TRT Belgesel'de salı akşamları yayınlanan tarih belgeseli Gizemli Gerçekler her hafta daha fazla ilgimi çekiyor. Osmanlı tarihinde, saray kapıları ardında yaşanan gizemli olaylara ışık tutan ve olayları canlandırmalarla destekleyerek belgesel-drama örgüsü içinde izleyiciye aktaran Gizemli Gerçekler'i başarılı oyuncu Hasan Küçükçetin sunuyor.
Belgeselde bu hafta Osmanlı döneminde katledilen üç şeyhülislamın hikayesi konu edildi. Osmanlı devlet geleneğinde son derece önemli bir makamın sorumluluğunu üstlenen şeyhülislamlar içinde bazıları ya padişahın güvenini yitirdikleri için ya da Yeniçeri Ocağı ile ters düştüklerinden öldürülmüşlerdi.
Dini ve hukuki açıdan devletin en üst mertebelerinden birine mensup bu kişilerin öldürülmeleri öyle kolay kolay rastlanılacak ve hazmedilecek bir şey değildi kuşkusuz.
İnfaz edilen üç şeyhülislamdan sonuncusu, Sultan 2. Mustafa döneminde görev yapmıştı. Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin suçu, devlet yönetimine ağırlığını koymak istemesi, bazı önemli tayinlerin kendi elinden geçmesini sağlaması, günümüzün deyimiyle 'paralel' bir yapı oluşturmaya kalkmasıydı. Feyzullah Efendi için bardağı taşıran son damla ise devlet yönetiminde etkin bir yere gelmesini sağlamak amacıyla oğlu Fethullah Efendi'yi, kendisi öldükten sonra yerine şeyhülislam olarak atanması için padişahtan taahhütname isteme girişimiydi.
Yazıda geçen isim ve nitelemelere yeniden göz atmanızı tavsiye ederim... Ne dersiniz?
400 yılda bu topraklar üzerinde değişen pek fazla bir şey yok değil mi?