hastanın ağrı kesici miktarını azaltmakta ve yaşam kalitesini artırmaktadır. Üstelik yan etkileri yok denecek kadar azdır. Ac-225 PSMA tedavisi akıllı moleküllerle yapılan en gelişmiş radyasyon tedavisidir." Bu yöntemin ileri evre prostat kanserli hastalarda yeni bir tedavi yöntemi olarak kullanıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Kabasakal, bütün dünyada sınırlı sayıdaki merkezde bu tedavinin yapılabildiğini kaydetti.
23 HASTAYA UYGULANDI
Bu tedaviyle ilgili tecrübelerinin Journal of Nuclear Medicine adlı uluslararası yüksek etkileşimli bir dergide yayınlandığını belirten Prof. Dr. Kabasakal, şunları söyledi: "Bizim 23 hasta üzerinde yaptığımız 38 tedavi uygulaması sonucunda Ac-225-PSMA tedavisinin, hastalığın kontrol altına alınmasında çok büyük oranda katkı sağladığını göstermektedir. Üstelik bu katkı hastalığın erken dönemlerinde çok daha belirgindir."
AKILLI MOLEKÜL
PSMA molekülünün vücutta prostat kanseri hücrelerini bulup yapışmaya programlanmış akıllı bir molekül olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kabasakal, "Ac-225 PSMA prostat kanseri hücresinin içine girince çok yüksek radyasyonu prostat kanseri hücresi içerisine bırakır ve hücrenin ölmesini sağlar. Prostat kanseri vücudun neresinde olura olsun bu tedaviden etkilenir. Lenf veya kemik metastazları (sıçrama) olsa bile Ac-225 PSMA bulur ve prostat kanseri hücrelerini öldürür. Bu nedenle prostat kanserini çok daha kısa sürede ve daha fazla etkiler. Kesin sonuç verir" diye konuştu.
HAZIR BİR İLAÇ DEĞİL
"AC-225-PSMA hazır ilaç değildir" diyen Prof. Dr. Kabasakal, şunları söyledi: "Hastanedeki laboratuvarımızda hazırlıyoruz. Ac-225 hazırlanabilmesi için laboratuvar şartlarının iyi olması ve teknik ekipman donanımının yeterli olması gerekir. Ac-225-PSMA hazırlamasını bu konuda iyi eğitim almış radyofarmasist eczacı veya kimyacılar tarafından hazırlanır. Hazırlanan ilacın düzgün olup olmadığını anlayabilmek için ve hastaya verilen dozun miktarını belirleyebilmek için bu konuda deneyimli fizikçilere ihtiyaç vardır. Yani bu tedavinin uygulaması iyi yetişmiş tecrübeli bir ekip işidir."
BULANTI VE SAÇ DÖKÜLMESİ GİBİ YAN ETKİSİ YOK
Hazırlanan ilacın damar yolu ile hastaya verildiğini belirten Prof. Dr. Kabasakal, şöyle dedi: "Ac-225-PSMA vücut dışına zararlı radyasyon yaymaz. Bu nedenle radyasyon güvenliği prensipleriyle hastanın hastanede kalması gerekmez. Ekibimizin her biri bu konuda son derece eğitimli, bilgili ve deneyimlidir. Bizim tedavi ettiğimiz Ac-225-PSMA tedavisi uyguladığımız 23 hastanın bir kısmında tükürük bezleri dışında önemli bir yan etki de görmedik. Tükürük bezi tahribatı olan hastalarda ağız kuruluğu gelişti. Yapay ağız sıvıları ile bu sorun büyük oranda giderilebildi. Bunun dışında başka bir yan etki görmedik. Hastalar tedaviyi çok kolay kaldırabildiler. Bulantı, kusma, saç dökülmesi gibi diğer ilaçlarda görülen yan etkiler Ac-225-PSMA tedavisi ile görülmedi."
