Çok yaşlı bir yakınımız hafızasını yitirmişti.
Onu ziyarete giden yeğeni, yatağının kenarına oturup, "Dayı, ben kimim " diye sormuş.
Yaşlı adam gülerek cevap vermiş:
- A kızım... Sen kendinin kim olduğunu bilmiyorsan ben senin kim olduğunu nasıl bilebilirim?
Voltaire'in (1694-1778) İgüs Yayınları'ndan çıkan " Türkler, Müslümanlar, Ötekiler" kitabını okurken, o yaşlı adamı hatırladım.
Bir Fransız aydını bundan 250 yıl önce bizi ve İslam dinini, bugün yaşayan bizlerden daha iyi biliyormuş meğer.
Bu arada Osmanlı ile Bizans arasındaki temel farka Voltaire şöyle yaklaşmış.
- Yeryüzünde en güçlü görünen Sultan, tahtından pek az emindir. Bir günlük ayaklanma onu tepe taklak edebilir. Bu konuda Türkler yere vurdukları Yunanistan'ın (veya Bizans'ın) usullerini kopya etmişlerdir. Şu farkla ki onlar Osmanlı soyuna çok bağlıdırlar. Bir sultanlarını atarlar veya boğdururlarsa, onun yerine Osmanlı Hanedanı'ndan başka birini getirirler. Halbuki Yunan imparatorluğu katliam ve cinayetlerle türlü ellere geçmiştir.
Voltaire'i okuduktan sonra Radi Dikici'nin "Şu Bizim Bizans" ını (Remzi Kitabevi) yeniden ele almak gerektiğini hissettim.