Günler uzadıkça ister istemez enerjimiz ve motivasyonumuz artıyor. Kalın giysilerle birlikte üstümüzden negatif enerjiyi de atıp, daha pozitif hale geliyoruz. Bunun en büyük nedeni güneş ışığına daha fazla maruz kalmamız. Ancak yaz mevsimi herkes için o kadar da eğlenceli değil. Mevsimsel duygu durum bozukluğunun genellikle çok tanınmayan bir versiyonuyla başa çıkanlar için yaz ayları da kış ayları kadar depresif olabiliyor.
Mevsimsel duygu durum bozukluğu yılın belirli zamanlarında, genellikle güneş ışığının azaldığı sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkar. Öte yandan yaşamları boyunca mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşayan bir kesim var ki, havaların ısınması, kuşların cıvıldaması, çiçeklerin açması gibi durumlar depresif durumlarını tetikleyebiliyor.
Boşanma, bir yakınını kaybetme veya başka bir stres faktörü gibi depresyonu tetikleyebilecek birçok neden bulunuyor ancak çoğu zaman da herhangi bir tetikleyici olmadan da depresyon ortaya çıkabilir. Bu durumun mevsimlere bağlı olarak geliştiği fikri uzmanlarca güçlü bir ihtimal.
KADINLARI ETKİLİYOR
Mevsimsel duygu durum bozukluğunun getirdiği karamsar etki nedeniyle kış aylarında kişilerin kendilerine zarar verme oranlarının daha fazla olacağı düşünülse de uzmanlara göre bu oran ilkbaharda daha fazla. Ayrıca klasik depresyonda olduğu gibi yaz aylarında ortaya çıkan duygu durum bozukluğu da kadınları erkeklerden daha fazla etkiliyor.
SİNİRLİYSENİZ DİKKAT!
Yaz duygu durum bozukluğu belirtileri depresyon belirtilerine benzer; sinirlilik hali, endişe artışı, iştah değişiklikleri, enerji düşüklüğü, odaklanmada zorluk, uyku problemleri, umutsuzluk ve değersizlik hissi. Bu belirtiler genel depresyon ve kış duygu durum bozukluğunun tersi yönünde etkiler ortaya çıkarabiliyor. Yani genel depresyondaki biri çok fazla uyuyup kilo kaybederken, yaz duygu durum bozukluğunda aynı kişi az uyuyup kilo alma eğiliminde olabiliyor.
SUÇLU GÜN IŞIĞI DEĞİL
Kış duygu durum bozukluğunu ortaya çıkaran, ruh halini etkileyen serotonin hormonunun işlenişinin ışığa bağlı olarak düşmesi. Ancak yaz aylarında sorunun ışık olmadığı aşikâr. Uzmanlar yaz duygu durum bozukluğunu tetikleyen faktörlerin ne olduğundan tam olarak emin olmasalar da teori rutinlerin bozulması veya değişmesine bağlı olduğu yönünde.
KONFOR ALANINIZDAN ÇIKMAKTAN KORKMAYIN
Rutin davranışlara bağlı kalmanın kişinin kendini rahat hissetmesine yardımcı olduğu biliniyor. Yaz aylarında ise günlük yaşam kolaylıkla rutin olmaktan çıkabiliyor. Sıcak ve nemli hava dayanılmaz hale gelebiliyor, mesela ve rutin aktiviteleri gerçekleştirmek değim yerindeyse işkenceye dönüşebiliyor. Ayrıca kış aylarında genellikle evde vakit geçirip sosyal ortamlardan uzak kalmak konfor alanı olarak evi benimsemeye neden olur. Özellikle Kovid-19 nedeniyle son iki yıldır evlere kapandığımız, dışarıda sosyalleşmediğimiz düşünüldüğünde bu eğilimin attığını söyleyebiliriz. Havaların ısınmaya başlaması ve dışarıda vakit geçirme konusunda çevreden gelen davetler konfor alanında yani evden çıkma yönündeki endişeleri artırıp ruh halini bozan bir duruma dönüşebiliyor.
YÜRÜYÜŞ YAP, RUH HALİNİ DENGEDE TUT
Günlük rutinlerinizin değişmesi bazen kaçınılmaz olabilir. Rahatsız olduğunuz noktaları aile üyelerinizle veya çevrenizdekilerle paylaşarak kendinizi rahat hissedeceğiniz ortak bir nokta bulmaya çalışın. Kontrolü yeniden kazanmak veya elinizde tutmak için rutininiz bozulmuş olsa bile değişkenleri de göz önünde bulundurarak yeni planlamalar yapın. Egzersize başlayın, zaten bir egzersiz rutininiz varsa daha fazla zaman ayırın. 190 binden fazla kişi üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, haftada 75 dakika tempolu yürüyüş gibi orta yoğunlukta egzersiz yapanlar yapmayanlara oranla yüzde 18 daha az depresyon riski ile karşılaşıyor. Egzersizi rutin haline getirebilirseniz, ruh halinizi dengede tutabilir ve esenliğiniz için çok şey yapabilir ve sağlığınızı diğer birçok yönüyle iyileştirebilirsiniz.
UZMANDAN YARDIM ALIN
Yaz aylarında kendinizde duygu durum bozukluğu ortaya çıkabileceğini biliyorsanız bazı önlemler alabilirsiniz. Öncelikle elbette bir uzmana danışmalısınız. Hali hazırda antidepresan ilaçlar kullanıyorsanız ilaçların dozunu doktorunuzla birlikte düzenleyebilirsiniz. Yaz aylarında bir kayıp yaşamış veya bir travmaya maruz kalmış olabilirsiniz. Bu tür etkenler duygu durum bozukluğunu tetikleyebilir. Eğer bir tetikleyici unsur olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.
