Sami Selçuk tarafından dilimize kazandırılan "Toplumsal Savunma İlkeleri" kitabından (a.g.e. Filippo Gramatica, İmge Kitabevi) şöyle bir tahlil çıkabiliyor:
- Grotius'a göre "Toplum içinde insan doğal değildir, ancak disipline uymuştur."
Neticede toplum yaşamını düzenleyen normlar (mesela yasalar) insan doğasının gereksinmeleri ile devlet düzeni arasındaki uzlaşma noktaları üzerinde oluşur. Burada beklenen, bireyle toplumun ideal uyumudur. Ama bu tam uyum ancak Eflatun'un, Campanella'nın, Moore'un ütopyalarında mümkündür. Böyle bir uyum halinde zaten devlete ihtiyaç yoktur. Oysa en temel norm olan "Öldürmeyeceksin"i bile, bireyler de, devletler de görmezden geldiğine göre, bireyler gibi devletler de hukuk düzeninde kendi sınırlarını belirlemelidir. Devlet gücü elbet toplum düzeni için gereklidir. Ama bu güç, devlet için değil, bireyin yararına kullanılmak için var olmalıdır.
Sami Selçuk, bu çevirisi ile çok ileri bir hukuk tartışmasını gündemimize taşıdı. Keşke sosyopolitik ortamımız da bu ileri koşullar içinde olsa ve bunları hep birlikte tartışabilsek.