Düşünce özgürlüğünün en büyük tehditlerinden birinin "İdeoloji" olduğu kesindir.
Son CHP Kurultayı'nda Deniz Baykal, "Biz 1 Mart tezkeresine ret oyu verdiğimiz için, şimdi Amerika bizi ele geçirmeye çalışıyor" demişti. Mustafa Sarıgül de bu cümlenin tuzağına düşüp, şu cevabı vermişti:
-Dünyada savaşa evet diyen bir sosyal demokrat parti var mı ki Sayın Genel Başkanım?
Sosyal Demokrat İngiliz İşçi Partisi'nin ABD'ye Irak harekatında evet demekten öteye, asker de verdiğini herhalde hatırlamamıştı Sarıgül. Veya böyle söyleyerek, kendince CHP'li delegelerin ideolojik duygusallığına hitap etmek istemişti.
Eğer beyninizi ideolojinin zincirlerinden kurtarabilirseniz, düşünmek, sorgulamak, kuşkulanmak gibi zor uğraşlarla karşı karşıya kalırsınız.
Tarihin her çağında kendilerini entelektüel olarak görenlerden bazıları "Din"i reddetmiştir. Bunların genel gerekçesi de, tartışılmazların dünyasına karşı çıkmak, dogmalara ve tabulara karşı özgür düşünceyi savunmak olmuştur.
Ancak bu entelektüellerin bir bölümü de, "İdeoloji"yi dini inançların yerine ikame etmiştir. Bu ideolojilere "İnananlar" da, yeryüzündeki gerçekleri gözlemleyip, yorumlamak yerine, ideolojilerin sunduğu sanal gerçekleri değerlendirmişlerdir. Bunlar, gerçekler ideolojik gerçeklerle uyuşmadığı zaman, ya görmezden gelmişler, yahut "Bu da geçer" diyerek, kendi takvimlerinin yapraklarını çevirmeyi sürdürmüşlerdir.
Önce faşizmin, arkasından da komünizmin iflas etmesi, insan beyinlerinde bir "İdeolojik Boşluk" doğurdu.
Solun bir bölümü, "Acaba sosyal demokrasiyi, bir ideoloji olarak sunabilir miyiz" arayışında şimdi. Mustafa Sarıgül'ün "Dünyada savaşa evet diyen bir sosyal demokrat parti var mı" şeklindeki cümlesi de, herhalde bu çeşit bir esintiden kaynaklandı.
Oysa sosyal demokrasi, "Das Kapital" gibi bir "Kutsal Kitabı" veya ütopyası olmayan, yer aldığı her ülkenin şartlarına ve çağa göre yapı değiştirebilen, pragmatik bir siyaset tarzıdır.
Bazılarının zannettiği gibi Anti-Amerikanizm, veya 3'üncü Dünyalılık, asla sosyal demokrasi değildir. Örneğin Avrupa sosyal demokrasisinin son dönem en önemli sosyal demokratlarından Willy Brandt, Berlin Belediye Başkanı olduğu dönemde Amerika'nın desteğinde komünizme karşı o büyük direnişi göstermiştir.
Veya sosyal demokrat Schroeder, Fransa'nın sağcı Chirac'ı ile Amerikan politikalarına karşı çıkarken, bunu ideoloji adına değil, "Kıta Dayanışması" adına yapıyor.
Bırakın sosyal demokratları. Marksist-Leninist Stalin'i hatırlayın. Hitler Rus topraklarını istila ettiğinde, Stalin Sovyet halkına seslenirken, Marks'ı veya Lenin'i değil, yüz yıl önce Napolyon ordularına karşı zafer kazanan Çar'ın generali Kutuzov'u hatırlatıyordu.
Bugün, CHP'nin yönetimindeki kadro bazen 1930'lar Türkiyesi'ne özlemlerini seslendirirken, herhalde bir sosyal demokrat geçmişe de gönderme yapmış olmuyor. Veya CHP'nin "6 Ok"undaki "Halkçılık" ve "Devletçilik" ile, bugünün sosyal demokrasisini uzlaştırmak pek mümkün değildir.
"İslamda şiddet yoktur" söylemi ile El Kaide'yi "Siyasal İslam"dan soyutlamak ne kadar mümkünse, "Sosyal demokrasi barışçıdır" söylemi ile de, siyasetin pratiklerini görmezden gelmek o kadar mümkündür.
Yeni elime geçen bir kitapta, ideolojilere takılmış aydınlar "Entelektüel Budalalar" diye nitelendiriliyor. (Daniel J. Flynn, Intellectual Morons. Crown Forum, 2004 NewYork). Marks'dan Marcuse'e, Freud'dan Kinsey'e uzanan, bazen Michael Moore'da yansımalarını gördüğümüz, önceden belirlenmiş gerçekleri kanıtlama çabasının yaratıcıları ve müritleri inceleniyor kitapta.
Şiddetin kol gezdiği bir Kurultay'da "Sosyal demokratlar barışçıdır" diyen Sarıgül'ün, bundan sonra çok ders çalışması gerekiyor. Ayrıca Tezkere'ye hayır demelerine rağmen neden Kemal Derviş'in ve Zülfü Livaneli'nin tasfiyeye uğradığının sorgulanması da gerekiyor.
